Στην εκπομπή “Μέρα Μεσημέρι” στον Inkefalonia 89,2 με τον Γιώργο Χαλαβαζή, μίλησαν η κοινωνική λειτουργός Φωτεινή Φωή, η ψυχολόγος Αναστασία Στρακάτου και η κοινωνιολόγος Ελένη Γασπαράτου, του Συμβουλευτικού Κέντρου Γυναικών του Δήμου Αργοστολίου.

Όλα είναι εδώ και μεγάλωσαν, ενηλικιώθηκαν, όμως κάποια δεν ομόρφυναν κι άσχημα όπως είναι σε πλήρη ομολογία, κρύβονται πίσω από περισσότερες πόρτες πλέον και κινούνται στις σκιές.

Για να μη γίνει το πρώτο τελευταίο σε μόνιμη βάση κάποιοι φρόντισαν να δώσουν λύσεις σε όσες γυναίκες σκουντάνε τους ώμους τους στα στενά πεζοδρόμια της προσωπικής τους ζωής.

Τα κέντρα Συμβουλευτικής Υποστήριξης γυναικών θυμάτων βίας, τα οποία έχουν δημιουργηθεί και λειτουργούν αποτελούν μέρος ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης, το οποίο αναπτύχθηκε από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων με στόχο την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και προς όφελος των γυναικών και των παιδιών τους σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Στην Κεφαλονία, στο Αργοστόλι, προσφεύγουν οι γυναίκες της διπλανής πόρτας στην Φωτεινή, την Αναστασία, την Ελένη, για να βρουν διέξοδο στο πρόβλημα τους.

Η εμπειρία τους αποτυπώνεται στην συνέχεια.

Ενδοοικογενειακή Βία σε καιρό πανδημίας, Αναστασία Στρακάτου ψυχολόγος και...

“Πράγματι έχουν αυξηθεί τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας σε περιπτώσεις που προϋπήρχε φυσικά αυτό το φαινόμενο.

Η πανδημία δεν μπορεί απλά και μόνο να δημιουργήσει τέτοιες συνθήκες, απλά πράγματα που ήταν πιο συγκαλυμμένα το προηγούμενο διάστημα ,ήρθαν στην επιφάνεια λόγω του ότι υπήρχε μεγάλη παραμονή των γυναικών στο σπίτι και των συζύγων στις περισσότερες περιπτώσεις, υπήρχαν τα οικονομικά προβλήματα τα οποία ήρθαν στην επιφάνεια και αυτό το είδαμε στο αμέσως επόμενο διάστημα, οπότε όλα αυτά οδήγησαν να αυξηθεί και η εισροή περιστατικών στη Δομή μας.

Το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών την προηγούμενη χρονιά εξυπηρέτησε 48 γυναίκες, απ' αυτές κάποιες ήταν που επανήλθαν απο προηγούμενα έτη, κάποιες ήταν εντελώς νέα περιστατικά.

Στη χρονιά που διανύουμε έχουν ήδη έρθει σε μας 40 γυναίκες.

Βλέπουμε ότι έχουμε μία αύξηση και δεν είναι μόνο η αύξηση των γυναικών, είναι πιο σοβαρά πλέον

τα αιτήματα τα οποία έρχονται, είναι πολύ μεγαλύτερη η σωματική βία σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και είναι και περιπτώσεις που χρειάστηκε να γίνει παραπομπή σε ξενώνα καθότι είμαστε ένα δίκτυο που συνεργαζόμαστε με ξενώνες, οπότε καταλαβαίνουμε ότι είναι πολύ μεγαλύτερη η σοβαρότητα των περιστατικών αυτών.

Σε πολλές περιπτώσεις έχει χαθεί η υπομονή, υπάρχουν και ψυχοσωματικά προβλήματα πολλές φορές  που δεν υπήρχαν στις προηγούμενες περιόδους και ήρθαν στην επιφάνεια την περίοδο του εγκλεισμού, όμως δε θαναι  σωστό να πούμε ότι η πανδημία είναι που οδήγησε αυτούς τους ανθρώπους να χάσουν την υπομονή τους και να μην έχουν άλλο τρόπο να λύσουν τα προβλήματα τους. Πάντα ήταν περιπτώσεις που προϋπήρχαν προβλήματα. Υπάρχει το υπόβαθρο, υπήρχε κακοποίηση, απλά αυξήθηκε η ένταση και πολλές φορές άλλαξε και η μορφή της κακοποίησης.”

Για το φαινόμενο των γυναικοκτονιών που παρουσιάζουν αύξηση και τον τρόπο με τον οποίο η Πολιτεία μπορεί να αντιμετωπίσει αυτό το φαινόμενο, η κ. Στρακάτου ανέφερε:

“Ο αριθμός είναι μεγάλος, μέσα στο 2021 μιλάμε για 11 γυναίκες,είναι τρομακτικό,επειδή πολλά έχουν ειπωθεί, υφίσταται ο όρος γυναικοκτονία λόγω του ότι υπάρχουν έμφυλα στερεότυπα, δηλαδή μια έμφυλη ανισότητα η οποία υπάρχει χρόνια στην κοινωνία και τελικά οδηγεί τον θύτη να προβεί ακόμη και στην έσχατη μορφή έμφυλης βίας που είναι η γυναικοκτονία.

Η πολιτεία αυτό που μπορεί να κάνει είναι να γίνουν δράσεις όπως γίνονται μέσα απο τα Συμβουλευτικά Κέντρα, μέσα απο όλες τις δομές που υπάρχουν για τη βία,ούτως ώστε να αφυπνίσουμε αρχικά τους νέους ανθρώπους. Να μπούμε μέσα στα σχολεία όπως και μπαίνουμε ήδη, γενικότερα να μπεί στην εκπαίδευση αυτό το κομμάτι, να ξεχωρίσει  ο έφηβος τι είναι υγιής σχέση ,τι είναι σχέση βίαιη.

Να στηρίξει τις δομές που υπάρχουν ήδη,το δίκτυο το δικό μας που υπάρχει με τα Συμβουλευτικά Κέντρα, τους ξενώνες, τη γραμμή SOS 15900,να συνεχίσουν να υφίστανται αυτές οι δομές ούτως ώστε να μπορεί η γυναίκα να ζητήσει βοήθεια και όλο αυτό με δράσεις και πάλι να συνεχίσει να βγαίνει προς τα έξω.

Εμπρακτα να στηρίζονται αυτές οι γυναίκες και μετέπειτα ως προς το εργασιακό κομμάτι που στηρίζονται αυτή τη στιγμή απο τις δομές μας, ίσως και με κάποια επιπλέον βοήθεια απο την πολιτεία.

Ουσιαστικά χρειάζεται πρόληψη και  να υπάρχουν δομές στις  οποίες μπορούν αυτές οι γυναίκες να απευθυνθούν.”

Πως θα πρέπει να ενεργήσει μια γυναίκα που αντιμετωπίζει την ενδοοικογενειακή βία; Η Φωτεινή Φωή κοινωνική λειτουργός απαντά:

“Σε περίπτωση κρίσης, που γίνει ένα βίαιο συμβάν,η πρώτη κίνηση που κάνει είναι να μεταβεί στο νοσοκομείο για να γίνει διάγνωση και να της παρασχεθεί απο τους γιατρούς το χαρτί το οποίο δηλώνει ότι η γυναίκα αυτή έχει υποστεί βία. Η επόμενη κίνηση είναι να πάει στο πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα να καταθέσει μήνυση για ενδοοικογενειακή βία η οποία μήνυση είναι εντελώς δωρεάν.Μαζί με την βία την ψυχολογική και την σωματική υπάρχει και η οικονομική βία.

Στις  γυναίκες αυτές δεν τους επιτρέπουν να εργαστούν οι σύντροφοι η οι σύζυγοι τους η τους παίρνουν όλα τα χρήματα της εργασίας τους.

