Στην εκπομπή “Μέρα Μεσημέρι” στον Inkefalonia 89,2 με τους δημοσιογράφους Γιώργο Χαλαβαζή και Ελευθερία Κουλουριώτου, μίλησε η υπεύθυνη της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Κεφαλονιάς, Ιθάκης & Ζακύνθου «Μετάβαση» και ψυχοθεραπεύτρια Κατερίνα Γαρμπή, για τον αντίκτυπο της πανδημίας στην ψυχική υγεία, για την κοινωνική απομόνωση, για την ισορροπημένη προσέγγιση των διαταραχών της ψυχικής υγείας, για τον εθισμό στο διαδίκτυο που οδηγεί σε σημαντική αύξηση της κατάθλιψης ,της μοναξιάς και στην μείωση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

«Από τα χρόνια τον σπουδών μου, με εντυπωσίασε μία μελέτη του ΠΟΥ, που έλεγε ότι τα επόμενα 100 χρόνια το κύριο θέμα θα είναι τα προβλήματα ψυχικής υγείας. Τα τελευταία δύο τρία χρόνια αρχίσαμε να μιλάμε για την ψυχική υγεία ενώ πριν δεν τολμούσαμε να πούμε γι αυτό για να μην υπάρξει το στίγμα. Το να νιώσει κανείς ότι δεν είναι σε θέση να λύσει το πρόβλημα του, ότι είναι τόσο ευάλωτος, αδύναμος, ότι κάποιος άλλος πρέπει να λειτουργήσει για λογαριασμό του, που είχε μέχρι χθές το έλεγχο της ζωής του και σήμερα δεν τον έχει, είναι ότι πιο χειρότερο μπορεί να συμβεί. Η ψυχική υγεία είναι κάτω και πάνω απ όλα».

Για τον αντίκτυπο της πανδημίας στην ψυχική υγεία: « Έχω καταλήξει ότι ο άνθρωπος έχει ανάγκη να νιώθει ότι βρίσκεται σε ένα περιβάλλον ασφάλειας, σταθερότητας, ότι έχει την δύναμη να τα βγάλει πέρα, ότι τα σχέδια που κάνει και που φαντάζεται θα γίνουν στην πραγματικότητα. Όταν συμβαίνουν κάποια πράγματα στη ζωή μας, που διαταράσσουν αυτή τη σταθερότητα και την ασφάλεια, προκαλούν πολλαπλούς κλυδωνισμούς και εκεί φαίνεται τι αντοχή , τι ανοχή και τι δεξιότητες έχει ο καθένας για να μπορέσει να ανταποκριθεί. Συνήθως αυτό φαίνεται όταν υπάρχει κάποια απώλεια, προσώπου, εργασίας, στόχου κλπ. Όταν δεν πάει κάτι καλά, πρέπει να το καταλαβαίνουμε, αλλά μπορεί και να το φοβόμαστε, γιατί αυτό που κάνει την μεγάλη διαφορά, είναι η στάση μας απέναντι στον εαυτό μας. Αν θεωρούμε ότι το να δείξουμε την αδυναμία μας είναι πρόβλημα, δεν θα το κάνουμε. Το να αποδεχτούμε τις αδυναμίες μας είναι η ουσιαστική δύναμη μας και πρέπει να την κατακτήσουμε εσωτερικά και αυτό θέλει δουλειά πολύ. Αυτό που μας προέκυψε με την πανδημία ήταν σε πάρα πολλά επίπεδα, μια τεράστια αλλαγή που έφερε ένα σκοτάδι γύρω από τις ζωές μας και επηρέασε όλους τους ανθρώπους. Δημιούργησε πολύ μεγάλη αστάθεια , ανασφάλεια, τρόμο και επηρέασε και πρακτικά τη ζωή μας. Έφερε στην επιφάνεια όλους τους φόβους και την ανασφάλεια που είχαμε και ο καθένας όπως μπορούσε το διαχειρίστηκε και το διαχειρίζεται ακόμα. Όσον αφορά την κρατική διαχείριση της πανδημίας, δε νομίζω ότι κάποιος που έχει την ευθύνη της διαχείρισης τέτοιων ζητημάτων έχει πολλές επιλογές. Όταν περάσει ο κίνδυνος και αρχίσεις να παίρνει κάποια απόσταση από την κατάσταση, τότε οφείλεις ως κράτος και παγκόσμια, να καθίσεις και να αποτιμήσεις τι έκανες, τι αποτέλεσμα είχε, τι πρέπει να κάνεις».

Στους ψυχικά νοσούντες σήμερα σε σχέση με την προ covid περίοδο: «Η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας «Μετάβαση» όλο το διάστημα της πανδημίας ήταν στην πρώτη γραμμή, αναλάβαμε και μία ευθύνη να υποστηρίζουμε ανθρώπους που βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή, συμμετείχαμε σε δομές υγείας και στην ψυχολογική γραμμή του Υπουργείου, δεν έκλεισε ούτε μια μέρα η μονάδα και ήμασταν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης όσον αφορά τις σοβαρές ψυχικές διαταραχές. Ήμασταν κοντά σε ανθρώπους με ψύχωση, με διπολική διαταραχή, με χαμηλό υποστηρικτικό περιβάλλον. Αυτό που βλέπουμε ειδικά μετά τον Οκτώβρη του 2021, είναι ότι έχουμε δεχτεί έναν πολύ μεγαλύτερο αριθμό αιτημάτων για βοήθεια από συνανθρώπους μας όχι με σοβαρές ψυχικές διαταραχές. Έφυγε λίγο το στίγμα και προέτρεψε και νεαρότερους ανθρώπους με οικογένεια να ζητήσουν βοήθεια».

Στην Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας «Μετάβαση»: «Η μονάδα έχει ευθύνη σε Κεφαλονιά, Ιθάκη και Ζάκυνθο, με έδρα την Κεφαλονιά. Τα πράγματα πηγαίνουν πολύ καλά στην Ιθάκη, ήταν μια δύσκολη περιοχή η Ιθάκη, αλλά μετά την πανδημία έχουμε πολύ περισσότερα αιτήματα και εκεί και είμαστε στην διαδικασία να ενισχύσουμε την μονάδα της Ιθάκης. Το τηλέφωνο της «Μετάβασης» για κάποιον που θέλει να έρθει σε επαφή μαζί μας είναι το 26710 24437 και έχουμε και το website που μπορεί κανείς να μπει και να δει πως λειτουργούμε. Παίρνει τηλέφωνο κάποιος για τον εαυτό του η για κάποιον άνθρωπο δικό του, είναι σημαντικό όταν κάποιος άνθρωπος υποφέρει και μπορεί να μην έχει την δύναμη να ζητήσει βοήθεια, κάποιος άνθρωπος κοντινός του να επικοινωνήσει μαζί μας. Εμείς δουλεύουμε πολύ με την οικογένεια για να πείσει το άτομο να δεχθεί βοήθεια και αναλαμβάνουμε να υποστηρίξουμε όλο το περιβάλλον του».

Στα σχολικά προγράμματα ψυχικής υγείας: « Όσα προγράμματα έχουν σκοπό την πρόληψη είναι καλοδεχούμενα, φτάνει να υπάρχει συνέπεια και συνέχεια. Ειδικά για το θέμα του συμβούλου στα σχολεία, έχω έναν προβληματισμό. Συμφωνώ απόλυτα να υπάρχουν σύμβουλοι ψυχικής υγείας στα σχολεία, με την μόνη διαφορά, ότι δεν μπορεί να είναι έξι μήνες στο σχολείο του Αργοστολίου και τους επόμενους έξι μήνες σε σχολείο στην Θεσσαλονίκη. Πρέπει να υπάρχει πραγματική εργασία και παρακολούθηση για να μπορέσει να γνωρίσει τα παιδιά, τις οικογένειες , να είναι σταθερός, διαφορετικά περιορίζεται ο ρόλος του μόνο στην καταγραφή. Ο ρόλος τους περιορίζεται μόνο στο να κάνουν διασύνδεση και καλώ την τριτοβάθμια και την δευτεροβάθμια να το πάρει λίγο στα σοβαρά αυτό. Θα πρέπει τουλάχιστον στο 8χτάμηνο να έχουν καταφέρει να διασυνδέσουν τις οικογένειες με τις υπάρχουσες υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί με αυτές τις συνθήκες, δεν μπορούν να δουλέψουν θεραπευτικά , εάν δεν υπάρχει οριοθέτηση και εάν δεν ξεκάθαρος ο ρόλος τους, δυστυχώς, μπορεί να χαθούν τα οποιαδήποτε οφέλη».

