Γράφει ο Γεράσιμος Γαλανός 

Η Κοίμησις Αγίου Γερασίμου

η εικονιζόμενη στο θύρωμα της λάρνακας που φυλάσσεται το ιερό σκήνωμα και η νεότερη αγιογραφική αποτύπωσή της σε τοιχογραφία από τον Μπαλογιάννη*

Έργο Κωνσταντίνου,

Χρονολογία: ΑΨΝΔ

Επιγραφή: «Μη διαλείπης άγιε λισσόμενος υπέρ ψυχής.

Πανοσιώτάτου Δανιήλ ούν Βαλσάμου.

Ούπερ επιμέλεια ιστώρηται ιεράτε.

Καί λαμπρά ση κοίμισις παρά γε Κωνσταντίνου.

Κ’ αυτόν δε αμαρτιών σώσον τον ποιήσαντα. ΑΨΝΔ»

Η εικόνα αυτή είναι ζωγραφισμένη πάνω στην πόρτα της μεγάλης ασημένιας λάρνακας του Αγίου. Πρόκειται για έργο εξαιρετικής τέχνης με έντονη αφηγηματική διάθεση, το οποίο όμως δυστυχώς έχει υποστεί εκτεταμένες καταστροφές τόσο από τη συνεχή προσκύνηση ( φιλήματα, κραγιόν) όσο και από επεμβάσεις καθαρισμού από τις παλαιότερες μοναχές με ακατάλληλα υλικά (λάδι, κρασί νερό , λινέλαιο κλπ).

Προ εικοσιπενταετίας το έργο συντηρήθηκε και τοποθετήθηκε μπροστά του τζάμι, ώστε να αποφευχθούν περεταίρω καταστροφές και επεμβάσεις. Είναι πολύ πιθανόν η εικόνα αυτή να αντιγράφει παλαιότερη που ήταν τοποθετημένη στο ίδιο σημείο. Υπάρχει παράδοση στην Μονή ότι ο εικονιζόμενος Επίσκοπος είναι ο Φιλόθεος Λοβέρδος ο οποίος και παραβρέθηκε στην εξόδιο ακολουθία του Αγίου Γερασίμου. Η μορφή του σκυφτού ιερέα με τη γαλάζια και κόκκινα άμφια ταυτίζεται με τον ιερομόναχο Ιωαννίκιο, στενό συνεργάτη του Αγίου και πνευματικό της Μονής μετά την κοίμησή του. Το κατεστραμμένο σήμερα πρόσωπο της μοναχής πάνω από τα δύο θυμιατά ταυτίζεται με την ηγουμένη Λαυρεντία, αγαπημένη και έμπιστη μαθήτρια του Αγίου.

Το σώμα του Αγίου είναι τοποθετημένο πάνω σε νεκροκρέβατο με ανασηκωμένο το κεφάλι σε μαξιλαράκι και ενδεδυμένο με μοναχική αμφίεση και όχι ιερατική. Το κεντρικό θέμα πλαισιώνουν 46 μορφές, ιερείς, μοναχοί, μοναχές και λαϊκοί. Στα πρόσωπα τους ζωγραφίζεται έντονα η θλίψη για την κοίμηση του μεγάλου Νέου ασκητή , ο οποίος κατά την επίγεια ζωή του αποτελούσε την ελπίδα και το καταφύγιο τους. Στην κάτω δεξιά γωνία εικονίζονται δυο δαιμονισμένοι με έντονη κίνηση και ρεαλισμό. Η εικόνα αυτή της κοιμήσεως ή Εξόδιου ακολουθίας του Αγίου μας διασώζει μια σκηνή που εξελίχθηκε στις 20 Αυγούστου του 1579 πέντε μέρες μετά την κοίμηση του Αγίου και κατά την ημέρα της ταφής του.

Διαβάζουμε στο πρακτικό ταφής: «αφοθ΄(1579) ημέρα κ΄ (20) του Αυγούστου μηνός εις την περιοχήν των Ομαλών, εντός της Αγιωτάτης Μονής ονομαζομένης Νέας Ιερουσαλήμ μετά το ενταφιάσαι τον ποτέ Οσιώτατον μακαρίτην κυρ Γεράσιμον, καθηγούμενον της αυτής αγίας μονής….»

*Από το βιβλίο «Ιστορώντας Τον Άγιο Γεράσιμο Τον Νέον Ασκητή και Θαυματουργό Τον εν Κεφαλληνία» των: Γεράσιμου Σωτ. Γαλανού και Κωνσταντίνου Φ. Στάβερη, Έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Κεφαλληνίας Αργοστόλι 2009