Σε άλλη περίπτωση,όταν αντιλαμβάνεται μια γυναίκα ότι υπάρχουν κάποια σημάδια που δηλώνουν ότι αυτή η σχέση δεν είναι υγιής, μπορούν να απευθυνθούν στο Συμβουλευτικό κέντρο όπου παρέχουμε ψυχολογική και κοινωνική στήριξη, παραπομπή σε ξενώνα αν κρίνεται απαραίτητο.

Έχουμε παραπέμψει γυναίκες σε ξενώνα,είναι ασφαλής η περιοχή που θα πάνε, δεν γνωρίζει κανένας τίποτα, ακόμα και μείς οι ίδιοι δε γνωρίζουμε την ακριβή διεύθυνση του ξενώνα. Πρέπει να γίνει πολύ μεθοδικά η κάθε κίνηση για να μην υπάρχει κάποιο πρόβλημα.”

Η κ Ελένη Γασπαράτου , κοινωνιολόγος ενημέρωσε για το πως μπορεί να επικοινωνήσει κάθε γυναίκα με το Κέντρο:

“Η διεύθυνση του Συμβουλευτικού Κέντρου είναι Χαροκόπου 46 στο Αργοστόλι , το τηλεφωνο είναι 2671020022,λειτουργούμε Δευτέρα ως Παρασκευή 8π.μ. με  4 μ.μ. Οι υπηρεσίες που παρέχονται στις γυναίκες είναι δωρεάν και τηρείται το απόρρητο της συμβουλευτικής.

Πόσο έχει επηρεαστεί η γυναίκα απο την περίοδο της πανδημίας; Αναστασία Στρακάτου ψυχολόγος:

“Οι γυναίκες επηρεάστηκαν σε υπερβολικά μεγάλο βαθμό απο την πανδημία και δυστυχώς δυσανάλογα σε σχέση με τους άνδρες. Κατ΄ αρχήν πολλαπλασιάστηκαν οι ρόλοι που έπρεπε να αναλάβουν κατά την διάρκεια της πανδημίας.

Έπρεπε να είναι ταυτόχρονα εργαζόμενες, μητέρες, πολλές φορές υπήρχε το θέμα με την τηλεργασία, την τηλεκπαίδευση ταυτόχρονες ώρες κ.λ.π. Πραγματικά βρέθηκαν σε δεινή θέση.

Όταν σ αυτή την ήδη δυσκολεμένη θέση υπήρχε ένα μη υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον, ένας πιθανώς σύντροφος με τον  οποίο προϋπήρχε και το θέμα με την βία, είτε αυτή είναι ψυχολογική, καμιά φορά όταν μιλάμε για βία έχουμε στο μυαλό μας μόνο την σωματική βία, αλλά δεν είναι μόνο η σωματική, μπορεί μια γυναίκα να υφίσταται σε πολύ μεγάλο βαθμό ψυχολογική βία. Μιλάμε για υποτίμηση, για απομόνωση και μπορεί να έχει πολλές μορφές, απομόνωση απο το φιλικό και κοινωνικό περιβάλλον, οπότε βαθμηδόν να μειώνεται η αυτοπεποίθηση της να μην πιστεύει στον εαυτό της, να μην είναι τόσο λειτουργική. Μπορεί να είναι και οικονομική βία και μπορεί να δούμε και στη συνέχεια ψυχοσωματικά ζητήματα να προκύπτουν.

Τότε αρχίζει να γίνεται πάρα πολύ δύσκολο το να βγεί απο όλο αυτό.

θεωρώ ότι συν το κομμάτι της  βίας συν την πανδημία η οποία της αύξησε τους ρόλους της και βρέθηκε σε αυτή τη δεινή θέση, συν ότι πολλές γυναίκες δυστυχώς είδαμε να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν στην εργασία τους, κάποιες έχασαν ακόμα και την εργασία τους έτσι όπως είδαμε σε μια έρευνα που έχει γίνει, όλο αυτό τις έφερε πραγματικά σε δύσκολη θέση. Και η πανδημία συνεχίζει, ακόμα δεν έχουμε δει τις συνέπειες της, για πολύ καιρό ακόμη θα τις βλέπουμε  και όχι μόνο στο κομμάτι των γυναικών, γενικότερα και σε άνδρες και γυναίκες θα δούμε τις συνέπειες. Έχουμε δρόμο ακόμη.”

