Πανηγύρι της  Υπαπαντής στα Ζόλα της  Κεφαλονιάς

2-2-2022

Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός

Συννεφιασμένη η φετινή μέρα της εορτής της Υπαπαντής του Κυρίου και κουρτίνες νερού  στον ορίζοντα προμηνούσαν πως το νερό όλο και κοντεύει στη Θηνιά. Αλλά, από ότι κατάλαβα, το νερό θα ήταν

 –βριτσιλερό- ,  δηλαδή,  δεν θα είχε ιδιαίτερη ορμή.

           Έφτασα στα Ζόλα, μπήκα στο ναό  της Κυράς της Υπαπαντής, λίγος κόσμος μέσα, αλλά η ψαλτική που ακουγόταν σε αποζημίωνε με το  κατανυχτικό ύφος που είχαν όλα αυτά τα εορταστικά μελωδικά ποικίλματα, που η ομάδα των ιεροψαλτών  εναρμόνια έψαλλε.

          Δυο ιερείς, ο π. Ανδρέας Σβορώνος και  ο π. Αντώνιος Καγγελάρης, καθώς και οι δυο διάκονοι της μητροπόλεως , ο Βασίλειος Φλαμιάτος και ο Γεώργιος  Σταθούλης συλλειτουργούσαν κατά την τάξη, όπως τους όριζε το ορθόδοξο τυπικό.

Ο Σεβασμιότατος κος Δημήτριος,  έλειπε, είχε αρχιερατεύσει στον εσπερινό…

          Στον ένα καλανάρχο ήταν οι  πέντε ψαλτάδες,  με πρώτον τον Μενέλαο Σωτηρόπουλο και δεξιά κι αριστερά του οι : Μάκης (Παπάς) Παπαναστασάτος, Μάριος  Κρούσος, Γιώργος Μαυρογιάννης και Σπύρος Μποφιλάτος. Όλοι τους  μια ομάδα, συμπαγής φωνητικά, μετρημένη και στερεά στην εκτέλεση των ψαλμών, μα πάνω από όλα, σου μετέδιδαν στο αυτί μια γλυκύτητα ήχου, χωρίς φωναξίες και κορώνες περιττές και εντυπωσιακές.

          Πριν από τη Δοξολογία  ακούστηκαν ψαλτικά,  εν χορώ,  με γαληνεμένη ακουστική  τα Θεοτόκια της Κυράς της Υπαπαντής.

 Όπως όμως  ακούστηκε  το  «Θεοτόκε, ἡ ἐλπίς πάντων τῶν Χριστιανῶν, σκέπε, φρούρει, φύλαττε τούς ἐλπίζοντας είς Σέ». «Ακατάληπτόν έστι το τελούμενον εν σοι και αγγέλοις και βροτοίς, Μητροπάρθενε Αγνή», παίρνουν τις καντινέλλες οι Επίτροποι και αρχίζουν να κουνούν τους πολυελαίους πάνω στον ψαλτικό  ρυθμό,  δίνοντας ενέργεια στις ματιές των πιστών  και στη στιγμή της παρακλητικής ποίησης του ύμνου προς την Παναγία.

          Βλέπεις τούτο το «έθιμο», ενεργειακό στην τέλεσή του, συνδυάζει την κίνηση  με το άκουσμα, τόσο όμορφα, που σε παρασέρνει να σκεφτείς,  ότι η ζωή είναι στιγμές, και αξίζει να τις ζεις με ολότητα και συνείδηση. Το κούνημα των πολυελαίων μέσα στην ιδιαίτερη λειτουργία ή τη Θεία Τελετή, πέρα από το «αναπέταμα» της ματιάς στην ουρανία του ναού, αναμοχλεύει τη θεία ενέργεια των ήχων, που όλο και υψώνονται στον  «ουράνιο»  χώρο του ναού.

          Λίγα λεπτά πριν την Δοξολογία, ο Μάκης ο Ξένος με ορμή ανέβηκε τα σκαλιά του καθιστού καμπαναριού του ναού, και τρέλανε  με δυνατά χτυπήματα τα γλωσσίδια από τις καμπάνες,  διαλαλώντας την πανήγυρη στους ανθρώπους της περιοχής, σ’ όλη τη Θηνιά.

          Η ψαλτική παρέα δεν έχασε καθόλου το ρυθμό της,. διατήρησε επάξια την ευχάριστη και δομημένη στην εκτέλεση ερμηνείας των ύμνων,  με κορύφωση τον ύμνο «Πνεύμα Άγιον..» για να μπουν όλοι μετά από αυτόν στην Θεία Λειτουργία.

          Όλα κύλησα όμορφα, τακτοποιημένα με πρώτον τον επίτροπο του ναού και πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Ζόλων, τον Γιώργο Αποστόλη Απέργη, που το μάτι του όλο και κοιτούσε, μήπως κάπου χρειάζονται βοήθεια. Βλέπετε… Πρόεδρος  Πλανητάρχης είναι αυτός!-. Έστεκε όρθιος μαζί με τον Παναγή Βανδώρο…

          Η εκκλησία ήταν καταστολισμένη με υπέροχα ξωτικά λουλούδια, αλλά και με βιολέτες της εποχής, τα μανουσάκια, δεν έλειπαν τα δαφνόκλαρα και στο τέμπλο, η εικόνα της Υπαπαντής ήταν στολισμένη με άνθη  ασπριδερά και  κοκκινωπά γαρύφαλλα. Όπως τακτοποιημένη ήταν,  με το φως να αχνοφέγγει πάνω της, φάνταζε μέσα σε φως ιλαρών, και  πως, οι θείες μορφές του προφήτη Συμεών και της Παναγιάς κινούντο  ευχαριστημένες για την όμορφη τελετή που τούς γινόταν…».

          Εστίασα τη ματιά μου και τα αυτιά μου στους ψάλτες,  καθώς το «Χερουβικόν»  κύλησε με μια απαλότητα, γεμάτη κρεσέντα, τα οποία όταν έφταναν στην κατάληξή τους,  ισορροπούσαν χωρίς φωνητικές ουρές και αστάθειες. Το μπάσο, στερέωνε το όλο φωνητικό πλαίσιο, ως κόρδα αμφίρροπη, κι έτσι το φωνητικό σύνολο συγκρατείτο ενωμένο και εναρμόνιο, δίδοντας μας,  κατά τη γνώμη μου,  μια από τις καλύτερες ερμηνευτικές  Θείες Λειτουργίες,  που έχω ακούσει έως σήμερα.

          Το κλειδί της επιτυχίας τους ως ψαλτικό σύνολο ήταν η πληρότητα των φωνών τους, το ύφος της πίστης, τα δομημένα ανοίγματα των φωνητικών δυνατοτήτων  τους, και το κοίταγμα στον Χοράρχη, Μενέλαο Σωτηρόπουλο,  που με τον τρόπο του,  τους οδηγούσε θαυμάσια.

          Το Αποστολικό Ανάγνωσμα, έγινε από τον βασικό ψάλτη του ναού, τον Σπύρο Μποφιλάτο, που παρόλο που δεν κατέβηκε από τον καλανάρχο, να το πει μπροστά στην ωραία Πύλη,  με καθαρή ανάγνωση και μελωδικές δικές του καταλήξεις επί των φράσεων,  απέδωσε  το κείμενο σωστά,  που λίγοι γνωρίζουν την θεολογική του αξία.

          Άρτοι και  φωταψίες, λουλούδια και καντινέλλες, πολυέλαιοι και κεριά, όλα  στην επίβλεψη του επιτρόπου Γεράσιμου Νικ.  Απέργη Μεταξά, που μεριμνούσε  την κάθε στιγμή για το καλύτερο.

Χάρηκα το πανηγύρι στα Ζόλα, παρόλο που ο κόσμος δεν ήταν πολύς, λόγω της έξαρσης της Πανδημίας. Το βασικό όμως ήταν, πως,  όσοι είμαστε εκεί ,διατηρούσαμε τα μέτρα ασφαλείας και σε κανέναν δεν έλειψε η μάσκα και το αντισηπτικό που είχαν φέρει οι  Επίτροποι του ναού.  Χάρηκα που είδα τους συγγενείς Απεργαίους,  μικροί και μεγάλοι, που παρ’ όλες τις εργασίες τους, έδωσαν το παρόν τους στην εκκλησία της Παναγίας μας, της Αζολιωτοπούλας, της Παναγίας των Απεργαίωνε.     Ο εφημέριος του ναού, π. Ανδρέας Σβορώνος, μνημόνευσε  όλους τους θανόντες της ενορίας και ευχαρίστησες όλους όσοι βοήθησαν, αλλά και αυτούς που  ζουν στον Εξωτερικό.

          Μας έλειψε ο  θεολογικός λόγος της μεγάλης εορτής, γιατί σ’ αυτές τις εορτές ο λόγος δεν είναι μόνο επικοινωνία ,αλλά και πνευματική προσφορά, για αναζήτηση και αναθεώρηση των πράξεών μας.

          Η Χριστίνα Γασπαράτου - Τζάκη, η Βάσω Ξένου- Γασπαράτου και η Λουΐζα Γασποαράτου  είχαν φροντίσει για τα γλυκίσματα και τον καφέ, που αν και δόθηκαν στο χέρι, για την  ασφάλεια της υγείας, ήταν όλα εκλεκτά και προσεγμένα στο τρατάρισμά τους.

          Έπιασε η βροχή, μόλις τελείωσε  και το κέρασμα και,  βγαίνοντας στην πόρτα   για να κατεβώ το μονοπάτι της μπασιάς, μονολόγησα ψιθυριστά  «Κυρά μου Υπαπαντή, άμα δεν έχεις το νερό, το δανείζεσαι». 

 Με ερωτάει κι ο βοσκός… που με άκουσε, «Μωρέ κουρλέ τι μονολογείς;  Άκου τι μονολογώ του λέω…  του χρόνου η Υπαπαντή να  είναι καλοκαιρινή, για να  βρέχει τον Μάρτιο. Τού είπα την κεφαλονίτικη παροιμία … «Καλοκαιριά τση Παπαντής, μαρτιάτικος χειμώνας», κάτι που θέλει να πει πως, ο Μάρτης θα είναι βροχερός και κρύος.

     Χρόνια Πολλά και καλά σ’ Όλους μας

                    και πρώτα στους Αζολιάτες μου