Ψηφίζεται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Μεταρρυθμίσεις στο νομοθετικό πλαίσιο της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών και άλλες επείγουσες διατάξεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης».

Στο πλαίσιο της επεξεργασίας του Σχεδίου Νόμου είχα την ευκαιρία να τοποθετηθώ τόσο κατά τη συνεδρίαση της αρμόδιας Επιτροπής την Τρίτη 7/12 όσο και κατά τη συζήτηση επί του Νομοσχεδίου στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων το μεσημέρι της Τετάρτης 8/12.

Στη συνεδρίαση της Ολομέλειας επικεντρώθηκα στην Τροπολογία που αφορά στην υποχρεωτικότητα φοίτησης στο νηπιαγωγείο, στο δημοτικό σχολείο και στο γυμνάσιο.

Πιο αναλυτικά, για εκείνον που έχει την επιμέλεια ή την πραγματική φροντίδα του ανηλίκου και παραλείπει την εγγραφή ή την εποπτεία του ως προς τη φοίτησή του προβλέπεται ποινή φυλάκισης μέχρι δύο έτη και χρηματική ποινή.

Με τη ρύθμιση αυτή προχωρούμε στη προστασία του δικαιώματος των παιδιών στη παιδεία με τους γονείς να υποχρεούνται στο να παρακολουθούν την απρόσκοπτη φοίτηση των παιδιών τους στο σχολείο.

{https://www.youtube.com/watch?v=VLYiIJjNM4s}

Στη Συνεδρίαση της Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης μεταξύ άλλων τόνισα ότι οι πολίτες μπορούν να αντιληφθούν την αλλαγή μόνο όταν βελτιωθούν δείκτες όπως η ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης, τα διοικητικά κόστη και η ευκολία πρόσβασης στη δικαιοσύνη.

Ως εκ τούτου, η εκπαίδευση των δικαστών και η λειτουργία της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών, είναι καθοριστική για τη συνολική λειτουργία της Δικαιοσύνης.

Παράλληλα, η επιμόρφωση και η αξιολόγηση των δικαστών αποτελούν προϋπόθεση της ανεξαρτησίας τους γιατί τους βοηθά να ανταποκριθούν σε μια πολύ σύνθετη πραγματικότητα που διαμορφώνεται.

Παναγής Καππάτος

Βουλευτής Κεφαλονιάς και Ιθάκης

Αναλυτικά την παρέμβασή μου στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης παρακάτω: 

Δε μπορώ παρά να ξεκινήσω την εισήγησή μου σχολιάζοντας τη Τροπολογία  για την υποχρεωτικότητα φοίτησης στο νηπιαγωγείο, στο δημοτικό σχολείο και στο γυμνάσιο.

Για εκείνον που έχει την επιμέλεια ή την  πραγματική φροντίδα του ανηλίκου και παραλείπει την εγγραφή ή την εποπτεία του ως προς τη φοίτησή του προβλέπεται ποινή φυλάκισης μέχρι δύο έτη και η χρηματική ποινή.

Πρόκειται για ρύθμιση που επιβάλλεται από μια διπλή αναγκαιότητα:

Την προστασία, από τη μία πλευρά, του συνόλου του πληθυσμού από την διασπορά του κορονοϊού  και την διασφάλιση, από την άλλη, του δικαιώματος πρόσβασης των παιδιών στην εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς.

Δε μιλάμε, επομένως, για την υποχρέωση μόνο των γονέων να παρακολουθούν την απρόσκοπτη φοίτηση των παιδιών τους στο σχολείο.

Μιλάμε, ταυτόχρονα, για το δικαίωμα των παιδιών στη παιδεία, τη μόρφωση και την πρόσβαση στα σχολεία και τις σχολικές αίθουσες.

Ένα δικαίωμα που η Οργανωμένη Πολιτεία έχει χρέος να διαφυλάξει.

Με δεδομένα τα παραπάνω, δε βρίσκω κάποια εύλογη ένσταση στο περιεχόμενο της Τροπολογίας την οποία και υποδεχόμαστε θετικά.

Υπεισέρχομαι, τώρα, στο κύριο μέρος της εισήγησής μου που αφορά στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Όταν το  1994 ιδρυόταν η Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και έναν χρόνο αργότερα υποδεχόταν τους πρώτους σπουδαστές της ήταν πραγματικά μια σπουδαία στιγμή για την οργάνωση και τη θεσμική λειτουργία της Ελληνικής Δικαιοσύνης.

Πώς άλλωστε μπορούσε να ήταν διαφορετικά όταν η ανάγκη στελέχωσης του Δικαστικού Κλάδου απαιτούσε την εκπαίδευση και κατάρτιση ενός υψηλού επιπέδου δικαστικών λειτουργών;

Είναι μάλιστα η ίδια η πραγματικότητα που επιβεβαιώνει την επιτυχημένη λειτουργία της Σχολής έως και σήμερα:

26 σειρές σπουδαστών έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και υπηρετούν ως δικαστικοί λειτουργοί στα δικαστήρια και τις εισαγγελίες της χώρας.

Την ίδια στιγμή ένας σημαντικός αριθμός εν ενεργεία δικαστικών λειτουργών έχει παρακολουθήσει επιτυχώς σειρά επιμορφωτικών σεμιναρίων σε κρίσιμα επίκαιρα νομικά ζητήματα αλλά και θεματικές ευρύτερου ενδιαφέροντος που εμπίπτουν στη φύση του δικαστικού λειτουργήματος.

Σήμερα, 27 χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου που έθετε την Σχολή σε λειτουργία μια σειρά αντικειμενικών δεδομένων μας κατευθύνει στο να ενισχύσουμε τον εκπαιδευτικό και επιμορφωτικό χαρακτήρα της Σχολής των Δικαστικών Λειτουργών.

Το πρώτο δεδομένο αφορά στη λειτουργία του ίδιου του θεσμού της Δικαιοσύνης.

Οι σημαντικές καθυστερήσεις κατά τη διαδικασία απονομής της καθώς και  τα προβλήματα που έχουμε αναδείξει ως παθογένειες και για τα οποία έχουμε κληθεί να νομοθετήσουμε δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολιών για την σημασία της εκπαίδευσης των δικαστικών λειτουργών στη κατεύθυνση της άμβλυνσης αυτών των δυσλειτουργιών.

Το δεύτερο δεδομένο συνδέεται με τις τάσεις που η σύγχρονη ψηφιακή εποχή επιβάλει στον τρόπο οργάνωσης της δικαιοσύνης.

Στο κατώφλι του 2022, την εποχή 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης και της ψηφιοποίησης σειράς τομέων της Δημόσιας Διοίκησης, της επαγγελματικής μας ζωής και της καθημερινότητάς μας είναι προφανές ότι οι συνθήκες ζωής συγκριτικά με εκείνες του 1994 διαφέρουν σημαντικά.

Αυτή η απόσταση δε μπορεί παρά να επηρεάζει και τον τρόπο οργάνωσης της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών.

Τόσο ο μετασχηματισμός του τρόπου με τον οποίο οργανώνεται η κοινωνία μας όσο και οι ανάγκες που γεννά η ψηφιακή αλλαγή υποχρεώνουν τον σύγχρονο δικαστικό λειτουργό να προσαρμοστεί στην εν λόγω μεταβολή.

Το τρίτο δεδομένο βρίσκεται σε ευθεία σύνδεση με τα δύο προηγούμενα και πρόκειται για την οργάνωση της ίδιας της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών.

Η ψηφιακή εποχή που ήδη διανύουμε επιβάλει την κατάρτιση προγραμμάτων σπουδών προσαρμοσμένων σε εκείνη αλλά και τον σχεδιασμό ενός σύγχρονου οργανογράμματος ικανού να υποστηρίξει τις αυξημένες εκπαιδευτικές ανάγκες.

Τόσο η διοικητική οργάνωση της Σχολής όσο και η διαδικασία επιλογής εκπαιδευόμενων ή εν ενεργεία λειτουργών προς επιμόρφωση είναι διαστάσεις που το παρόν σχέδιο νόμου επηρεάζει στην κατεύθυνση και τη λογική που μόλις περιέγραψα.

Η ένταξη χρηματοδότησης της Σχολής στο Ταμείο Ανάκαμψης και η  παρακολούθηση του νομοθετικού έργου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πρωτοβουλίες που υιοθετούνται στο σχέδιο νόμου που ψηφίζουμε σήμερα.

Ο εξορθολογισμός, ακόμη, της εξεταστέας ύλης και του εισαγωγικού διαγωνισμού συνολικά, η πρόβλεψη τακτικών υποχρεωτικών προγραμμάτων επιμόρφωσης για όλους τους δικαστικούς λειτουργούς μέχρι και τον βαθμό του εφέτη καθώς και η επέκταση των διεθνών συνεργασιών της Σχολής είναι σημαντικές παρεμβάσεις με ιδιαίτερη προστιθέμενη αξία.

Η εισαγωγή, τέλος, της νέας ρύθμισης που αφορά στην εκπαίδευση του διδακτικού προσωπικού είναι το αποτέλεσμα της συστηματικής παρακολούθησης των διεθνών και ευρωπαϊκών καλών πρακτικών.

Πρόκειται για μοντέλα που συστήνουν στους διδάσκοντες περιγράμματα και μεθόδους μεγιστοποίησης του εκπαιδευτικού αποτυπώματος.

Η εμπειρία της πανδημίας του κορονοϊού ανέδειξε την αναγκαιότητα ανάπτυξης τέτοιου είδους προγραμμάτων που μόνο να προσθέσουν μπορούν στην εκπαιδευτική αποστολή της Σχολής.

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Ολοκληρώνω την εισήγησή μου με μια αναφορά στη πρόσφατη ψήφιση του νομοσχεδίου σχετικά με την λειτουργία της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης.

Και κάνω αυτή την αναφορά για να καταδείξω πόσο σημαντικό είναι για εμάς η στήριξη και ο εκσυγχρονισμός των εκπαιδευτικών θεσμών που εντάσσονται στην ευρύτερη λογική των «Παραγωγικών Σχολών».

Η εκπαίδευση και επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών ακριβώς όπως εκείνη των επιτελικών στελεχών της δημόσιας διοίκησης περνά μέσα από την διαμόρφωση ενός πλήρους, συνεκτικού και σύγχρονου πλαισίου οργάνωσης των αντίστοιχων Εθνικών Σχολών.

Στην περίπτωση της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών ακολουθούμε το πρόσφατο παράδειγμα επιτυχίας της Σχολής Δημόσιας Διοίκησης.

Η εξωστρέφεια, οι διεθνείς συνεργασίες, τα επικαιροποιημένα προγράμματα σπουδών και οι αναμορφωμένες διαδικασίες των εισαγωγικών εξετάσεων είναι κοινά χαρακτηριστικά που επιβεβαιώνουν την πρόθεσή μας:

Να στηρίξουμε τη λειτουργία και τον εκσυγχρονισμό των θεσμών της δικαιοσύνης και της δημόσιας διοίκησης.

Πρόκειται για πρόθεσή μας που δεν αποδεικνύεται μόνο στο παρόν σχέδιο νόμου αλλά στην πρόθεσή μας συνολικά να παρέμβουμε σε σειρά προβλημάτων που ο θεσμός της Δικαιοσύνης αντιμετωπίζει.

Οι Τομές, άλλωστε, για τις οποίες έχουμε ήδη νομοθετήσει από το καλοκαίρι του 2019 μέχρι και σήμερα επιβεβαιώνουν τη πρόθεσή μας αυτή.

Από τη κωδικοποίηση της νομοθεσίας και τον νόμο για τη διαμεσολάβηση μέχρι τις αλλαγές στον ποινικό κώδικα και το οικογενειακό δίκαιο αντιλαμβανόμαστε το εύρος των μεταρρυθμίσεων που έχουμε, ως πλειοψηφία, εισάγει.

Το σημερινό Σχέδιο Νόμου εντάσσεται επομένως σε μια συνολική φιλοσοφία που έχουμε υιοθετήσει και που επιτρέπει στον ευαίσθητο θεσμό της δικαιοσύνης να προχωρήσει πολλά βήματα μπροστά.