Στον Inkefalonia 89,2, στην εκπομπή «Μέρα Μεσημέρι» με τους δημοσιογράφους Γιώργο Χαλαβαζή και Ελευθερία Κουλουριώτου, μίλησε ο Παιδοψυχίατρος, Ομότιμος Καθηγητής της Παιδοψυχιατρικής Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Γεράσιμος Κολαΐτης, για την ψυχική υγεία και την βία μεταξύ των ανηλίκων.

Ο κ .Κολαίτης επανέλαβε για μια ακόμα φορά ότι όλα ξεκινούν από την οικογένεια από τα πρώτα παιδικά χρόνια και στο θέμα της βίας και της επιθετικότητας  και οι παρεμβάσεις πρέπει να γίνονται όσο γίνεται ποιο νωρίς, είτε είναι παρεμβάσεις θεραπείας, είτε είναι παρεμβάσεις πρόληψης.

Εστιάζοντας στην επιθετικότητα και την βία, σημείωσε: «Αυτή έχει χίλιες δυό αιτίες και  ξέρουμε ότι αν οι παρεμβάσεις δεν γίνονται στον προσχολική ηλικία τότε είναι αργά. Έχουμε πολλές μελέτες που δείχνουν ότι αν εγκατασταθεί η επιθετικότητα που την αποκαλούμε «Επιμένουσα Επιθετικότητα»,  η οποία ξεπερνάει τα φυσιολογικά όρια και αφεθεί χωρίς αντιμετώπιση στα πρώτα παιδικά χρόνια, τότε είναι πολύ πιθανό ότι συνεχίζεται στην σχολική ηλικία , στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή σε ένα ποσοστό της τάξης περίπου του 40%, με αποτέλεσμα αυτά τα παιδιά, οι έφηβοι να γίνονται αντικοινωνικοί ενήλικες ( αναφέρθηκε στην μελέτη της Αμερικανίδας παιδοψυχίατρου  Ρόμπινς)».

Γεννιέται κάποιος επιθετικός ή εγκληματίας; Το ερώτημα επανήλθε προσφάτως στην επικαιρότητα έπειτα από δηλώσεις του υφυπουργού Υγείας Δημήτρη Βαρτζόπουλου και η  απάντηση του κ. Αργύρη Στριγγάρη καθηγητή Ψυχιατρικής Παιδιών και Εφήβων στο ΕΚΠΑ και στο UCL (University College London) στην Καθημερινή, ήταν αρνητική όπως και του κ. Κολαίτη, ο οποίος ανέφερε: «Οι άνθρωποι δεν γεννιούνται δολοφόνοι, γίνονται δολοφόνοι . Βεβαίως μπορεί να έχουνε κάποια χαρακτηριστικά, γιατί και σ αυτό το θέμα μιλάμε για την επίδραση των γονιδίων και την επίδραση του περιβάλλοντος και είναι περίπου μισή- μισή η επίδραση. Μπορεί να κουβαλάει κάτι και κάτω από ορισμένες συνθήκες αυτό να εκδηλωθεί, η αν κάποια πράγματα τα προσέχεις, να μην εκδηλωθούνε ποτέ . Γι αυτό τονίζουμε την ανάγκη του περιβάλλοντος  και κατ αρχήν της οικογένειας, που μπορεί να προστατεύει ένα παιδί, αλλά αντίθετα μπορεί να το θέτει σε κίνδυνο».

 Ο κ Κολαίτης ανέλυσε με σαφήνεια τα όσα διαφοροποιούν την επιθετικότητα από την ασθένεια όπου εντάσσεται η κατάθλιψη, σημειώνοντας  όμως, ότι υπάρχει μία κατηγορία διαταραχών στα παιδιά και στους εφήβους , που τα ονομάζουν «Προβλήματα Διαγωγής», που όμως μπορεί να συνδυάζονται και με κατάθλιψη και που πρέπει να αντιμετωπιστούν έγκαιρα, γιατί μπορεί να έχουν συνέχεια στην ζωή του παιδιού. Συνέστησε δε στους γονείς που αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα να απευθύνονται σε ψυχιάτρους παιδιών και εφήβων, μη παραβλέποντας το υπαρκτό πρόβλημα του «στίγματος» που αποτρέπει κάποιους γονείς να ζητήσουνε βοήθεια.

Ως ειδικότητα παιδοψυχολόγοι δεν υπάρχουν στην Ελλάδα, όμως υπάρχουν ψυχολόγοι που έχουν κάνει μεταπτυχιακά και την ανάλογη εξειδίκευση στα παιδιά και επιβάλλεται οι γονείς να αναγνωρίζουν τα «σημάδια» να μην τα μειώνουν και να απευθύνονται στους ειδικούς. Συμπληρωματικά, έκανε αναφορά στα βιώματα των γονιών σε σχέση με το πώς μεγάλωσαν οι ίδιοι, που καταλήγουν ανασταλτικοί παράγοντες για το πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα .

Στην συνέχεια ανέλυσε τα της ψυχολογίας ενός παιδιού και συνέδεσε τους κρίκους της συμπεριφορικής αλυσίδας ενός παιδιού και εφήβου και το πώς ένας ειδικός αξιολογεί την κατάσταση του και προτείνει θεραπεία.

Διαβάθμισε τις ευθύνες μετά την οικογένεια ,του σχολείου, των υπηρεσιών, του κράτους, για την φροντίδα των παιδιών ,μνημονεύοντας το ποίημα για τα παιδιά του Χαλίλ Γκιμπράν,

«Τα παιδιά σας δεν είναι δικά σας παιδιά.
Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της ζωής για τον εαυτό της.
Έρχονται στον κόσμο μέσα από σας, αλλά δεν προέρχονται από εσάς,
Και παρότι είναι μαζί σας, δεν ανήκουν σε σας…», τονίζοντας ότι είναι πολίτες και πρέπει να προστατεύονται από το κράτος, όταν αδυνατούν οι γονείς να το πράξουν.

Δεν άφησε ασχολίαστο ότι δεν πρέπει να γίνονται γονείς κάποιοι άνθρωποι, γιατί δεν έχουνε τα φόντα , αλλά ανέπτυξε επίσης το γεγονός ότι στην πλειονότητα τους οι άνθρωποι δοκιμάζονται ως γονείς και μαθαίνουν από τα παιδιά τους και το κράτος οφείλει να είναι συμπαραστάτης , να υποστηρίζει την γονεϊκότητα με συγκεκριμένες παρεμβάσεις και προγράμματα και συμπλήρωσε: « Ένα από αυτά τα προγράμματα έχουμε και εμείς εφαρμόσει  ήδη 10-12 χρόνια πρίν, με χρηματοδότηση του Ιδρύματος « Σταύρος Νιάρχος», που αφορούσε γονείς οι οποίοι είχανε κατάθλιψη, η άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας. Εμείς επιλέξαμε την κατάθλιψη. Πως μπορούν να βοηθήσουν την οικογένεια, τα παιδιά,  προκειμένου να μην έχουνε προβλήματα στην συνέχεια τα παιδιά τους, γιατί είναι παιδιά τα οποία και γονιδιακά ενδεχομένως να είναι επιβαρυμένα , αλλά και το περιβάλλον που τους παρέχουν οι γονείς , μπορεί να ην είναι πολλές φορές αυτό που θα έπρεπε να είναι. Υποστηρίζουμε με μία συγκεκριμένη σύντομη παρέμβαση, αποδείξαμε ότι είναι αποτελεσματική και υποστηρίζουμε τους γονείς και έχω μιλήσει και σε τοπικό επίπεδο αν ενδιαφέρεται η Περιφέρεια, να το εφαρμόσει και στην Κεφαλονιά». Εμείς εκπαιδεύαμε ειδικούς υγείας και ψυχικούς υγείας και το μάθανε και το εφαρμόζανε στις οικογένειες  Ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς, είναι και 2-3 από την Κεφαλονιά».

 Για τις αλλαγές που έρχονται στο νέο Νομοσχέδιο για την ψυχική υγεία, δεν επιχείρησε σχολιασμό, αντιθέτως ως μέλος της  Εθνικής Επιτροπής για την Ψυχική Υγεία στο παρελθόν, ενημέρωσε για τα προγράμματα που είχε προτείνει, όπως το προαναφερθέν, ως υπέρμαχος της πρόληψης που είναι και το ζητούμενο σήμερα και αναφέρθηκε σε ένα 2^ο πρόγραμμα και πάλι με την στήριξη του Ιδρύματος « Σταύρος Νιάρχος» και αφορούσε οικογένειες με υπερκινητικά παιδιά, με έλλειψη προσοχής, με προβλήματα συμπεριφοράς, διαγωγής κλπ. Το πρόγραμμα αυτό περιελάμβανε 12 συνεδρίες με ομάδα γονέων  και η αποτελεσματικότητα του ήταν άκρως ενθαρρυντική.

 Με αρμοδιότητες του Υπουργείου να περνούν πλέον στην Περιφέρεια, οι Δήμοι και οι Περιφέρειες θα πρέπει να κάνουν προγράμματα και παρεμβάσεις για τους πολίτες και προγράμματα όπως ανέφερε ο κ. Κολαίτης υπάρχουν.

Ο κ. Κολαίτης κατέθεσε επίσης τον προβληματισμό του για το ότι οι γονείς δεν είναι και τα καλύτερα πρότυπα για τα παιδιά τους, με αποτέλεσμα αυτά να στρέφονται στο διαδίκτυο όπου θεωρούν ότι παίρνουν περισσότερα. Σημείωσε ότι ήδη κάποιες χώρες –Κίνα, Γαλλία-έχουν αρχίσει να θέτουν περιορισμούς στις ηλικίες που καθένας μπορεί να μπεί στο διαδίκτυο και δήλωσε υπέρμαχος αυτών των μέτρων.

Έχοντας δε εμπειρία έδωσε τα ανάλογα παραδείγματα για περιπτώσεις εφήβων που δεν έχουνε θεραπεία μετά απο μακρόχρονη έκφραση βίαιης συμπεριφοράς και αναζήτησης «άλλων» διεξόδων και έκρουσε για μια ακόμη φορά τον κώδωνα κινδύνου στους γονείς , να προλαβαίνουν καταστάσεις στις μικρές ηλικίες.

Το «κακό» διαδίκτυο προσελκύει τα παιδιά τόνισε, οι γονείς πρέπει να τα  ελέγχουν,  ο επιτρεπόμενος  χρόνος είναι 1 ώρα την ημέρα,  και επισήμανε το τραγικό στάδιο της εξάρτησης από το διαδίκτυο, περνώντας το μήνυμα ότι πρέπει να προβληματιστούμε και να δούμε τι θέλουμε από τα παιδιά μας για το μέλλον τους.

Ωστόσο αναφέρθηκε και στα θετικά του διαδικτύου και στα προγράμματα θεραπείας η πρόληψης που υπάρχουν στο εξωτερικό, τα οποία γίνονται μέσα απο τα Smartphones  για να προσελκύσουν τους εφήβους, μέσα από το μέσο που χρησιμοποιούν κατά κόρον. 

Ο κ. Κολαίτης ερωτώμενος για το νέο πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας για την παιδική παχυσαρκία που θα εισαχθεί στα σχολεία  σε συνεργασία με την Unisef,σημείωσε ότι υπάρχουν κάποιες ενστάσεις από παιδιάτρους, δεν εξέφρασε άποψη λόγω έλλειψης στοιχείων  ,ωστόσο αναγνώρισε ότι το θέμα της παχυσαρκίας είναι ένα τεράστιο σε έκταση θέμα, που πολλές φορές συνδυάζεται και με θέματα ψυχικής υγείας και έθεσε το ενδιαφέρον ερώτημα, τι προκαλεί τι (η παχυσαρκία ψυχολογικά προβλήματα η τα ψυχολογικά προβλήματα την παχυσαρκία, αναλύοντας επαρκώς αυτό το σημαντικό θέμα). Στάθηκε δε και στην ανορεξία, η οποία επίσης είναι ένα σημαντικό θέμα.

Τέλος ο κ. Κολαίτης δήλωσε επιφυλακτικός με τις καμπάνιες που κατά καιρούς λαμβάνουν χώρα, γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις είναι ασαφείς και γενικόλογες και δεν αποτελούν συγκεκριμένες παρεμβάσεις: «Το ‘’Μίλα’’ πχ, είναι το πρώτο βήμα, αλλά δεν μας φτάνει αυτό. Μετά πρέπει να γίνονται πάρα πολλά πράγματα και στους θύτες και στα θύματα, τα οποία πολλές φορές δεν γίνονται. Γενικά, ναι, έχω προβληματισμούς κι εγώ για διάφορα προγράμματα και όλα αυτά τα χρόνια  συνεχίζω να ενδιαφέρομαι και μάλιστα πρόσφατα ιδρύσαμε και ένα Ινστιτούτο Μελέτης Ψυχικού Τραύματος. Πιστεύω ότι η Ελληνική πολιτεία δεν αξιοποιεί ανθρώπους οι οποίοι είναι γνώστες των πραγμάτων. Έχουμε τεράστια εμπειρία και δεν τους αξιοποιεί η πολιτεία όπως και όσο θα έπρεπε, αντίθετα αξιοποιεί άλλους ανθρώπους γενικά, οι οποίοι είναι έως και αμφίβολης ποιότητας και ήθους».

Ενημέρωσε δε για την εκδήλωση που θα λάβει χώρα το φθινόπωρο στην Αθήνα για το ψυχικό τραύμα στα παιδιά, όπου θα παραβρεθούν και επιστήμονες από το εξωτερικό που ασχολούνται με το συγκεκριμένο θέμα, σημειώνοντας ότι το ψυχικό τραύμα βρίσκεται πίσω από όλες τις καταστάσεις.

Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης

{https://soundcloud.com/user-46829938/nkefalonia-892-31-7-2024?si=3db054f4b0dd49e786b79629f595a769&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing}