Γιώργος Παξινός: O νευροεπιστήμονας που "χαρτογράφησε" τον ανθρώπινο εγκέφαλο μιλά στον Inkefalonia 89,2 - Απόψε εκδήλωση προς τιμήν του στο Αργοστόλι
Στην εκπομπή “Μέρα Μεσημέρι” στον Inkefalonia 89,2 με τους δημοσιογράφους Γιώργο Χαλαβαζή και Ελευθερία Κουλουριώτου, μίλησε o καθηγητής Ψυχολογίας και Ιατρικών Επιστημών στο Neuroscience Research Australia του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ Γιώργος Παξινός.
Είναι μέλος της Αυστραλιανής Ακαδημίας Επιστημών και της Βασιλικής Εταιρείας της Νέας Νότιας Ουαλίας και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
H παρουσίαση το νέου του βιβλίου "Ο Αμαζόνιος ανάμεσα μας" την Πέμπτη 28 Ιουλίου στις 21.00, στον κήπο του Νάπιερ στο Αργοστόλι, στα πλαίσια της εκδήλωσης - αφιέρωμα στους Κεφαλονίτες και Ιθακήσιους της Αυστραλίας, έδωσε την αφορμή για μια ιδιαίτερη συζήτηση, μια συζήτηση που η απόσταση ανάμεσα στο «εδώ» και στο «αλλού» μικραίνει , αλλά αφήνει και περιθώρια.
Οι επιστημονικές του αναζητήσεις: «Με ρώτησε μια μέρα η μητέρα μου τι κάνω. Λέω δουλεύω με αρουραίους,- μα με ποντικούς μωρέ Γιώργο μου ύστερα από τόσα χρόνια σχολείο; Άρχισα με την ψυχολογία, με ενδιέφερε το ότι είχαν την προσέγγιση μιας εντελώς πειραματικής ψυχολογίας, θεωρούσαν ότι δεν υπάρχει κανένα «φάντασμα» μέσα στη «μηχανή». Η ψυχολογία όπως την αντιμετωπίζουν οι Ακαδημαϊκοί ψυχολόγοι, έχασε την «ψυχή» της το 1930. Δεν αναφέρεται ο όρος «ψυχή» στην ψυχολογία. Εάν η ψυχή είναι εκεί που οι ερεθισμοί γίνονται αισθήσεις , που εδρεύει η λογική, που παίρνονται οι αποφάσεις, που πράττεται η αγάπη, που αποταμιεύονται οι μνήμες, τότε δεν υπάρχει λόγος να υποθέσουμε ότι υπάρχει «ψυχή», γιατί υπάρχει ήδη ένα όργανο που εκτελεί αυτές τις λειτουργίες. Αυτό εμένα με συγκίνησε, αλλά μετέπειτα έτυχε στη διαδρομή της επιστήμης να βρεθώ αντιμέτωπος με μία χρώση του εγκεφάλου που έδειχνε τον εγκέφαλο σε ένα βιβλίο από αυτά τα παιδικά που τα χρωματίζουν ότι έχει ήδη χρωματιστεί και θεώρησα ότι θα μπορούσα να κατασκεύαζα έναν άτλαντα του εγκεφάλου. Δούλευα τότε με τον αρουραίο, οι περισσότεροι νευροεπιστήμονες δουλεύουν με τον αρουραίο η τον ποντικό. Θεώρησα ότι θα μπορούσα να φτιάξω έναν άτλαντα του εγκεφάλου που θα είναι πιο ακριβής και θα μπορούσα να βρω πιο καλά πως είναι οργανωμένος ο εγκέφαλος , χρησιμοποιώντας αυτή τη χρώση. Έχοντας κάνει αυτό, μετέπειτα συνέχισα με την κότα, με τον ποντικό, με τον πίθηκο Marmoset , τον πίθηκο Risus και εν τέλει τον άνθρωπο και τώρα συνεχίζω με τον άνθρωπο».
Η έρευνα: «Στο Πανεπιστήμιο Berkeley στην Καλιφόρνια έκανα ψυχολογία και μετέπειτα συνέχισα με έρευνες, όπως πάντα πρέπει να κάνεις έρευνες για να πάρεις το doctorat. Συνέχισα να διδάσκω και συνάμα να κάνω έρευνα. Ο πλησιέστερος συγγενής μας είναι ο χιμπατζής. Μελέτησα τον εγκέφαλο του χιμπατζή, τον εγκέφαλο του μπορώ να τον πάρω αμέσως μετά τον θάνατο του, ενώ του ανθρώπου θα πρέπει να περιμένω οχτώ ώρες τουλάχιστον και γίνονται αλλοιώσεις και δεν μπορώ εύκολα να τον ελέγξω όσο του χιμπατζή. Η πιο περίεργη παρατήρηση που έκανα , που με εξέπληξε ήταν όταν μελέτησα παράλληλα το στέλεχος του ανθρώπινου εγκεφάλου με του χιμπατζή και βρήκα ότι δεν υπήρχαν διαφορές . Ο εγκέφαλος του χιμπατζή είναι 600 γραμμάρια, κάπου 1300 ο δικός μας και αυτό δείχνει ότι ο άνθρωπος έχει μια ιδιαιτερότητα μεν σ αυτό, όμως είμαστε κατ εικόνα και ομοίωση στον εγκέφαλο με τον χιμπατζή. Ένας από τους λόγους που έγραψα και το βιβλίο "Ο Αμαζόνιος ανάμεσα μας", είναι ότι κάποιος έπρεπε να σκεφτεί ποιοι είμαστε κατά το αρχαίο Ελληνικό ρητό «Γνώθι σ αυτόν», που ήταν γραμμένο στον πρόναο του Ναού των Δελφών. Τι ακριβώς είμαστε, γιατί σαστισμένοι καθόμαστε μπροστά στη φύση, δεν ξέρουμε γιατί είμαστε εδώ, έχουμε ένα εγκέφαλο που έχει μέσα απομεινάρια της ερπετοειδούς περιόδου, έχουμε παλαιολιθικά συναισθήματα, έχουμε μία τεχνολογία η οποία απειλεί την ύπαρξη υμών και των άλλων ιδίων όντων. Αξίζει να γνωρίζουμε που βρισκόμαστε ακριβώς, τι δύναμη έχει ο εγκέφαλος. Δυστυχώς, θεωρώ ότι δεν είναι ο εγκέφαλος Godi Locks zone , ο οποίος βρήκε ένα πρωινό πολύ κρύο που δεν ήθελε να το φάει, ένα πρωινό πολύ ζεστό που δεν ήθελε να το φάει και ένα πρωινό που ήταν στην κατάλληλη θερμοκρασία και του άρεσε. Βρίσκεται σε μία ζώνη Godi Locks, δηλαδή απέχει από τον ήλιο όχι τόσο πολύ ώστε να είναι σε κατάψυξη όλα, ούτε και τόσο κοντά που να καούν τα πάντα. Ο εγκέφαλος θεωρώ ότι αν ήταν μικρότερος από ό,τι είναι, δεν θα μπορούσε να υποστηρίξει τη γλώσσα και την επιστήμη η οποία μπόρεσε να δημιουργήσει την τεχνολογία, δεν θα είχε αυτή την ικανότητα να δημιουργήσει την τεχνολογία η οποία αυτή τη στιγμή απειλεί την ύπαρξη μας. Αν ήταν μεγαλύτερος, πιθανώς να είχε αντιληφθεί το πρόβλημα και ακόμα και να το λύσει. Δέχομαι πάντα την ερώτηση από τους μαθητές, αν χρησιμοποιούμε μόνο το 1% του εγκεφάλου μας. Δεν είναι έτσι, ένα αυτοκίνητο αν του βάλλεις παραπάνω ρόδες, δεν θα πάει πιο γρήγορα, είναι εκεί οι ρόδες, μήπως σκάσει η μία, να υπάρχουν οι άλλες. Εάν κάποιος μας χτυπήσει στο κεφάλι ,θα καταστρέψει ένα εκατομ νευρώνες , αλλά υπάρχουν άλλοι που κάνουν ακριβώς τη ίδια δουλειά. Υπάρχει εφεδρεία, δεν μπορείς να τους βάλεις όλους στη γραμμή και να γίνεις Αϊνστάιν. Υπάρχουν βέβαια τρόποι που μπορείς να βοηθήσεις, ακόμα και την μνήμη να καλυτερεύσεις. Μεγαλώνοντας λιγοστεύουν οι ικανότητες μας, βασικά αυτό που εύχομαι εγώ στον κόσμο τελειώνοντας τις ομιλίες μου, είναι να συρρικνωθεί ο εγκέφαλος τους λιγότερο από ότι αναμένεται για την ηλικία τους».
Η γήρανση του εγκεφάλου: «Ο εγκέφαλος μας συρρικνώνεται με την ηλικία, αυτό οφείλεται σε διάφορα πράγματα και επιπροσθέτως οι νευρώνες μέσα διατηρούν πράγματα που θα έπρεπε να αποβάλλουν. Ο χώρος εκεί είναι αχρησιμοποίητος και λιγοστεύει η ικανότης των νευρώνων, συν το ότι επίσης χάνει νευρώνες και ο εγκέφαλος συρρικνώνεται. Αν έχεις δύο ζυγωματικά δίδυμα που ο εγκέφαλος τους είναι παρόμοιος, τότε μπορείς να συγκρίνεις πιο εύκολα , αν συγκρίνεις τον δικό μου με κάποιον άλλον είναι διαφορετικοί για να συγκρίνεις την άνοια. Υπάρχει ιδιαιτερότητα, αλλά όλοι χάνουν έδαφος εν των χρόνω. Η Νευροεπιστήμη δεν έχει ιάνει καμία ασθένεια , αλλά έχει βρει ότι μπορείς να καθυστερήσεις την άνοια, με περπάτημα, τρέξιμο, κολύμπι, ποδηλασία, σταυρόλεξο, με φυσική δραστηριότητα. Πολλοί είναι οι αρνητικοί παράγοντες για να έρθει η άνοια, να έχεις διαβήτη, εάν καπνίζεις, εάν είσαι υπέρβαρος. Στα 85 του ο μισός κόσμος έχει άνοια, αλλά η φυσική εξάσκηση, την επιβραδύνει. Ένα πράγμα που συνηγορεί σ αυτό που λένε οι Νευροεπιστήμονες, είναι ότι σήμερα το παράδοξο είναι ότι στα 80 του λιγότερος κόσμος υποφέρει από άνοια κατά ποσοστό, παρά εδώ και 50 χρόνια. Αυτό που νομίζουν οι γεροντολόγοι, είναι ότι η έμφαση που έδωσαν οι Καρδιολόγοι για την υγεία της καρδιάς, παρεμφερώς βοήθησε τον εγκέφαλο, διότι ότι βοηθάει την καρδιά, βοηθάει τον εγκέφαλο».
Ο ανταγωνισμός στην επιστήμη και στην έρευνα: « Δεν είναι τίποτα ευχάριστο σε έναν επιστήμονα, παρά να καταρρίψει την θεωρία του άλλου. Εδώ είναι συνέχεια ανταγωνισμός και άμμιλα. Η επιστήμη κάνει λάθη αλλά είναι αυτοδιορθώσιμος, κάποιος θα έρθει παρακάτω και θα βρει το λάθος. Τουλάχιστον μέχρι τώρα η επιστήμη μπορεί να σε μεταφέρει από την Αυστραλία στην Ελλάδα χωρίς να σε ρίξει μέσα στον Ινδικό Ωκεανό».
"Ο Αμαζόνιος ανάμεσα μας": « Η συγγραφή του έγινε σε μια 20ετία, προφανώς οφείλεται σε διάφορα πράγματα, ένα εκ των οποίων είναι ότι δεν ήξερα να γράψω λογοτεχνία και έπρεπε να πάω στα θρανία να μάθω. Το άλλο είναι ότι είχα την εργασία μου και επίσης κατά μια καλή συγκυρία, δεν έβρισκα εκδότη. Όταν τους έλεγα περί τίνος πρόκειται, ότι είναι μία νευρολογική προσέγγιση ,ότι αναφέρεται στην ανθρώπινη κλωνοποίηση σε μοζυγωματικά δίδυμα που αναπτύχθηκαν σε διαφορετικές χώρες, πως κοιτάω πως το περιβάλλον δουλεύει τον χαρακτήρα, πχ πως ο Πραξιτέλης λάξευσε τον Ερμή από ένα κομμάτι μάρμαρο, έτσι και το περιβάλλον λαξεύει την προσωπικότητα μας, από το γενετικό υλικό που λαβαίνουμε από τους γονείς μας, ένας μου είπε σε ποιο ράφι να το κατατάξω. Μέχρι τότε πίστευα ότι η θεωρία του Γούντι Άλεν «Αν είσαι bisexual διπλασιάζεις τις πιθανότητες σου να έχεις ένα ραντεβού το Σαββατόβραδο». Πρόσφατα με βρίσκει μια φίλη και μου λέει πως πάει και της λέω κοίταξε να δεις, 21 χρόνια και δεν το τέλειωσα ακόμα. Μου λέει, ξέρεις , του ξαδέλφου μου το μυθιστόρημα δημοσιεύτηκε μετά θάνατον. Της λέω, μου δίνεις ελπίδες!»
