Στην εκπομπή “Μέρα Μεσημέρι” στον Inkefalonia 89,2 με τους δημοσιογράφους Γιώργο Χαλαβαζή και Ελευθερία Κουλουριώτου, μίλησε η κα Νιόβη Καμπίτση, για τα «ιδιαίτερα» έθιμα του Σαββάτου του Λαζάρου και της Κυριακής των Βαΐων, ανασύροντας από τον ταμιευτήρα της ψυχής της βιώματα και συναισθήματα.

« Το Σάββατο του Λαζάρου τα παιδιά γύριζαν στις γειτονιές λέγοντας τα κάλαντα και κρατούσαν τριζόνια στα χέρια τους. Σε όλες τις εκδηλώσεις οι Κεφαλονίτες είχανε τα τριζόνια, την Πρωτοχρονιά, τις Απόκριες και του Λαζάρου.

Δυστυχώς σήμερα έχει λείψει αυτό το έθιμο με τα κάλαντα του Λαζάρου.

Τα λαζαράκια δεν είναι Κεφαλονίτικο έθιμο, γίνεται στην άλλη Ελλάδα και περισσότερο στα μέρη της Μακεδονίας. Είναι μία συνταγή που στην Μακεδονία την φτιάχνουνε όπως τα σταφιδόψωμα και αυτήν εκτελώ. Ψάχνοντας στην Κεφαλονιά, δεν βρήκα καμία σχετική συνταγή.

Από μία περιοχή του Ληξουρίου λέγανε τα κάλαντα του Λαζάρου «Σήμερα έρχεται ο Χριστός , ο επουράνιος Θεός…) Παλιά ήτανε πολλά τα παιδιά που βγαίνανε και χτυπούσαν τις πόρτες στα σπίτια για να πούνε τον Λάζαρο όπως τα ήξερε το καθένα και για να τους δώσουμε το πρεβεράντζιο τους.

Κατεβαίνανε από τα χωριά για να πούνε τον Λάζαρο και είχανε έναν σταυρό ξύλινο, η σταυρό από κληματόβεργες και βάζανε επάνω γραβάτες, πολύχρωμα μαντήλια, και βιολέτες. Εκείνα τα χρόνια ήταν ωραίες γραβάτες και πλουμιστές, που τις στέλνανε και από την Αμερική.

Κάποια χρονιά στα Βαλσαμάτα είχανε ντυθεί 3 άτομα και βγήκαν στο χωριό , στο μεσαίο πρόσωπο είχαν βάλει ένα σεντόνι που αναπαριστούσε τον Λάζαρο και οι άλλοι δύο κρατούσαν δύο καλάθια όπου οι νοικοκυρές τους έδιναν αυγά για να τα βάψουν για το Πάσχα. Αυτό κάνανε στα χωριά παλιά».  

Με γραβάτες στόλιζαν το σταυρό του Λαζάρου

Με πολύχρωμες κορδέλες και λουλούδια με ''τριζόνια'' και γραβάτες έλεγαν τα κάλαντα παλια στην Κεφαλονιά!

Την Κυριακή των Βαΐων οι εκκλησίες του νησιού στολίζονται με κλαδιά φοίνικα (σύμβολο νίκης πάνω στον θάνατο), μικροί σταυροί από φύλλα φοίνικα μαζί με κλαδιά ελιάς (σύμβολο ειρήνης), δάφνη (σύμβολο νίκης), δεντρολίβανο (συμβολίζει την ανάμνηση) και κάποιο φαρμακευτικό βοτάνι, όπως φασκόμηλο (σύμβολο σωτηρίας).

«Την Κυριακή των Βαΐων επιτρέπεται το ψάρι και εμείς δώ στην Κεφαλονιά φτιάχνουμε την αλιάδα, η μπακαλαόπιτα η κοφισόπιτα. Όσον αφορά το εκκλησιαστικό , έχουμε τα βάγια που εδώ στην Κεφαλονιά τα φτιάχνουμε ωραία. Τους φοίνικες τους λέγαμε ταταλιές, γιατί είχαν καρπούς που τους λέγαμε τάταλα και τους τρώγαμε. Στην πλατεία Καμπάνας υπήρχαν πολλοί τέτοιοι φοίνικες, όμως μετά τους κόψανε και βάλανε τα δέντρα το φιαντα μόρε, το λουλούδι της αγάπης. Σήμερα δεν υπάρχει τίποτα. Τα βάγια είναι στολισμένα με ελιά, δάφνη, μπορεί και δενδρολίβανο και βάζουμε και βιολέτες διπλές. Κάνανε και μία ειδική προετοιμασία στις εκκλησίες οι κυρίες οι ενορίτισσες και κάνανε τις βαγιοφόρες τις τοποθετούσαν σε δίσκο και τις δίνανε στους νιόπαντρους και αυτοί δίνανε το πρεβεράντζιο τους. Το Σάββατο του Λαζάρου από το πρωί μέχρι το απόγευμα φτιάχνουνε τα βάγια στην εκκλησία».

Η αναδρομή στο παρελθόν εμπλουτίστηκε με αναφορές από την πλευρά της κ Νιόβης που προσέδωσαν ισχυρές μονοκοντυλιές νοσταλγίας για ένα κόσμο πλημυρισμένο από μια Κεφαλονιά που δεν υπάρχει πια και που κάποια στοιχεία της φωλιάζουν σε κάποιες μουσειακές γωνιές που περιμένουν τον καθένα για, να τον πάρουν από το χέρι και να τον οδηγήσουν σε μονοπάτια ιστορικής και παραδοσιακής αίγλης.

Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης.

{https://soundcloud.com/user-46829938/inkefalonia-89-2-318661782?si=e02de137306245f287659f429cd47808&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing}