Πλάτανος Αγίου Γερασίμου : Ο ερευνητής του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ που ανέλαβε τη χρονολόγηση του δέντρου στον COSMOS 96,5
Ο ερευνητής του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ και πρόεδρος της Δασολογικής Εταιρείας Ιωάννης Σπανός, φιλοξενήθηκε στον COSMOS 96,5 και την εκπομπή «Στα Υπόγεια είναι η Θέα» και μίλησε για τον πλάτανο του Αγίου Γερασίμου στον οποίο επιχειρείται η χρονολόγησή του αλλά και για τα δέντρα στην Κεφαλονιά, τα οποία είναι πάρα πολύ παλιά.
«Στην Κεφαλονιά υπάρχουν φυσικοί προστατευόμενοι σχηματισμοί και διατηρητέα μνημεία της φύσης. Έχουμε ένα έργο για την Κεφαλονιά για τα αιωνόβια δέντρα σε συνεργασία με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και με τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού και τον κο Μιχάλη Ξανθάκη, ο οποίος μας παρότρυνε να ασχοληθούμε και με το θέμα.
Εκτός από τον πλάτανο του Αγίου, μου έκανε εντύπωση και ένα δέντρο στις Κεραμειές. Εκεί είδα το μεγαλύτερο πουρνάρι που υπάρχει σε όλη την Ελλάδα. Υπάρχουν όμως και άλλα δέντρα που είναι υπέργηρα.
Όμως θα σταθούμε στον πλάτανο του Αγίου Γερασίμου. Έχουμε συλλέξει όλα τα στοιχεία και συντάσσουμε την έρευνα, κάνουμε αυτό που αποκαλούμε δενδροχρονολόγηση, από όπου θα προκύψουν τα στοιχεία για να ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο της φύσης. Τα διατηρητέα μνημεία της φύσης, αποτελούν πολιτισμική και εκκλησιαστική κληρονομιά. Ιδιαίτερα είδαμε τους 2 πλατάνους, ο ένας είναι δίπλα στην σκήτη του Αγίου Γερασίμου και ο άλλος απέχει 300 μέτρα αλλά είναι σε εκκλησιαστικό οικόπεδο. Δεν την έχουμε τελειώσει την έκθεση, θα την υποβάλλουμε τέλος του μήνα. Με τις νέες μεθόδους που έχουμε χρησιμοποιήσει βρήκαμε ότι ο πλάτανος αυτός είναι πάνω από 400 με 450 ετών. Αυτό είναι εξακριβωμένο.
Έχουμε πάρει και τρυπανίδια και κλαδιά. Ο πλάτανος είναι κουφαλερός. Αυτό που δεν γνωρίζει ο κόσμος είναι ότι οι πλάτανοι μετά τα 140 χρόνια έχουν κουφάλες, γι’ αυτό και ζουν πολλά χρόνια. Λένε ότι ο αρχαιότερος πλάτανος στην Ελλάδα είναι του Ιπποκράτη, ο οποίος είναι 2400 ετών περίπου. Εμείς λοιπόν αυτή τη στιγμή είμαστε στα εργαστήρια, για να εξακριβώσουμε ακριβώς την ηλικία. Έχουμε μαθηματικά μοντέλα και λογισμικά και θα προσεγγίσουμε την ηλικία του πλατάνου με πιθανότητα σφάλματος τα 10 με 15 έτη. Πάνω στον ένα πλάτανο γράφει ότι φυτεύτηκε από τον Άγιο το 1570. Αυτόν θα τον αφήσουμε γιατί δεν μπορούμε να τον μετρήσουμε. Ο άλλος όμως που είναι 300 μέτρα μακριά – μετά τις μετρήσεις μας – ενδέχεται να γίνει μνημείο της φύσης, σύμφωνα με τη νομοθεσία. Το πουρνάρι θα το δούμε αργότερα, γιατί δεν έχει τα κριτήρια από τη νομοθεσία να γίνει μνημείο της φύσης. Έχει καταγραφεί όμως και το πουρνάρι και οι ελιές οι αιωνόβιες που φτάνουν και τα 1500 έτη.
Ο πλάτανος, είναι ιερός γιατί έχει την ιστορία του Αγίου. Θα είναι μνημείο της φύσης, θα διατηρηθεί και τα παιδιά θα μπορούν να το βλέπουν ακόμα και για εκπαιδευτικούς σκοπούς, θα μπει πινακίδα και θα βγουν και οι βασικές απαγορευτικές διατάξεις για την προστασία του. Αυτοί οι πλάτανοι πάντως διατηρήθηκαν γιατί επί χιλιάδες χρόνια ήταν κοντά σε εκκλησίες και λέγανε ότι αν κόψεις ένα δέντρο που είναι δίπλα σε εκκλησία, κάποιος από την οικογένεια σου θα πεθάνει. Πάντως η Κεφαλονιά έχει πολλά αιωνόβια δέντρα».
Πως μπορεί κάποιος να καταλάβει την ηλικία ενός δένδρου με μια ματιά: «Ένα στοιχείο είναι η περιφέρεια του δένδρου. Εγώ μετράω την περιφέρεια. Στον πλάτανο – που θα ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο - η περιφέρεια είναι 5 μέτρα και 35 εκατοστά. Το άλλο δένδρο που είναι δίπλα στην σκήτη έχει μεγαλύτερη περιφέρεια. Για τον δρυ και το πουρνάρι, μπορείς αμέσως με την περιφέρεια να καταλάβεις. Επίσης είπαμε ότι ο πλάτανος κάνει κουφάλα μετά τα 140 έτη και ο δρυς στα 180. Επίσης, αν κόψεις ένα δένδρο μπορείς από τους κύκλους που έχει μέσα να καταλάβεις τα έτη».
Σε τι εξειδικεύεται ένας ειδικός δασολόγος – Ερώτηση για τον δρόμο της Άτρου: «Όταν θέλεις να φτιάξεις έναν δρόμο, όπως στην Άτρο για να κόψεις ένα δένδρο πρέπει να πάρεις άδεια από το δασαρχείο και την δασική υπηρεσία. Επίσης, τα τελευταία 20 χρόνια έχει δοθεί μεγαλύτερη σημασία στα αιωνόβια και υπεραιωνόβια δένδρα και προσπαθούμε να τα κηρύξουμε μνημεία της φύσης. Γι΄ αυτό χρειάζεται και ειδικός δασολόγος αλλά και άδειες από το δασαρχείο. Σε αυτό η νομοθεσία είναι πολύ αυστηρή».