Στην έλλειψη διασύνδεσης μεταξύ υπηρεσιών: « Πηγαίνει ένα παιδί στην παιδιατρική για έλεγχο και δεν υπάρχει διαδικασία, ούτε πρωτόκολλο για το πώς συνεργάζονται όλες οι υπηρεσίες γύρω από αυτό. Χρειάζεται πάρα πολύ δουλειά, γιατί είναι πολυτέλεια να υπάρχουν υπηρεσίες και να μην υπάρχει συνεργασία και συνεννόηση για να προστρέξει κανείς για το ιστορικό του παιδιού, πρέπει να κάνουν μεταξύ τους μια καλύτερη δικτύωση».

Στα επίπεδα των ψυχικά ασθενούντων στην Κεφαλονιά: « Ίσως επειδή δουλεύουμε χρόνια με την ψυχική ασθένεια, στο κομμάτι της αποκατάστασης ο Δήμος είχε τον ΚΥΣΠΕ ΡΟΤΑ που είχε κάνει πάρα πολύ καλή δουλειά και αυτό είχε δημιουργήσει κάποιες προϋποθέσεις, να είμαστε πιο ανοιχτοί όσον αφορά το στίγμα. Η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ξεκίνησε το 2007 και πολλά άτομα άρχισαν να έρχονται, οπότε πιστεύω ότι υπάρχει μια πολύ καλή κατάσταση σε σχέση με το στίγμα και τις σοβαρές ψυχικές διαταραχές. Το ίδιο δεν συμβαίνει στην Ζάκυνθο που υπάρχει μεγαλύτερο στίγμα και είναι σαν να έχουν όλοι αποδεχθεί το να κάθονται σπίτι τους. εδώ είχαμε δώσει την δυνατότητα να βγαίνουν αυτοί οι άνθρωποι από το σπίτι τους και να έχει η ζωή τους ένα νόημα και την ένταξη στην κοινωνία. Έχουμε αρκετό ποσοστό ατόμων με σοβαρές ψυχικές διαταραχές, αλλά μπορεί να υπάρχει αυτό, γιατί επιτρέπουμε να βγαίνουν από το σπίτι».

Στην εξάρτηση του διαδικτύου: « Ένα σοβαρό θέμα που θα μας απασχολήσει πάρα πολύ τα επόμενα χρόνια και είναι κάτι που με έχει προβληματίσει πάρα πολύ, όπως κι άλλους επιστήμονες του χώρου, είναι ότι θα ανέβουν τα ποσοστά των εξαρτήσεων από το κινητό, την εικόνα, το διαδίκτυο. Εκεί χτυπάει το καμπανάκι και το αντίδοτο σ αυτό είναι η σύνδεση των ανθρώπων μεταξύ τους. Αποφεύγουμε την πραγματικότητα και η πραγματικότητα είναι να σχετιζόμαστε, όχι να ζούμε σε μια άλλη πραγματικότητα. Εμείς έχουμε την επιλογή να ζούμε σ αυτό τον τόπο, μπορούμε να ωθούμε τα παιδιά μας να παίζουν με άλλα παιδιά στις παιδικές χαρές, να πιάνουμε την κουβέντα με τον διπλανό μας και όχι με το κινητό, να βγαίνουμε για καφέ και να μιλάμε μεταξύ μας και όχι να κοιτάμε το κινητό. Να έχει ένα άλλο αντικείμενο το παιδί να το απασχολήσει και όχι το κινητό. Τα παιδιά πρέπει να παίζουν με άλλα παιδιά, να μιλάνε και να συνδιαλέγονται πρόσωπο με πρόσωπο. Επειδή ζούμε σ αυτή την εποχή που είναι πολύ έντονο αυτό το διαδικτυακό γίγνεσθαι χρειάζεται να το αποδεχτούμε και να κάνουμε ότι μπορούμε για πιο σωστή χρήση. Αυτό που σχετίζεται με την εξάρτηση και φοβόμαστε όλοι στον χώρο της ψυχικής υγείας ότι θα έχει μεγαλύτερη αύξηση , είναι ότι δημιουργεί και μεγαλύτερη παθητικότητα. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει εξαρτητική συμπεριφορά, αλλά το θέμα είναι τι κάνεις γι αυτό. Πρέπει γενικώς να μιλάμε για οποιοδήποτε πρόβλημα μας, η φωνή είναι συνώνυμο της κίνησης σε αντίθεση με την παθητικότητα. Παθητικότητα σημαίνει δε γίνεται τίποτα».

Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης

{https://soundcloud.com/user-46829938/inkefalonia-89-2-961142541?si=3fcb924ace5f40d4b6f94fe86715c725&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing}