«ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΗΡΙΑ»

Η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 2/3/2023 στην αίθουσα εκδηλώσεων του ξενοδοχείου Palatino στο Ληξούρι με θέμα : « Εθελοντισμός και Αναπηρία» σημείωσε μεγάλη επιτυχία και μετέδωσε μηνύματα ευαισθησίας, αγάπης, αλληλεγγύης, προσφοράς σ’ όλους και ιδιαίτερα σ’ όσους βραβεύτηκαν ως εθελοντές – χορηγοί.

Το θέμα της εκδήλωσης ήταν επίκαιρο:

• 3 Δεκεμβρίου 2023 - Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία
• 5 Δεκεμβρίου Παγκόσμια Ημέρα Εθελοντισμού
• 10 χρόνια από την ίδρυση και λειτουργία της Ένωσης Α.μεΑ. «ΥΠΕΡΙΩΝ»

Η Ένωση Προστασίας της Ισότητας και των Δικαιωμάτων Α.μεΑ. «ΥΠΕΡΙΩΝ» ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2013 ως μια μικρή ομάδα γονέων Α.μεΑ. και Άτομα με Αναπηρία και συμπλήρωσε 10 χρόνια λειτουργίας τον Νοέμβρη του 2023 με πολλά μέλη και πολλούς φίλους και ένα μητρώο εθελοντών 170 ατόμων, από τους οποίους βραβεύτηκαν οι 100. Σύντομα θα βραβεύσουμε και τους υπόλοιπους.

Οι εθελοντές και οι χορηγοί μας ήταν οι καλύτεροι σύμμαχοί μας στον δύσκολο αγώνα που δώσαμε για να έχουμε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα, 1 ΚΔΗΦ, 1 ΣΥΔ και μια 2^η Στέγη στο Ληξούρι που είναι ο βασικός επόμενος  στόχος μας.

Σήμερα 5 Δεκέμβρη 2023 με αφορμή την Διεθνή Ημέρα για τον ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟ θα παραθέσουμε την ομιλία της Στεφανίας Φούσκα, Διδάκτωρ ειδικής αγωγής και συμβουλευτικής, εισηγήτρια του 1^ου θέματος στην εκδήλωση μας  που πραγματοποιήθηκε στις 2 Δεκέμβρη με τίτλο παρουσίασης: Εννοιολογικό- Νομικό- Θεσμικό Πλαίσιο Εθελοντισμού στην Ελλάδα. Ο  Εθελοντισμός σε δομές κοινωνικής φροντίδας.

Με εκτίμηση,

Για το ΔΣ.,

Η Πρόεδρος,                                                                         Η Γενική Γραμματέας,

Σοφία Μαροπούλου – Ζαφειράτου                             Σοφία Λασκούδη

Εννοιολογικό-Νομικό-Θεσμικό Πλαίσιο Εθελοντισμού στην Ελλάδα.

Ο Εθελοντισμός σε δομές κοινωνικής φροντίδας.

 Δρ. Στεφανία Φούσκα

Ένωση Προστασίας της Ισότητας και των Δικαιωμάτων Α.μεΑ. «ΥΠΕΡΙΩΝ»

Προσεγγίζοντας τον ορισμό του εθελοντισμού

• Έννοια που δεν ορίζεται αυστηρά στα διάφορα κοινωνικά πλαίσια.

• Η καταγραφή του μεγέθους και των χαρακτηριστικών του εθελοντισμού είναι μία δύσκολη διαδικασία.

• Δυσκολία αποτελεί και η σύγκριση του εννοιολογικού περιεχομένου του εθελοντισμού μεταξύ διαφορετικών κοινωνιών ή και πολιτισμών.

• Προσεγγίζοντας το περιεχόμενο  του εθελοντισμού.

• Ο εθελοντισμός αποτελεί μια εκδήλωση κοινωνικής συμπεριφοράς όπου το άτομο προσφέρει χωρίς κίνητρο υλικής ανταμοιβής (προσφέρει τον ελεύθερο του χρόνο για ένα κοινωφελή σκοπό, είτε με δική του πρωτοβουλία, είτε στο πλαίσιο μιας ομάδας ή φορέα).