Στην ερώτηση τι κάνει έναν άνθρωπο να φτάνει να αφαιρέσει μια ζωή χωρίς ιδιαίτερο λόγο,

Η κ. Στρακάτου δήλωσε:

“Να καταρρίψουμε αυτό το μύθο ,δεν είναι ούτε ότι είναι έγκλημα πάθους ,η εν βρασμώ ψυχής.

Πολλές φορές βλέπουμε να υπάρχει ολόκληρη οργάνωση και ώριμη σκέψη πίσω απο όλο αυτό.

Είναι και λίγο άσχημο πολλές φορές να ακούγεται και απο τα ΜΜΕ ότι είναι έγκλημα πάθους, καμία σχέση δεν έχει αυτό. Είναι καθαρά χαρακτηριστικά που έχει ο θύτης, ένας άνθρωπος που ασκεί γενικότερα βία, είτε σωματική ,είτε ψυχολογική, είτε φτάσει στην ακραία μορφή έμφυλης βίας που είναι ο φόνος προς την γυναίκα, έχει κάποια δικά του χαρακτηριστικά που τον έχουν ωθήσει σ αυτή την πράξη. Έχει δικά του ελλείμματα, έχει συνήθως μειωμένη αυτοεκτίμηση και σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό οι άνθρωποι αυτοί οι οποίοι ασκούν βία, είτε έχουν υποστεί οι ίδιοι βία στο παρελθόν ως παιδιά απο τους γονείς τους, είτε έχουν γίνει θεατές σε σκηνές βίας, οπότε είναι μια μαθημένη συμπεριφορά πολλές φορές, έχει γίνει προσωπικό τους βίωμα άλλες φορές .Όταν αισθάνονται ότι δεν έχουν τον απόλυτο έλεγχο στη γυναίκα, η οποία στο μυαλό τους τους έχει προδώσει η δεν τους έδωσε την ευκαιρία την οποία ήθελαν, η τους έκανε να αισθανθούν ευάλωτοι και λιγότερο άντρες, φτάνουν σ αυτό το ακραίο, να αφαιρέσουν μια ζωή.

Όσον αφορά το σενάριο του μιμητισμού, μας έχει προβληματίσει. Τελικά αυτή η υπερβολική έκθεση ,η υπερβολική ανάλυση που βλέπουμε να γίνεται ,μπορεί να βοηθούν στο θέμα της τηλεθέασης, αλλά ίσως δρούν αρνητικά προς σ έναν άνθρωπο ο οποίος αισθάνεται ότι για να έχει συμβεί ξανά κάτι τέτοιο είναι πιο εύκολο να το κάνει κι αυτός, ειδικά δυστυχώς σε περιπτώσεις που έχουμε δει κάποιες μικρές ομάδες ανθρώπων που μπορεί και να επικροτούν τέτοιες συμπεριφορές, οπότε τότε ο θύτης αισθάνεται ότι έχει και το “κοινό” του.

Σε καμία περίπτωση κάτι που είναι τόσο σοβαρό δεν πρέπει να κουκουλωθεί, κάποια πράγματα πρέπει να ειπωθούν, αλλά δε χρειάζεται αυτή η υπερανάλυση. Βέβαια πρέπει πάντα να υπάρχει το υπόβαθρο, δεν μπορεί κάποιος επειδή το άκουσε να οδηγηθεί σε μια τέτοια συμπεριφορά, σε καμία περίπτωση.”

Η κ. Φωτεινή Φωή έδωσε περισσότερα στοιχεία για τη δράση του  Συμβουλευτικού Κέντρου Γυναικών:

“Το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών λειτουργεί συνδυαστικά με τη γραμμή SOS 15900 λειτουργεί με υπόλοιπο δίκτυο της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των φύλων, αντίστοιχα Συμβουλευτικά Κέντρα υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα, έχουμε μία κοινή γραμμή και συνεργαζόμαστε και με το ΚΕΘΙ, το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας. Υπάρχει εποπτεία απο εκεί και ακολουθούμε όλοι μια κοινή πορεία. Άλλα Συμβουλευτικά Κέντρα έχουν και νομικό που παρέχει νομική συμβουλευτική, εμείς αν χρειάζεται κάποια γυναίκα συμβουλές την παραπέμπουμε τηλεφωνικά σε κάποιο άλλο Συμβουλευτικό Κέντρο.

Συνεργαζόμαστε με τους ξενώνες φιλοξενίας και λειτουργούμε σύμφωνα με το καθεστώς του Υπουργείου.”

Κλείνοντας η κ. Αναστασία Στρακάτου τόνισε:

“Οι γυναίκες που μπορεί να απευθυνθούν σε μας είναι απο 18 και άνω, φυσικά μια ενημέρωση για θέματα βίας μπορεί να γίνει και σε ανήλικες, αλλά για να δοθεί όλη αυτή η βοήθεια που προαναφέραμε πρέπει να είναι ενήλικας η γυναίκα και είναι πολύ σημαντικό η ίδια να θέλει να βοηθηθεί προκειμένου και εμείς να κάνουμε οτιδήποτε  περνάει απο το χέρι μας προκειμένου να ξεφύγει απο τη βίαιη σχέση. Είμαστε εδώ για την κάθε γυναίκα, καμία δεν είναι μόνη, ούτε είναι η μόνη που το περνάει αυτό, είναι και το μήνυμα του συμβουλευτικού αυτό.

Δεν γίνεται καμία διάκριση γιατί μπορεί να συμβεί στην κάθε γυναίκα, ανεξαρτήτως επιπέδου, όλες θα μπορούσαμε κάποια στιγμή να βρεθούμε σε κάποια κακοποιητική σχέση. Είμαστε εδώ για να τις ενδυναμώσουμε και να πάρουν την απόφαση να ξεφύγουν απο τη βίαιη σχέση.”

Τέλος, όσον αφορά την απάθεια που δείχνουν κάποιοι  σε βίαια επεισόδια που εκτυλίσσονται μπροστά τους εκλαμβάνοντας τα απλώς ως  ευκαιρίες μιντιακής απασχόλησης, η κ. Στρακάτου, είπε:

“Είναι αυτό που λέμε το τρίτο πρόσωπο. Σίγουρα υπάρχει ένα τέτοιο κομμάτι στο οποίο δυστηχώς παρουσιάζεται μια αναλγησία σ αυτό το θέμα, υπάρχουν αυτοί που δεν θέλουν να ανακατευτούν για να μην μπλέξουν, υπάρχουν αυτοί που καταγράφουν για να ποστάρουν ,έχει γίνει λίγο θέαμα αυτό ,έχει περάσει σε μια άλλη σφαίρα, να ανέβει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να γίνουν πολλά like. Δεν ξέρω τι είναι όλο αυτό, αλλά υπάρχει και ένα άλλο κομμάτι της κοινωνίας το οποίο φαίνεται να συναισθάνεται όλο αυτό που γίνεται, είναι πολύ υποστηρικτικό και αυτό φαίνεται και στις δράσεις που έχουν γίνει στο Συμβουλευτικό που τις αγκαλιάζει ο κόσμος και σε μια τοπική κοινωνία όπως είναι η Κεφαλονιά. Να σταθούμε στο αισιόδοξο και στα τρίτα πρόσωπα που απευθύνονται στο Συμβουλευτικό για να μας πούνε για τη γειτόνισσά, για φιλικό πρόσωπο, να ζητήσουν συμβουλές για το πως θα τις προσεγγίσουν πως θα διαχειριστούν αυτό το ζήτημα και πολλές φορές πως θα καταφέρουν πολλές φορές και να φέρουν την γυναίκα μέχρι εδώ. Υπάρχει κι αυτό το κομμάτι της κοινωνίας.”

Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης

 {https://soundcloud.com/user-46829938/inkefalonia-89-2-synenteyxi-2?si=ae1d8d469cb54a929a883af921898778}

Απόδοση κειμένου Ελευθερία Κουλουριώτου.