Ιερός Ναός Αγίας Θέκλης στο ομώνυμο χωριό της Ανωγής Παλικής

Γεράσιμος Σωτ. Γαλανός

Στις 24 του Σεπτέμβρη εορτάζει και η Αγία Θέκλη, λόγω όμως της εορτής της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας, η εορτή δεν έτυχε  της «πρέπουσας κοινωνικής αποδοχής», αλλά μόνο περιοριζόταν στο θρησκευτικό λειτουργικό μέρος στον ομώνυμο χωριό της Παλικής, λόγω του ναού. Οι κάτοικοι του χωριού δεν ξεχνούν   να πανηγυρίζουν την αγία με πολλή ευλάβεια. Βέβαια, ο ομώνυμος ναός έχει υποστεί πολλές βλάβες και ζημιές από τους σεισμούς του 2014 με αποτέλεσμα  το πανηγύρι μετά τους σεισμούς να γίνεται σε άλλο ναό.

Ακολουθεί  μικρό αφιέρωμα για τον ιστορικό ναό, που αξίζει να σωθεί και να αποκατασταθεί όσο το δυνατόν γίνεται γρηγορότερα.

Ο περίφημος ναός της Αγίας Θέκλης της περιοχής Ανωγής της Παλικής Κεφαλονιάς  βρίσκεται στο μέσω του ομώνυμου χωριού  και  είναι ένας από τους παλιούς ναούς της επαρχίας Πάλλης, συνδέεται δε  άμεσα με της ιστορικής οικογένειας  των Λοβέρδων  Λιβιεράτων.

            Ο ναός είναι παλαιότατο κτίσμα με καθιστό πετρόκτιστο καμπαναριό δίπλα στην είσοδο του ναού και μάλιστα η καμάρα της βάσης του, οδηγεί στο κοιμητήριο του χωριού, που είναι ενοριακό δηλαδή, βρίσκεται στον  αύλειο χώρο της εκκλησίας.

             Σύμφωνα με τις νεότερες έρευνες  ναός και η αρχική ύπαρξη των οικογενειών που φέρονται ως κτήτορές του, ήρθαν από την Ιταλία ως απομεινάρια κυνηγημένων  αρχόντων, εφόσον κάηκε η τότε Μητρόπολη του Μιλάνου,  η μεγάλη εκκλησία της Αγίας Θέκλης, το 1085 μ. Χ. κατά την Πρώτη Σταυροφορία και σε  ανάμνηση του γεγονότος φτιάχτηκε στο μέρος της Κεφαλονιάς που ήρθαν ναός αφιερωμένος στην ίδια Αγία.

            Το κτίσμα του σημερινού ναού  είναι παλαιότατο πριν από το σεισμό του 1867, που τότε φυσικά αναφέρεται πως έπαθε κάποιες ζημιές. Επισκευάσθηκε και συνέχισε την πορεία της μέσα στο χρόνο αντέχοντας και στους σεισμούς του 1953, αλλά με την τελευταία σεισμική δραστηριότητα τον Φεβρουάριο του 2014 ο ναός έπαθε μεγάλες ζημιές και ρηγματώσεις και  κρίθηκε ακατάλληλος για να λειτουργήσει.  

            Το 1955 ο ναός έτυχε κάποιας  επισκευής από τον τότε νομομηχανικό Κεφαλληνίας , συντηρώντας τον με υλικά τσιμέντο και σιδερένιο οπλισμό όπου χρειαζόταν. Τη μελέτη επισκευής πραγματοποίησε ο μηχανικός Μιχαήλ  Κραψίτης και την επίβλεψε το γραφείο του  τότε νομομηχανικού  του νησιού.  

            Επίσης, στο σεισμό του Φεβρουαρίου του 2014  μεγάλες ζημιές υπέστη και το κοιμητήριο, όπου κατέρρευσε ο ανατολικός τοίχος με αποτέλεσμα να παρασύρει κάποια  μνήματα και να τεθεί εκτός λειτουργίας, έως την αποκατάστασή του, σώζοντας τα μνήματα.

            Χωρίς υπερβολή, αυτός ο ιστορικός ναός είναι από μόνος του ένα μουσείο, λόγω που φιλοξενεί μέσα στην παλαιότητά του  σπουδαία  έργα ντόπιων και όχι μόνο, καλλιτεχνών.

            Οι εσωτερικοί τοίχοι είναι κοσμημένοι με ρεστάμπολα (μεγάλες εκκλησιαστικές αγιογραφικές συνθέσεις σε μουσαμά) έργα του Κωνσταντίνου Λιώκη, λαμπρού Κεφαλονίτη αγιογράφου και προσωπογράφου, καθώς ο ίδιος είχε επιμεληθεί αγιογραφικά και την ουρανία του ναού, που είναι καλυμμένη εξ’ ολοκλήρου  με Αγίους  της Παλαιάς  και Καινής Διαθήκης.  Η διακόσμηση και η προσεγμένη αγιογραφική εργασία που οι παλαιοί επιτέλεσαν σ’ αυτόν το ναό τον καθιστούν εξαιρετικό μνημείο, δείγμα επτανησιακού πολιτισμού.

Πέρα από τη μεγάλη  αγιογραφική εικονογράφηση στο εσωτερικό του, ο ναός έχει γυναικωνίτη, τέμπλο ξυλόγλυπτο τύπου «ρουμανικού» και στα αριστερά του υπάρχει προσκυνητάρι με την ολόσωμη παράσταση του Αγίου  Γερασίμου, έργο του Κωνσταντίνου Λιώκη. Το έργο αυτό θεωρείται μοναδικό, λόγω που εικονίζει τον Άγιο σε στάση που προσεύχεται  κοιτώντας  προς τον ουρανό και κρατά στα χέρια του  ανοικτό το Ευαγγέλιο. Ακόμη, και σε ξυλόγλυπτο προσκυνητάρι ευρίσκεται η περίφημη εικόνα  της Αγίας Θέκλης κοσμημένη με μικρογραφίες από το μαρτύριο της Αγίας, έργο του καταγόμενου από την   Κοντογεννάδα, αγιογράφου   Κωνσταντίνου Στελλακάτου – Λοβέρδου.

            Ο ιστορικός ναός άντεξε και σε αυτούς τους σεισμούς του 2014 παρ’ όλες τις ζημιές που υπέστη από τη φοβερή  σεισμική επιτάχυνση, αλλά δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τα λειτουργικά καθήκοντα των πιστών , λόγω που είναι εμφανείς οι ρηγματώσεις  εξωτερικά και εσωτερικά.

             Εν κατακλείδι ο ναός αυτός είναι από τα μνημεία που πρέπει πάση θυσία να κρατηθούν, να αποκατασταθούν οι ζημιές του, γιατί  είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη βασική ιστορία του τόπου  μας τόσο από θρησκευτική πλευρά όσο και από την κοινωνική, η οποία είναι  γεμάτη με αγώνες για ελεύθερη και δημοκρατική δράση.

            Θα πρέπει να εξάρει κανείς τις προσπάθειες πολλών ανθρώπων ,ιδίως των Αγιαθεκλησιάνων, των Επιτρόπων του ναού, καθώς και της Αρχαιολογικής  Υπηρεσίας  του νησιού μας για τις καρποφόρες προσπάθειες του για να ξεκινήσουν τα έργα αποκατάστασης των ζημιών και να ξαναλειτουργήσει ο ναός όπως παλιά.