Κεφαλονίτικα... με καταγωγή ιταλική!

Δημοσιεύτηκε: Τρίτη, 29 Δεκεμβρίου 2015 10:49

Κεφαλονίτικα... με καταγωγή ιταλική!

Η καθομιλούμενη ελληνική γλώσσα είναι κατάσπαρτη από λέξεις και εκφράσεις ιταλικής προέλευσης. Το ίδιο συμβαίνει και με την ιταλική γλώσσα που είναι γεμάτη με ελληνικές λέξεις. Αυτό είναι αποτέλεσμα της μακραίωνης συνάφειας των δύο πολιτισμών, ελληνικού και ρωμαϊκού, που κυριαρχούσαν στη λεκάνη της Μεσογείου.

Η Κεφαλονιά επί τρεις αιώνες έζησε την ενετική κυριαρχία. Αλλά και πολλούς άλλους αιώνες βίωσε τη λεηλασία από ηγεμόνες, βασιλιάδες, πειρατές και σταυροφόρους-άρπαγες.

Το κεφαλονίτικο γλωσσικό ιδίωμα φέρει την ισχυρή επίδραση αυτών των χρόνων. Αυτή η επίδραση στη γλώσσα του λαού παλιότερα ήταν πολύ πιο έντονη.

Γυρίζουμε λοιπόν στο παρελθόν,60 χρόνια πριν, πάμε στο Ληξούρι και βολτάρουμε στις ρούγες και τα σοκάκια.με τα αυτιά και μάτια ανοιχτά και με συναισθήματα πολλά... Μπαίνει το 1956,ευτυχές,τρόπος του λέγειν...

1. Το γαϊδαράκο τον λέμε μπουρίκο και το μουλάρι μούλα. Buricco, mula.Mula όμως σημαίνει και το νόθο. Τα υιοθετημένα παιδιά τα λένε μούλους με μεγάλη δόση ρατσισμού. Η λέξη είναι υβριστική και προσβλητική όταν λέγεται. Εάν κάποιος πάλι είναι νευριασμένος πολύ χωρίς να εκδηλώνει το θυμό του, λέμε αυτός είναι μουλωμένος ή έχει μουλώσει!
2. Κάσα είναι το κιβώτιο, κασόνι το μεγάλο κιβώτιο, κασέτα το μικρό, κασετίνα το πολύ μικρό.Cassa, cassone. Kάσα λέμε και το πλαίσιο της πόρτας ή κασαδούρα αν προτιμάτε.
3. Αν θέλεις να δεις το Ληξούρι από ψηλά θα πας στην λότζα. Loggia,ο εξώστης.
4. Λίγο έξω από το Ληξούρι είναι το μοναστήρι της Παναγίας στο Κορωνάτο. Coronato είναι ο εστεμμένος και με αυτό το επίθετο υπονοείται η Παναγία.corona=στέμμα.
5. Κάθε μαγαζί έχει τις σκαντζιές-ράφια, τα κατζέλα-συρτάρια και το τεζάκι-ταμείο. Scansia, cancello, Tesoro ο θησαυρός.
6. Την πόρτα όλοι την ξέρουμε. Πορτόνι είναι η κεντρική είσοδος, πορτιέρης είναι ο θυρωρός.

7. Το δυτικό άνεμο τον λέμε πουνέντε, τον ανατολικό τον λέμε λεβάντε, το νότιο όστρια..Ponente, Levante, austro. Το φιόρο του λεβάντε, το γνωστό λουλούδι της ανατολής ,η Ζάκυνθος.
8. Tην όψη του ανθρώπου τη λέμε τσιέρα, και το μυαλό τσερβέλο.Ciera,cervello.
9. O Μπάμπης φοράει παλιά ρούχα-στράτσες και κυκλοφορεί ρέτζελος-ρακένδυτος.Straccio=ράκος, lazzaro=ρακένδυτος.
10. Η Ασπασία κάνει στο παιδί της όλα τα κοκάνια και θα το κακομάθει. Cuccagna=χάδια.
11. Τη μπουκάλα τη λέμε μποτίλια ή μπότσα και την νταμιτζάνα μποτσόνα. Boccia=φιάλη, boccione η νταμιζάνα.
12. Casseruola είναι η πασίγνωστη κατσαρόλα, Pignatta-πινιάτα η χύτρα.Padela, το τηγάνι, ή το αβαθές σκεύος.

13. Τρατάρω-φιλεύω,βίζιτα η επίσκεψη,τραταμέντο η περιποίηση, τράττο ή έκταση στο χώρο ή το χρόνο, αμόρε η αγάπη, κόρτε το φλερτ, τσέλο ο ουρανός, λούνα η σελήνη, στέλλα το άστρο, κάντο το τραγούδι, κανταδόρος,τέμπο,βαπόρι,φαρίνα το λευκό αλεύρι,γαλαρία,γάμπα,φόκο η φωτιά,γάμπαρι η καραβίδα, καβάλο ο ίππος καβαλιέρε ο...Μπερλουσκόνι.
14. Τράβα είναι τα χοντρά ξύλινα δοκάρια που χρησιμοποιούμε στα σπίτια ή στις μπαράκες, ενώ τραβέρσες τα εγκάρσια δοκάρια. Trave,traversa,baracca.
15. Όταν η μάνα μου άκουε κάποιο συγκλονιστικό γεγονός στουπίριζε δηλαδή απορούσε και έλεγε: Αυτό είναι καπουντόπερα! Όταν ο πατέρας μου άκουγε κάτι απρόσμενο αναφωνούσε: Ω, ρε, μπουσουλότο! Όταν χάνεις την πυξίδα, τότε χάνεις το μπούσουλα! Capodopera=αριστούργημα,Bussolotto=κουτί ταχυδακτυλουργού,Bussola, η πυξίδα.
16. Capace είναι ο καπάτσος,Buffo ή ridicolo ο γελοίος.Birbante ο φαύλος, lezzo ο βρωμιάρης.Arlecchino o γελωτοποιός.
17. Φαλημέντο λέμε τη χρεωκοπία, φαλήρησε- χρεωκόπησε. Πάντως είτε με φαλημέντο είτε με χρεωκοπία οι φτωχοί πληρώνουν την πλούσια νύφη και τότε και τώρα.

18. Όταν σκάβω το αμπέλι κάνω κουλούμια δηλαδή μικρούς σωρούς χώματος.Cumulo ο σωρός. Όταν συγκεντρώνω την οικογένεια κουλουμώνω τη φαμίλια.
19. Όταν θέλουν να κάνουν μια ανακοίνωση στον κόσμο, χτυπάει η καμπάνα του Αγίου Γερασίμου ή του Παντοκράτορα, μερικές φορές. Αυτό το λέμε μπροκλάμο. Μετά ο ντελάλης πηγαίνει στο φόρο και εκφωνεί την ανακοίνωση. Proclama= διακήρυξη, foro η αγορά.
20. Μέτρα και σταθμά: Για το βάρος έχουμε τη λίτρα=453 γραμμάρια. Η λίτρα (lb)διαιρείται σε 16 ογγιές (oz). Τα υγρά τα μετράμε σε πίντες. Μία pinta περίπου μισό λίτρο. Για τη βενζίνη το γαλόνι περίπου 4 λίτρα. Για τις ελιές χρησιμοποιείται και το βατσέλι, περίπου 80 λίτρες, ένα σακί, ενώ για το κρασί το σέκιο, περίπου ένας κουβάς. Οι μοδίστρες για τα υφάσματα και οι μηχανικοί για τα οικόπεδα χρησιμοποιούν τον πήχυ. Σχετική με τη λίτρα είναι και η μεταφορική έκφραση:ο Μπάμπης είναι 16 ογγιές, δηλ. ακέραιος. Το ¼ της λίτρας το λέμε ένα κουάρτο.
21. Ο Τάσης είναι μπακάλης. Ποτέ δεν κάνει σκόντο-έκπτωση.Τα προϊόντα του είναι πολλές φορές σκάρτα-ακατάλληλα,και το ζύγισμα του σκάρσο-λειψό, γι αυτό δεν πάω ποτέ στο μαγαζί του.sconto, scarto, scarso.
22. Male σημαίνει κακό και η θεία Ασπασία όταν την ξεκουφαίναμε το μεσημέρι από τις φωνές κακό μαλίνο να σας βρει μας ...ευχόταν.
23. Χαιρετούρες: Μποντζόρνο-καλημέρα, μπόνα σέρα-καλησπέρα,μπόνα νότε –καληνύχτα, μπενβενούτο-καλώς ήρθες.Μπονβιάτζο-καλό ταξίδι.Αριβεντέρτσι-εις το επανιδείν.
24. Τα λεφτά τα λέμε καμιά φορά και μπαγιόκο. Το baiocco ήτανε παλιά νόμισμα του Βατικανού.
25. Punta σημαίνει πόνος, σουβλιά αλλά και αιχμή. Όταν κρυολογώ λοιπόν έχω πούντα, αλλά και το ακρωτήρι Πούντα το λένε.

26. Πιάτσα η πλατεία, πούρος ο καθαρός, πέτο το στήθος, σπάλα η πλάτη, πρόβα η δοκιμή, μπουνάτσα η νηνεμία, μπούκα η τρύπα, μπουκάρω, τσίφρα η υπογραφή, τσιμινιέρα η καπνοδόχος, κολέτο το περιλαίμιο, κολώνα η στήλη, κάζο το περιστατικό, στρωμάτσο το αχυρόστρωμα, στόφα το ύφασμα αλλά και το ταλέντο, σφόρτσα η προσπάθεια ,σοσιετά η κοινωνία, γαλαντερία η κομψότητα, μπολέτα το γραμματόσημο, βίνο το κρασί, βιτέλλο το μοσχάρι, βότσε η φωνή, άνιμα η ψυχή, άρια η αύρα, αριέττα το αεράκι το τραγουδάκι...

27. Με τον πρωϊνό σεισμό έπαθα μεγάλο σπαβέντο, σπαβεντάρισα. Spavento φόβος, τρόμος.
28. H μάνα μου με έστειλε να πάρω σπίρτο και της έφερα οινόπνευμα. Άλλη φορά με λέει σπίρτο.Spirito, πνεύμα.
29. Valeo πάει να πει μπορώ και στους Σουλλάρους τους δυνατούς άντρες τους λένε Βαλέντους.
30. Σήμερα θα φάμε πουλέντα μου είπε ο πατέρας και η χαρά μου ήταν μεγάλη. Polenta, χυλός από αλεύρι σταριού ή καλαμποκιού.
31. Έπεσε μια σταγόνα λάδι στο ύφασμα και έκανε μια μάκια. Macchia,κηλίδα
32. Η αρρώστια, λέγεται μαλάτια. Έχω μαλίνο-είμαι άσχημα. Έχω ούρτο-ερεθισμό. Είμαι για το λαζαρέτο-λοιμωδών νόσων. Είμαι σέκος-ξερός.Είναι ραμολιμέντο-έχει πάθει μαλάκυνση. Έχω φαστίδιο δηλαδή σκοτούρα, πλήξη. Έχω φουμάδες-εξάψεις.
33. Στη ρούγα του Αγίου Γερασίμου κόσμος πάει και έρχεται.Ruga,η στροφή. Καντούνι το στενό δρομάκι.Cantuccio.
34. Τώρα βρισιές. Ρουφιάνα η μαστρωπός, σκρόφα η γουρούνα, σμπίρος ο μπάτσος.Ruffiana,scrofa,sbirro.Curva η κυρτή, Spione-σπιούνος ο κατάσκοπος.Porco,το γουρούνι. Γομπός ο καμπούρης.
35. Ο Μάκης είναι καλός δικηγόρος. Όλος ο κόσμος τον στιμάρει .Έχει μεγάλο ρισπέτο. Η μάνα του δεν το είχε μέρετο. Rispetto σεβασμός, Stimare εκτιμώ, Meritare αξίζει.
36. Όταν ο ψαράς έχει πολλά ψάρια τα σπατσάρει, δηλαδή τα ξεπουλάει και ρίχνει την τιμή. Τώρα σπατσάρουν κάποιοι τα αεροδρόμια. Spacciare.

37. Luce,lume το φως. Λουμίνο το φωτάκι, το λυχνάρι. Καμίνι, καμινέτο η μικρή εστία.
38. Την Πρωτοχρονιά οι παπάδες στις εκκλησίες βγάζουν δίσκο, ζητούν μποναμά. Οι πιστοί δεν αρνούνται να βοηθήσουν τους ποιμένες. Bonamano-φιλοδώρημα
39. Όταν βρέξετε ένα γατάκι, αυτό θα πάει να κρυφτεί, πάει να μουκιάσει. Mucchiare=κρύβομαι.
40. Ταμπέλα η επιγραφή, τανάλια η δαγκάνα, τάβλα η σανίδα, ταβλάτσο η φαρδιά σανίδα που χρησιμοποιούν διάφοροι πλανόδιοι μικροπωλητές, απαρταμέντο το διαμέρισμα, μπάφα η κηλίδα, μπάλλο ο χορός, βένα η φλέβα,βέντο ο άνεμος και βέντολα το φυσερό, βεντάλια, βεστιάριο η ιματιοθήκη, βέρο το αληθινό, πανιότα το καρβέλι, πόντε η γέφυρα, πρόβα η δοκιμή, πρόζα η πεζογραφία, πάτσε η ειρήνη, γκοβέρνο η κυβέρνηση, κομάντο η διοίκηση, κομπάρε ο ...κουμπάρος, βίτσιο η ιδιοτροπία, τριστέτζα η στενοχώρια, ατζούρο το γαλάζιο, μπλαβό το ελαφρό γαλάζιο..
41. Τα παιδιά φτιάχνουν λαστικέρες για να κυνηγούν πουλιά ή να παίζουν .Κόβουν ένα κλαράκι σε σχήμα Υ στο οποίο δένουν μετά τα λάστιχα. Το ξυλαράκι αυτό το λέμε πουντέλι. Puntello, στήριγμα.
42. Περνούσαμε με τον πατέρα μου έξω από κάποιο σπίτι. Μιά ασυνήθιστη κίνηση ανθρώπων και κάποιοι ήχοι μας τράβηξαν την προσοχή. Τι συμβαίνει ρώτησα. Πρέπει να κάνουν κορότο μου απάντησε. Αργότερα το έψαξα, τότε δεν κατάλαβα. Corrotto, μοιρολόϊ
43. Διάφοροι χαρακτήρες ανθρώπων τώρα: Μαριόλα η πονηρή, μαράνο ο αναξιόπιστος, μίζερος ο άθλιος, ιναμοράτο ο ερωτευμένος, τένερος ή ντελικάτος ο τρυφερός, γαλάντης ο ερωτικός, γαλαντόμος ο γεμάτος ευγένεια, γκρατσιόζα η χαριτωμένη, γράσσος ο παχύς, γκρόσσο ο μεγάλος, φρέσκος ο δροσερός,  ιλουμινάτοι οι φωτισμένοι,τζελόζο ο ζηλιάρης, μπιτζάρο ο παράξενος..
44. Στις αποκριές πολλοί φοράνε μπαρμπούτες και κάνουν διάφορες μπούρλες.Burla,φάρσα και σκέρτσα-αστεία..

45. .Στο τέλος του καλοκαιριού πηγαίνουμε τα βαρέλια του κρασιού στην ακροθαλασσιά. Τα γεμίζουμε θαλασσινό νερό και τα αφήνουμε μερικές μέρες να στανιάρουν. Stagnare, στεγανοποιώ.
46. Λάτα, λέμε τον τενεκέ. Λατό λέμε τη λαμαρίνα από λευκοσίδηρο. Λατονιέρη λέμε το λευκοσιδηρουργό που φτιάχνει ένα σωρό αντικείμενα όπως μπουργιά, σωλήνες, ποτίστρες, βαρέλια, δοχεία λαδιού, ταψιά κλπ.Latoniere.
47. Φάβρος είναι ο σιδηρουργός, αλλά ...μακελλάρης-χασάπης ο Μουσολίνι!
48. Τους στύλους με τη λαμπάδα που κρατούσαν τα παιδιά στην εκκλησία κατά τη μικρή και μεγάλη έξοδο, ο πατέρας μου τους έλεγε τόρτσα. Torcia, πυρσός, δάδα.

49. Πάμπολα ρήματα ιταλικής προέλευσης χρησιμοποιούμε καθημερινά. Ένα μικρό δείγμα: Λασκάρω,μολάρω-αφήνω,βολτάρω,τζιράρω,στουκάρω,σαλτάρω,σαλπάρω,ρετάρω-έρπω,ρομαντζάρω,σονάρω,σκάβω,αγιούτο-βοηθώ aiuto ,τραμπαλίζομαι-ταλαντεύομαι, αγραπώνω-αρπάζω aggrapare, ασπέτο-περιμένω, σαλούτο-χαιρετώ, μπατάρω-ανατρέπω,κογιονάρω-κοροϊδεύω-.coglionare,mangiare-τρώγω...
50. Μαρκάρω, σημαίνει σημαδεύω Μαρκάτος ο σημαδεμένος, ο διακεκριμένος. Λεγάτος ο απεσταλμένος. Καμινάρης ο ασχολούμενος με τα καμίνια. Καβαλλιεράτος ο ιππότης.
51. Muro είναι ο τοίχος. Μοροφίντα λέμε τα χωρίσματα των δωματίων που τα φτιάχνουμε με σανιδάκια-καδινέλια και ενδιάμεσα βάζουμε φύκια θαλάσσης που είναι μονωτικό της εποχής.
52. .Umbra,είναι η σκιά και η ομπρέλα μας κάνει και για σκιά!
53. Vaccina είναι η γελάδα. Έτσι όμως λέμε το δαμαλισμό που γίνεται στα παιδιά του Δημοτικού. Γίνεται συνήθως στο πάνω και πίσω μέρος του βραχίονα για να μην φαίνεται. Μερικά κορίτσια το κάνουν στο πάνω μέρος του ποδιού και εγώ δεν συμφωνώ με αυτή την άποψη!
54. Crepare, σκάω. Σκασμός και κρέπα μας λένε όταν το στόμα λέει παραπάνω από ότι πρέπει.
55. Στις εξετάσεις πήγα φούντο, φουντάρισα, Fondo. Φουντάκι λέμε το κατακάθι του καφέ που πάει στον πάτο.
56. Όταν πουλάμε ντομάτες ή άλλα προϊόντα, έρχεται ο μανάφης τα βλέπει γίνεται συμφωνία και δίνει καπάρο-προκαταβολή. Επίσης υπολογίζει περίπου-καρατάρει- την ποσότητα.Caparra, caratare-ζυγίζω με καράτια
57. O σεισμός του 53 σμπαράλιασε όλα τα σπίτια. Λίγα που δεν έπεσαν πάθανε μεγάλο στραπάτσο.Sbaragliare-διαλύω, strapazzare-κακομεταχειρίζομαι.
58. Η Σπυριδούλα είναι καλή μοδίστρα. Της αρέσει το σέστο, είναι σεστάδα. Sesto-ταξη.
Ο αδελφός μου ο Μεμάς έζησε μικρός τη γερμανική και ιταλική κατοχή. Έτσι έμαθε πολλές ιταλικές λέξεις από πρώτο χέρι. Χρόνια αργότερα τις επαναλάμβανε ή μάλλον τις ξαναζούσε. Αναφέρω μερικές αποτίοντας και ένα φόρο τιμής τώρα που δεν είναι μαζί μου: Μπομπαρνταμέντο ο βομβαρδισμός, σμπαραμέντο ο πυροβολισμός, σφορτζαμέντο το ζόρισμα, ουφίτσιο το γραφείο, σερβίτζιο η υπηρεσία, ραπόρτο η αναφορά, παντιέρα η σημαία, άρμα, απαράτο η προετοιμασία, Φαντερία το πεζικό, μπατερία η πυροβολαρχία, κολονέλο ο συνταγματάρχης, κομανταντε ο διοικητής, κομισάριο ο επίτροπος, ορντινάτσα ο ιπποκόμος. Το πρωϊ φώναζε σβέλια σούμπιτο και έπρεπε να ξυπνήσω αμέσως. Τσέρτο έλεγε το σίγουρο, φλάσκα το παγούρι, παραπέτο το στηθαίο, τον ερχομό αρεβάρισμα, το θόρυβο στρέπιτο, την αλήθεια βεραμέντε, σπόντα την απάντηση...

59. Φρατέλο ο αδελφός, ραγκάτσα η κοπέλα, πάντρε, μάντρε, νόνο ο παππούς, τζίο ο θείος ή συνηθέστερα μπάρμπας, φίλιο ο γιός.
60. Καπίστρι είναι το σκοινί που σέρνουμε τα ζώα. Έτσι όμως λέγεται και το σκοινί της αγχόνης που έβαλαν σε κάποιους αγωνιστές της ελευθερίας.. Capestro. Καπιστράνα λέγεται όλο το σύστημα που προσαρμόζεται στην κεφαλή του ζώου.
61. Μερικά ονόματα γυναικών: Τζόγια είναι η χαρά. Σερένα η γαλήνια. Κιάρα η διαυγής. Στέλλα το αστέρι. Βέρα η αληθινή. Κλάρα η ένδοξη. Μπέλλα η όμορφη. Ροζα το τριαντάφυλλο. Ρεγγίνα η βασίλισσα. Λουκία η φωτεινή. Συλβάνα η δασόβια. Αγκιολίνα το αγγελούδι. Σόνια η ονειρεμένη!
62. Λέξεις: Σκάτολα το κουτί, ράτσα, ριτσέτα η συνταγή, ρίγα ο χάρακας, ρίμα η ομοιοκαταληξία, ρίσκο, σβέλτος, λίμπερο ο ελεύθερος, λιμπερτά η ελευθερία, ρουμπινέτο η κάνουλα, σέσουλα, στέκα η βέργα, στάμπα η σφραγίδα ή ο τύπος, σούσουρο ο ψύθιρος, ράσπα η λίμα, μόρσα η μέγγενη, σκαλπέλο η σμίλη, σπέκιο ο καθρέφτης, κάμπος το χωράφι, μοντάνια το βουνό, κούρα η βοήθεια, κάρο το αμάξι, καρέτα το δίτροχο, κάζα το σπίτι, κόρο ο χορός, φιέστα, φρένο, φούρια, φουρνέλο, φορκέτα το πηρούνι, φόκο η φωτιά, φούμο ο καπνός, φινέστρα το παράθυρο, φατσολέτο το μαντήλι, κουζινέτο ο τριβέας, μπρατέλα η τιράντα, στιβάλια οι μπότες, ρεπόσο το αναπαυτήριο,.ριτσέτα η συνταγή, φορτούνα η τύχη, μπρούσκος ο δριμύς, μπουρλότο το πυρπολικό, φινίτο το τέλος.
63. Τα βρέφη τα φασκιώνουν, δηλαδή τα δένουν σφιχτά με λουρίδες υφασματος. Από τη λέξη fascio=ένωση, δέσιμο, το κόμμα του Μουσολίνι λέγεται φασιστικό.
64. Λέξεις: Καρτέλλα, κάλτσα, μπάλλα το δέμα, μπάρα το χώρισμα, μπανάλ ο τετριμμένος, μπάσσος ο χαμηλός, μπαούλο το κιβώτιο, κασσέλα η θήκη, καδένα η αλυσίδα, κατράμι η πίσσα, καστέλλι ο πύργος, μπόγιας ο δήμιος, μπριλάντι το λαμπρό, μπριόζος ο ζωηρός, τσίρκολο ο κύκλος αλλά και η πανηγυρική συγκέντρωση, φουριόζος ...ο Ορλάντο του Τάσσου.
65. Barba είναι τα γένεια και μπαρμπέρης ο κουρέας. Τις μπούκλες τις λέμε μπόκολα. Μπλόκο ο αποκλεισμός. Κρεματόριο λέμε το χώρο αποτέφρωσης και το μυαλό μας πάει σε απάνθρωπες ιστορίες.
66. Στην κατοχή οι άνθρωποι πέθαιναν για ένα μπουκούνι ψωμί. Boccone, η μπουκιά.
67. Τι είναι η τσαπέλλα τα σύκα; Μια κυκλική συσκευασία. Ciambella, κουλούρι
68. Φόρμα είναι ο τύπος το καλούπι. Κονφορμιστής αυτός που πάει με τους καθιερωμένους τύπους, ο ομοιόμορφος

69. Caricο.σημαίνει φόρτιση, φορτίο. Η θεία Αφροδίτη που δεν αφειδευόταν καθόλου το γιό της τον απειλούσε με άγριο καρίκωμα. Fidanzare, εμπιστεύομαι Caricare, φορτώνω..
70. Ντοκουμέντα είναι οι αποδείξεις, ντούτσε ο αρχηγός, κάμπαλος ο αγροφύλακας, καμπανία η ύπαιθρος ή οι καλλιέργειες, καναλέτο το μικρό αυλάκι, καντηλιέρης το κηροπήγιο, κάρμεν το ποίημα., κονφέττο το ζαχαρωτό, βαρκαρόλλα η λεμβωδία,
71. Άφησες την μπαράκα αβέρτη και θα μας κλέψουνε μου είπε μια μέρα ο πατέρας. Τι θα μας κλέψουνε ρώτησα. Το averto είναι βενετσιάνικη λέξη και σημαίνει ανοιχτό. Το αντίστοιχο ιταλικό είναι aperto από όπου βγαίνει ο Απρίλης.
72. Semina είναι η σπορά και όταν γίνεται σπορά κάνουμε σεμινάριο!
73. Ταμπάρο λέμε το χοντρό παλτό, καζάκα το μπουφάν.
74. Έχω ένα γρουπέτο στην πλάτη είπε ο πατέρας και με ενοχλεί .Εμείς διαπιστώσαμε κάποια σκλήρυνση-κόμπο.
75. Ο θείος ο Φώτης τα θέλει όλα δικά του. Μας κάνει τον καπουράλο, είπε ο Μεμάς. Caporale-δεκανέας.
76. Οι άλλοι τη λένε μουσμουλιά και μούσμουλα, εμείς μεσπολιά και μέσπολα. Nespola.
77. Σιλέντζιο το σιωπητήριο, σόλε ο ήλιος, σπετάκολο το θέαμα, σόλο ο μόνος,σοφίτα,σιλουέτα,κουράγιο,κομπρέσσα,κονσέρβα,ταλέντο,ταρίφα,αρμάρι,βέργα,τρόμπα,μανιβέλα,βίτα η ζωή, βίβο το σταθερό το ζωντανό, ντίβα η θεά, ντόλτσε το γλυκό, φιοριτούρα ο καλλωπισμός, τέστα το κεφάλι, τέρα η γη, ταράτσα ο εξώστης, τάπα το πώμα, τάρα το απόβαρο, λίστα, λίνγκουα η γλώσσα, λίμπρο το βιβλίο, μανούβρα, μόστρα η βιτρίνα, νοβιτά η καινοτομία, τεμπεραμέντο η ιδιοσυγκρασία, βέσπα η σφήκα, μπαγκατέλα τα ασήμαντα πράγματα, γούρνα-Urna, μπάρκο, ουμανιτά η ανθρωπότης, κάουζα η αιτία, πάουζα η παύση, τσίμη η κορυφή, σκουλαμέντο το στράγγισμα, γαλαρία, τόμπολα το πέσιμο,μερκάτο η αγορά. πετάλα η πεταλίδα.σαράκο το πριόνι,σανγκουίνι το ματωμένο!.
78. Η Δέσποινα διακρίνεται για την φινέτσα-λεπτότητα, τενερέτσα-τρυφερότητα και μπελέντζα-ομορφιά.
79. Φοράω κρεμεζί καμιτσέτα-κατακόκκινη μπλούζα.
80. Κρετίνος ο ηλίθιος, σκέτος ο γνήσιος, μούτος ο άφωνος, πατατούκος ο ασουλούποτος, πόβερος ο φτωχός, περικολόζο το επικίνδυνο, πάσο το βήμα, πασαρέλα, παούρα ο φόβος, πρεμούρα η βιασύνη, πριμαβέρα η άνοιξη, παντσέτα η κοιλιά, πούλβερη η σκόνη, πίκα το δόρυ, πόπολο ο λαός, πλέμπα ο όχλος, περφέτο το τέλειο, οπινιόνε η γνώμη, ποέτα ο ποιητής ποεζία το σπουδαίο ποίημα, και καρτούτσο το ¼ του λίτρου., όπερα το έργο, αβαρία η ζημιά, κοντράστο η αντίθεση, ονόρε η τιμή, πετεινάτος ο χτενισμένος, πόζα, πόστα ο σταθμός, πόστο η θέση, παντρόνε το αφεντικό, πρεσέντζα η παρουσία., παρτίτο το κόμμα,

81. .Όποιον συναντούσε ο πατέρας τον έλεγε κολέα. Collega,συνάδελφος.
82. Τη φούντα του καλαμποκιού ο Μεμάς την έλεγε τούτολο.Tutolo.Tη δουλειά που κάνει ο μάστορας τη λέμε φατούρα, ενώ το εργοστάσιο φάμπρικα.
83. Τη φαλτσέτα την ξέρουμε. Falcheto είναι το γεράκι.
84. To καλοκαίρι κάποτε τα βόδια αγριεύουν. Λέμε τα έπιασε ντάβανος. Tafano-οίστρος.
85. Κόμοδα είναι οι ανέσεις, μομπίλια τα κινητά πράγματα.
86. Ντεζιντέριο το θαυμάσιο, ντρίτο το ευθύ.
87. Mano είναι το χέρι. Μανίκι, μάνικα, μανιέρα, μανικέτα, μανιφατούρα η χειροτεχνία, μανιφέστο η διακήρυξη.
88. Το κοπλιμέντο όλοι το ξέρουμε και το κάνουμε.Στο Ληξούρι όμως το λέμε κουβλιμέντο για να ακούγεται πιο μπάσσο γιατί το κοπλιμέντο είναι πιο λέτζερο-ελαφρύ!
89. Μεγάλο κάζο έγινε απόψε στη γειτονιά των Αρχαγγέλων. Ο Μεμάγγελος και ο Σπυράγγελος βγάλανε τα μάτια τους. Ο Μεμάγγελος λέει ότι αβαντζέρνει κι άλλα από το Σπυράγγελο, ενώ ο Σπυράγγελος πολύ τον κοντραστάρει Avanzare-.έχω λαμβάνειν. Contrastare-αμφισβητώ.
90. Κρεσέντο είναι η βαθμιαία αύξηση του ήχου, ή η αυξανόμενη ένταση μιας διαδικασίας..
91. Φινάλε το τέλος.

Φινάλε δεν μπορεί να υπάρξει, αφού ο καθένας μπορεί να προσθέσει τη δική του γνώση και εμπειρία. Όπως φινάλε δεν έχουν οι μνήμες και η αγάπη για αυτόν τον τόπο και τους ανθρώπους του.

BUON NUOVO ANNO ΕΥΤΥΧΕΣ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ 2016.

Μπάμπης Γαλανός.Δεκέμβρης 2015


Ετικέτες:


16122257999808197650 2

 

 

00 inkefalonia general ad 300X250