Ηλίας Μπεριάτος:

Διεθνής Ημέρα Μουσείων στην Κεφαλονιά. Μια απογοητευτική εικόνα

Η φετινή Διεθνής Ημέρα Μουσείων ( 18^η Μαΐου) που έχει ως θέμα Μουσεία, Αειφορία και Ποιότητα ζωής, επικεντρώνεται στα παρακάτω θέματα που περιλαμβάνονται στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών: Παγκόσμια υγεία και ποιότητα ζωής, Δράση για την κλιματική αλλαγή, Ζωή στη Γη: προστασία της βιοποικιλότητας.

Ο φετινός όμως εορτασμός βρίσκει τα τοπικά μας μουσεία και γενικά τον πολιτιστικό μας εξοπλισμό, σε απογοητευτική κατάσταση. Το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Αργοστολίου βρίσκεται σε συνθήκες κάθε άλλο παρά ευνοϊκές για τα εκθέματα του και προσπαθεί εναγωνίως να βρει λύση. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας είναι χαμένο στον ορίζοντα (από τον Άννα στο Καϊάφα…). Ενώ το Αρχαιολογικό Μουσείο περιμένει υποστυλωμένο καρτερικά, εννέα (9) χρόνια προς δόξαν της ελληνικής πολιτείας. Θα καταγραφεί ως μια ιστορία σπατάλης χρόνου και χρήματος.

Εν όψει των γενικών και αυτοδιοικητικών εκλογών είναι ανάγκη να τεθεί εκ νέου το ζήτημα της επισκευής του Αρχαιολογικού Μουσείου, ένα θέμα που αποδεικνύει την έλλειψη φροντίδας για το πιο σημαντικό Μουσείο μας, από τους διοικούντες. Διότι, εκ των πραγμάτων, οι κάθε λογής αρμόδιοι το άφησαν να απαξιωθεί και να υποβαθμιστεί, ίσως για να πουν μετά ότι δεν είναι …επισκευάσιμο!

Η μαύρη αλήθεια είναι ότι όλοι οι ιθύνοντες, κεντρικοί και τοπικοί, δεν ασχολήθηκαν σοβαρά και δεν κατάφεραν να το επισκευάσουν εγκαίρως μετά τους σεισμούς του 2014, και όταν ασχολήθηκαν, αποφάσισαν να το... κατεδαφίσουν, για να φτιάξουν, όπως είπαν, ένα ολόιδιο (sic!) στη θέση του με ένα μεγάλο υπόγειο...

Υπενθυμίζουμε ότι στην καμπάνια του ΙΚΙ υπέρ του υπάρχοντος κτηρίου του Μουσείου (που άρχισε το 2020) ανταποκρίθηκαν 220 συμπολίτες μας και μη, πνευματικοί άνθρωποι και ενεργοί πολίτες (εκ των οποίων 30 τουλάχιστον καθηγητές του ΕΜΠ και άλλων ΑΕΙ, αρχαιολόγοι κ.α.) ζητώντας να κηρυχθεί διατηρητέο και να επισκευαστεί/ αποκατασταθεί.

Ελπίζουμε ότι ο μελλοντικός υπουργός πολιτισμού θα σταματήσει την κατεδάφιση και θα θέσει στην σωστή κατεύθυνση το ζήτημα ώστε να επισκευαστεί το υπάρχον και να ανεγερθεί ένα νέο κτήριο μουσείου στη θέση που προέβλεπε το πολεοδομικό σχέδιο. Με τις ίδιες δαπάνες θα έχουμε δύο κτηριακά κελύφη, με το υπάρχον, να αποτελεί έναν εκθεσιακό - μουσειακό χώρο στο κέντρο της πόλης που τόσο έχει ανάγκη ο τόπος.

Παραθέτουμε (για υπενθύμιση) την έκκληση του ΙΚΙ που υπόγραψαν οι συμπολίτες μας (έχει δημοσιευτεί στα τοπικά ΜΜΕ το 2020 και το 2021):

Ηλίας Μπεριάτος 18-5-2023

Αίτημα- Έκκληση πολιτών προς τους αρμόδιους φορείς

για τη διάσωση και αποκατάσταση του

Αρχαιολογικού Μουσείου Αργοστολίου

(με πρωτοβουλία του Ιδρύματος Κεφαλονιάς και Ιθάκης - IKI)

www.ikifoundation.gr

Το Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης (ΙΚΙ) με τη συνεργασία της κας Δώρας Μαρκάτου, Ιστορικού Τέχνης, τ. Αναπληρώτριας Καθηγήτριας του Παν. Ιωαννίνων, Εφόρου του Κοργιαλενείου Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Αργοστολίου, έχει αναλάβει πρωτοβουλία ενημέρωσης και συλλογής υπογραφών για τη διάσωση και αποκατάσταση του κτηρίου του Αρχαιολογικού Μουσείου Αργοστολίου. Το κτήριο, όταν αποκατασταθεί, είτε ως μουσείο είτε γενικά ως κτήριο πολιτιστικής χρήσης θα μπορεί να στεγάσει πληθώρα εκθέσεων και άλλων δραστηριοτήτων, ενώ η εξοικονόμηση των πιστώσεων θα επιτρέψει την ανέγερση νέας μουσειακής στέγης σε άλλο υπάρχοντα δημόσιο χώρο στην πόλη.

Επισημαίνουμε ότι η διατήρηση του κτηρίου επιδιώκεται όχι μόνο λόγω της αρχιτεκτονικής ή της καλλιτεχνικής του αξίας αλλά κυρίως λόγω της ιστορικής του αξίας και διάστασης, η οποία αιτιολογείται μεταξύ άλλων από το γεγονός ότι :

α) είναι ένα από τα ελάχιστα κτήρια μοντέρνας αρχιτεκτονικής της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου στην Κεφαλονιά.

β) αποτελεί μέρος της αρχιτεκτονικής ‘τριλογίας’ του κέντρου της πόλης του Αργοστολίου που σηματοδοτεί την αρχή της ανοικοδόμησης στην μετασεισμική εποχή.

γ) είναι έργο ενός από τους σπουδαιότερους Έλληνες αρχιτέκτονες του μοντερνισμού (που είναι Κεφαλονίτης), του Πάτροκλου Καραντινού, του οποίου η ζωή και το έργο, είναι άγνωστα στον τόπο καταγωγής του.

Δεν είναι τυχαίο που ή αρμόδια περιφερειακή υπηρεσία νεότερων μνημείων (Πάτρα) του Υπουργείου Πολιτισμού, το έχει προτείνει για διατηρητέο μνημείο !.

Η έκκληση που παραθέτουμε στη συνέχεια, έχει ήδη υπογραφεί από ανθρώπους της επιστήμης, της τέχνης και των γραμμάτων, από Κεφαλονιά και Αθήνα, με σημαντική τη συμμετοχή των καθηγητών της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ και άλλων πανεπιστημιακών καθώς και από απλούς πολίτες. Ο αριθμός εκείνων που υπογράφουν για να μη κατεδαφιστεί το αξιόλογο αυτό κτήριο ανέρχεται μέχρι στιγμής στους 216.

Η έκκληση έχει αποσταλεί προ καιρού στις τοπικές αρχές (Βουλευτής, Αντιπεριφερειάρχης Κεφαλονιάς και Ιθάκης, Δήμαρχοι Αργοστολίου, Ληξουρίου και Σάμης).

12-7-2021

(Ακολουθούν οι υπογραφές)

ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΚΚΛΗΣΗΣ

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αργοστολίου κατασκευάστηκε μετά τους σεισμούς του 1953 με σχέδια του σπουδαίου Έλληνα αρχιτέκτονα Πάτροκλου Καραντινού, κεφαλληνιακής καταγωγής, που αναφέρεται στη βιβλιογραφία της ιστορίας της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Το κτήριο αποτελεί ουσιαστικά μνημείο του μεταπολεμικού μοντέρνου αρχιτεκτονικού κινήματος στην πατρίδα μας. Το 2014, ο σεισμός της Κεφαλονιάς επέφερε ορισμένες βλάβες, οι οποίες κατά τη γνώμη έγκυρων μηχανικών(καθηγητών) μπορούν να επισκευαστούν και το κτήριο να λειτουργήσει ξανά. Έχουν περάσει 7 χρόνια από τότε και ενώ το κτήριο υποστυλώθηκε προσωρινά, δεν πραγματοποιήθηκε η αποκατάσταση του…

Η επισκευή -διατήρηση του κτηρίου του Αρχαιολογικού Μουσείου, που έπρεπε να είχε κηρυχθεί διατηρητέο, είναι αυτονόητα επιβεβλημένη, λόγω της καλλιτεχνικής, αρχιτεκτονικής, ιστορικής αλλά και πολεοδομικής αξίας του ως μέρος του μοντέρνου πυρήνα του κέντρου της πόλης: συνιστά μια αρχιτεκτονική τριλογία μαζί με το κτήριο του Δημαρχείου του επίσης σημαντικού αρχιτέκτονα Κλέωνα Κραντονέλλη και με το κτήριο του Διοικητηρίου του αρχιτέκτονα Γιάννη Κούτση. Η επισκευή του, η οποία έχει ήδη προταθεί και από την προηγούμενη Περιφερειακή αρχή, θα εξοικονομήσει σημαντικούς πόρους, οι οποίοι μπορούν να διατεθούν για μια καινούργια μουσειακή στέγη, η οποία έχει καταστεί πλέον απαραίτητη λόγω των αυξημένων αρχαιολογικών ευρημάτων και των σύγχρονων αναγκών.

Δυστυχώς, όπως έχει ήδη ανακοινωθεί, το Υπουργείο θεωρεί ότι πρέπει να κατεδαφιστεί και να ανεγερθεί εκ νέου ένα πανομοιότυπο (αντίγραφο). Η λύση αυτή -εκτός του ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί κυριολεκτικά -πιστεύουμε ότι δεν έχει κανένα νόημα και είναι αντιδεοντολογική από κάθε άποψη.

Επειδή θεωρούμε ότι η αποκατάστασή του είναι η καταλληλότερη λύση σύμφωνα με ιστορικά, καλλιτεχνικά, αρχιτεκτονικά και οικονομικά κριτήρια, απευθύνουμε έκκληση στην πολιτική ηγεσία και την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για τη διάσωση και αποκατάσταση του κτηρίου του Μουσείου ως μοναδικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς του νησιού.

Ταυτόχρονα καλούμε τις τοπικές αρχές και τους κοινωνικούς και επιστημονικούς φορείς να κινητοποιηθούν για τη διάσωση του κτηρίου καθώς και για την κήρυξη του ως διατηρητέου κτηρίου/νεότερου μνημείου.