• Αντισταθμίζει την τάση των σύγχρονων κοινωνιών να αξιολογούνται όλα σύμφωνα με την χρηματική τους αξία.

• Ο σύγχρονος εθελοντισμός προχωρά πέρα από τις παραδοσιακές του μορφές (φιλανθρωπία, αλληλοβοηθητικά σωματεία) και περικλείει μια δυναμική ενεργή συμμετοχή των εθελοντών που εμπλέκονται σε φορείς ή οργανώσεις.

Οργανωτικές διαφοροποιήσεις εθελοντισμού

·         Μορφή Οργάνωσης: εξειδίκευση των εθελοντών στο αντικείμενο εθελοντισμού.

• Τρόποι παρέμβασης: συνδυασμός παραδοσιακών τρόπων(οικονομική και υλική βοήθεια σε άτομα/ομάδες)και νέων τρόπων (προγράμματα εθελοντικής εργασίας Δυναμικές κοινωνικές παρεμβάσεις).

• Περιοχές παρέμβασης (καταπολέμηση της φτώχειας, βοήθεια σε άτομα με αναπηρίες ή άλλες δυσκολίες, υποστήριξη προσφύγων και μεταναστών, κακοποιημένων παιδιών και γυναικών, προστασία του περιβάλλοντος, ανθρώπινα δικαιώματα κ.α.).

• Αλλαγή των κινήτρων των εθελοντών/ντριών τα οποία απομακρύνονται από την φιλανθρωπία.

• Δυναμική εμφάνιση της πολιτικής διάστασης στον εθελοντισμό.

Ο εθελοντής/ντρια

• Παρέχει τις υπηρεσίες του/της χωρίς χρηματικό αντίτιμο.

• Ενεργεί με δική του/της βούληση.

• Υποστηρίζει τις δράσεις μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης, ενός φορέα, μιας ομάδας, μιας κοινότητας κ.α.

• Τα κίνητρα συμμετοχής των εθελοντών σε εθελοντικές δράσεις διαφοροποιούνται ως ένα βαθμό ανάλογα με την ηλικία και το φύλο αλλά και το πλαίσιο ενδιαφέροντος.

• Προσφέρει.

• Βοηθάει κάποιον που έχει ανάγκη.

• Συμβάλλει στην προσπάθεια για μια πιο δίκαιη κοινωνία .

• Αποκτά εμπειρίες.

• Γνωρίζει ανθρώπους –επικοινωνεί- σέβεται.

Δικαιώματα των εθελοντών

• Παροχή έργου σε ένα ασφαλές & υγιές περιβάλλον.

• Γνώση εκ των προτέρων για την εργασία που θα παράσχει.

• Προσωπική απόφαση πότε και πόση ώρα θα διαθέσει.

• Παροχή εκπαίδευσης, υποστήριξης, επίβλεψης και συμβουλευτικής.

• Ελεύθερη έκφραση της γνώμης του/της.

• Δικαίωμα ανάπτυξης πρωτοβουλιών στο πλαίσιο της ομάδας.

Υποχρεώσεις εθελοντών/τριών

• Σεβασμός των αρχών, της ηθικής και της δεοντολογίας του χώρου που ασκεί το έργο του/της.

• Άσκηση του έργου του/της στο πλαίσιο των γνώσεων του/της.

• Συνέπεια.

• Συνεργασία και ομαδικότητα.

• Σεβασμός προς τους συνεργάτες και τους ωφελούμενους.

• Τήρηση των προσωπικών δεδομένων.

Έχει δύναμη ο εθελοντισμός;

Ναι, ο εθελοντισμός μπορεί να αλλάξει την κοινωνική δυναμική καθώς:

• Αποτελεί τρόπο παρέμβασης των ενεργών πολιτών στην κοινωνία.

• Μπορεί και επιδιώκει να βοηθήσει στη διάδοση παγκόσμιων αξιών και κανόνων.

• Υποστηρίζει την άσκηση δικαιωμάτων κοινωνικών ομάδων.

• Ανοίγει δρόμους για να διατυπώσουν λόγο οι αδύναμες κοινωνικές ομάδες.

• Αναδεικνύει κοινωνικές αδικίες και παγκόσμια προβλήματα.

• Αποτελεί μέσο πίεσης στα κέντρα λήψης αποφάσεων.

• Συμβάλει στη διάχυση πληροφοριών.

• Παρέχει πληροφόρηση και γνώση.

• Κοινοποιεί προβλήματα και κινητοποιεί την κοινή γνώμη.

Θετικές διαστάσεις του εθελοντικού έργου

• Οι εθελοντές γνωρίζουν τις ανάγκες των ωφελούμενων με τους οποίους έρχονται σε επαφή.

• Οι εθελοντές αποτελούν ένα σημαντικό δυναμικό υποστήριξης.

• Οι εθελοντικές δράσεις συμβάλλουν στην ανάπτυξη της καινοτομίας.

• Οι εθελοντικές δράσεις συμβάλλουν στη σύνδεση των διεθνών δικτύων.

• Οι εθελοντές συμβάλλουν στη μείωση των ανισοτήτων και γενικά στην ανάπτυξη αποτελεσματικών πρακτικών.

• Οι εθελοντές βοηθούν κρατικούς φορείς να επιτελέσουν το έργο τους.

• Οι εθελοντές βοηθούν μέσω ιδιωτικών επιχειρήσεων στην κάλυψη αναγκών που δεν καλύπτονται επαρκώς από το κράτος.

• Η δράση των εθελοντών ασκεί ποικίλες θετικές επιπτώσεις στους ωφελούμενους.

• Η εθελοντική δράση έχει θετικές συνέπειες για τον ίδιο τον εθελοντή.

Νομικό Θεσμικό Πλαίσιο Εθελοντισμού

• Η οργάνωση των φορέων που αξιοποιούν την εθελοντική εργασία στην Ελλάδα φαίνεται ότι ασκεί επιδράσεις στη μορφή του εθελοντισμού (σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο).
• Η άσκηση του εθελοντικού έργου σε διάφορους οργανισμούς και οργανώσεις δεν διακρίνεται από συστηματική πλαισίωση στην Ελλάδα.
• Το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο δεν έχει τα χαρακτηριστικά τα οποία μπορούν να το καταστήσουν επαρκές.
• Είναι αναγκαία η διαμόρφωση θεσμικού πλαισίου που δεν θα καθορίζει μόνο γενικούς κανόνες αλλά θα εξειδικεύει τον εθελοντισμό, ανάλογα με το φορέα και το έργο του.
• Θα πρέπει να διαμορφώνει τις κατάλληλες συνθήκες αποφυγής εκμετάλλευσης.
• Θα πρέπει να θέτει τις προϋποθέσεις για την ενίσχυση του εθελοντισμού αλλά και των εθελοντών/τριών.
• Θα πρέπει να αναγνωρίζει τις σημαντικές διαστάσεις του εθελοντισμού.

Ν. 4873/2021

• Άρθρο7: Θεσμοθετείται Ειδικό Μητρώο Ο.Κοι.Π.(Οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών) και οι Προϋποθέσεις εγγραφής σε αυτό.
• Άρθρο4: παρατίθενται οι κάτωθι ορισμοί:στην παρ1^α ως Οργάνωση Κοινωνίας Πολιτών (Ο.Κοι.Π.) ορίζεται η εθελοντική οργάνωση προσώπων, σωματείο ή αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, με κοινωφελή σκοπό, ανεξάρτητη από κράτη ή κυβερνήσεις, την τοπική αυτοδιοίκηση, τους δημόσιους οργανισμούς δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου, τους εμπορικούς, συνδικαλιστικούς και επαγγελματικούς οργανισμούς και ενώσεις, τις πολιτικές οργανώσεις και τα πολιτικά κόμματα. Προϋπόθεση των Ο.ΚΟΙ.Π. αποτελεί η μη συμμετοχή οιουδήποτε νομικού προσώπου που ανήκει στον δημόσιο τομέα, στη σύνθεση των οργάνων διοίκησής τους.

 Στην παράγραφο 1θ του Άρθρου 4 δίνεται ο ορισμός του Εθελοντή: Το φυσικό πρόσωπο που κατοικεί ή διαμένει στην Ελλάδα και παρέχει εθελοντική απασχόληση σε ατομική βάση ή συλλογικά στο πλαίσιο δράσης ενός Φορέα Παροχής Εθελοντικής Απασχόλησης.

Στην παρ1ι. ως Εθελοντισμός ορίζεται:

Η οικειοθελής δέσμευση του εθελοντή για προσφορά εργασίας και υπηρεσιών προς όφελος του κοινωνικού συνόλου άνευ αμοιβής ή άλλου υλικού ανταλλάγματος.

Εθελοντισμός και δομές κοινωνικής φροντίδας

• Καθορισμός του έργου

• Περιγραφή των καθηκόντων των εθελοντών

• Διαμόρφωση δικτύου υποστήριξης του έργου των εθελοντών

• Πρόγραμμα έργου και παρουσιών

• Αξιοποίηση των γνώσεων εθελοντών ανά ειδικότητα και τομέα

Προϋποθέσεις εθελοντισμού σε δομές κοινωνικής φροντίδας

• Η εθελοντική υποστήριξη θα πρέπει να προϋποθέτει την ασφάλεια όλων των εμπλεκομένων.
• Η παροχή φροντίδας σε ένα ευάλωτο πρόσωπο απαιτεί την αυστηρή τήρηση των κανόνων κοινωνικής απόστασης.
• Η εθελοντική υποστήριξη προϋποθέτει την αναγνώριση της δύναμης της συνεργασίας με τους άλλους.
• Η αναγνώριση των δυσκολιών και το μοίρασμά τους με την ομάδα είναι σημαντικό βήμα για την αποτελεσματικότητα του εθελοντικού έργου.
• Οργάνωση συναντήσεων με το εξειδικευμένο προσωπικό του φορέα.
• Οι εθελοντές/τριες δεν πρέπει να υποκαθιστούν στο έργο τους ειδικούς ή να τους αγνοούν.
• Οι εθελοντές/τριες σέβονται τα δικαιώματα των ατόμων τα οποία εξυπηρετούνται στις δομές κοινωνικής φροντίδας.
• Οι εθελοντές/τριες υποστηρίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα των ανθρώπων.
• Οι εθελοντές/τριες σέβονται και τηρούν τις αποφάσεις της δομής που ενεργούν εθελοντικά.

Ο ρόλος των δομών κοινωνικής φροντίδας απέναντι στους εθελοντές/τριες

• Παρέχουν ένα ξεκάθαρο πλαίσιο υποχρεώσεων στους/στις εθελοντές/τριες.
• Φροντίζουν για τον ασφαλή τρόπο παροχής του έργου εθελοντών/τριών.
• Παρέχουν κατάλληλη εκπαίδευση.
• Αναγνωρίζουν το έργο των εθελοντών/τριών.
• Καθορίζουν ξεκάθαρες γραμμές επικοινωνίας.
• Συμπεριλαμβάνουν τους εθελοντές στις αποφάσεις.
• Παρέχουν εποπτεία και υποστήριξη

Ας θυμόμαστε…

• Οι εθελοντές/ντριες φροντίζουν για την κοινωνική συμπερίληψη των ανθρώπων με αναπηρία
• Οι εθελοντές/ντριες υποστηρίζουν τα άτομα με αναπηρία ώστε να μην αποκλείονται από τις κοινωνικές ευκαιρίες

Ποίημα στους φίλους (αποσπάσματα)

 Δεν μπορώ να σου δώσω λύσεις

Για όλα τα προβλήματα της ζωής σου, ούτε έχω απαντήσεις

Για τις αμφιβολίες και τους φόβους σου

Όμως μπορώ να σ’ ακούσω

Και να τα μοιραστώ μαζί σου.

Δεν μπορώ ν’ αλλάξω

Το παρελθόν ή το μέλλον σου.

Όμως όταν με χρειάζεσαι θα είμαι εκεί μαζί σου.

Δεν μπορώ να αποτρέψω τα παραπατήματα σου.

Μόνο μπορώ να σου προσφέρω το χέρι μου να κρατηθείς και να μη πέσεις.

Μπόρχες, Χ.Λ. (1995),Ποιήματα.