Κούλουμα στην εξοχή και η παραδοσιακή λαγάνα. 

        Λαγάνα είναι αζύμωτο  καρβέλι στη διάλεκτο μας.

     Ψωμί που φτιάχνουμε χωρίς προζύμι. Εξού και το όνομα της, ψωμί πλακωτό( πλάκα)

     Φτιάχνετε μόνο με αλεύρι και νερό. 

      Φτιάχτηκε    από  τους Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο με την καθοδήγηση του Μωυσή.

       Εμείς τώρα το φτιάχνουμε μόνο μία φορά το χρόνο, την Καθαρά Δευτέρα. 

        Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη μέρα της μεγάλης σαρακοστής του Πάσχα. 

        Οι γυναίκες καθάριζαν τα κουζινικά τους τζάτζαλα με αλυσίδα (στάχτι και νερό) και για σφουγγάρι χρησιμοποιούσαν κλωνάρια αλιφασκιάς(το θυμάμαι). Τα κρέμαγαν τσι πρόκες και στα κρεματζάλια του μαγεριού τους και θα τα χρησιμοποιούσαν το Πάσχα πάλε. 

         Η κουζίνα απλή σαρακοσιανή αφού ακολουθούσαν με ευλάβεια την σαρακοστή.

          Την μέρα αυτή πήγαιναν οικογενειακώς στην εξοχή με απλά εδέσματα υποδεχόνταν τις χαρούμενες νότες της πρώιμης Άνοιξης.

            Αυτή μας την έξοδο από το σπίτι είτε μέναμε σε χωριό, είτε στην πόλη το είχαμε όλοι ανάγκη γιατί σκοπός μας ήταν η συνάντηση και το μοίρασμα.Ούλα κούλαμα. 

           Κάναμε τα κούλουμα λοιπόν στα γύρο ανθόσπαρτα λιβάδια. 

            Άπλωναν παρέες παρέες το καρώ μεσάλι, άνοιγαν τα εδέσματα  της σαρακοστής και τα μοίραζαν στην παρέα.

     Αυτά ήταν  τσακιστές ελιές ,ταραμά χτυπημένος με το περούνι  στην ντερίνα για να φτουράει με μπαγιάτικο ψωμί ,  νιό λάδι, λεμόνι και κρεμμύδι.

      Πισάρα με ροδόξυδο, αφράλα και νιο λάδι.

  Τσιγαριά με  κύρια λάχανα  καυκαλίδιες ,μάραθα, ρυζάκι μαγειρεμένα στην παδέλα.

    Όσπρια,ρεβίθια, φασόλια,κουκιά. 

    Ψωμί ζυμωτό από τα επιδέξια χέρια τσι μάνας με σπιτικό στάρι καλλιέργεια του κάθε χωρικού.

       Έτσι απλά χωρίς κόπο, αλλά με τρόπο απλό ενωτικό ,παραδοσιακό γιορτάζαμε μέσα στην κουβαρδού φύση  ΚΟΥΛΟΥΜΑ.

       Αυτάρκεια, δοτικότητα,γαλεντομία.

Διονυσία Μενεγάτου