Η σχέση του με την Αυστραλία και η παρουσίαση του βιβλίου του "Ο Αμαζόνιος ανάμεσα μας" στην εκδήλωση - αφιέρωμα στους Κεφαλονίτες και Ιθακήσιους της Αυστραλίας, που διοργανώνει ο Δήμος Αργοστολίου και ο Πολιτιστικός, Ιστορικός, Λαογραφικός σύλλογος «Το Ριφόρτσο» την Πέμπτη 28 Ιουλίου στις 21.00, στον κήπο του Νάπιερ στο Αργοστόλι: « Πήγα εδώ και 50 χρόνια στην Αυστραλία από τις ΗΠΑ και Καναδά που είχα σπουδάσει. Βρήκα δουλειά στο Σύδνεϋ, μια κοινωνία ποιο φιλική από ότι στις ΗΠΑ, χωρίς τα προβλήματα του είμαι ο ηγέτης του κόσμου, τα ρατσιστικά προβλήματα, τις φυλετικές διακρίσεις. Βρήκα μια Ελληνική παροικία, η οποία είχε κάνει το βήμα για την οικονομική ανεξαρτησία της, τα κατάφερε, στην κουλτούρα η Ιθάκη θα χει περισσότερα φεστιβάλ από ότι ολόκληρο το Σύδνεϋ στην ελληνική παροικία. Έχει 150 χιλιάδες Έλληνες, η Μελβούρνη έχει περισσότερους Ιθακήσιους από ότι έχει η Ιθάκη και πολλούς Κεφαλλήνες έχει στο Σύδνεϋ. Τώρα μισό χρόνο είμαι στην Ιθάκη , θα φύγω Ιανουάριο και θα ξανάρθω Ιούνιο. Όταν είμαι εδώ νοσταλγώ την Αυστραλία και όταν είμαι στην Αυστραλία νοσταλγώ την Ιθάκη. Βλέπω την Κεφαλονιά κάθε μέρα από το σπίτι μου, όλο το μπαστούνι , από Νιοχώρι, Κομιτάτα, μέχρι Φισκάρδο. Τι όμορφο πράγμα! Μ αρέσουν πολλά πράγματα στην Ελλάδα και οι φιλίες. Αισθάνομαι ότι πιο εύκολα δημιουργείς φιλίες εδώ από οπουδήποτε αλλού, είναι μέρος της κουλτούρας μας το ότι μπορείς να αγκαλιάσεις κάποιον εδώ. Έκανα το λάθος μια φορά στο Σύδνεϋ αφότου τελειώσαμε μια έρευνα που γινόταν. Βάζω το χέρι μου γύρω από κάποιον κι αυτός ταράχτηκε. Στην παρουσίαση του Βιβλίου μου αν έρθει κανείς, θα ακούσει και μένα για 20 λεπτά που ο κύριος Διονύσης Φωκάς μου επιτρέπει να μιλήσω».
«Εν τω εγκεφάλω το ηγεμονικόν»; « Σε οτιδήποτε άλλο μπορείς να προσεγγίζεις τον θεό, στον εγκέφαλο είμαστε παρόμοιοι με τους Χιμπατζήδες. Οι Αρχαίοι Έλληνες ανέφεραν την ιστορία του Σίσυφου, την ανέφερα στην εγγονή μου, της λέω αυτός ο Βασιλιάς της Κορίνθου τιμωρήθηκε από τους θεούς να ανεβάζει έναν βράχο στην κορυφή του βουνού μόνο για να πέσει και να τον ξανασπρώχνει την άλλη μέρα, γιατί ήταν ναρκισσιστής, εγωιστής και προσέβαλλε τον κόσμο και μου λέει, σαν τον Τράμπ!
Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης
{https://soundcloud.com/user-46829938/inkefalonia-89-2-239289331?utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing}