Παναγής Καππάτος - Ομιλία στην Ολομέλεια για το Ν/Σ του Υπουργείου Εξωτερικών «Καθορισμός του εύρους της αιγιαλίτιδας ζώνης στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου και των Ιονίων Νήσων μέχρι το Ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου» (20/1/2021)

{https://www.youtube.com/watch?v=cAe50ZfrZHg}

Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

«Στον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο που ανήκουμε υπάρχει αβεβαιότητα, ευκαιρίες και κίνδυνοι. Ο ρόλος που θα πρέπει η Ελλάδα να διεκδικήσει είναι αυτός του ισότιμου ευρωπαίου εταίρου που πρωταγωνιστεί σε αυτόν τον χώρο». Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη το έτος 1990. Τηρουμένων των αναλογιών μπορούμε σήμερα να μιλούμε για μια ιστορική επιλογή που επιβεβαιώνει τα λόγια του.

Το παρόν σχέδιο νόμου είναι ιστορικό και καθοριστικό για το μέλλον της χώρας. Είναι ιστορικό όχι μόνο γιατί μεγαλώνει γεωγραφικά την πατρίδα, αλλά και γιατί αναδεικνύει την Ελλάδα σε περιφερειακό παίκτη σταθερότητας, ασφάλειας και ανάπτυξης, γιατί επιβεβαιώνει τη στροφή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής προς την ενεργό εμπλοκή της στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό άλλωστε καταδεικνύουν τόσο οι συμφωνίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο, όσο και οι ειλικρινείς επαφές μας με την Αλβανία.

Καθίσταται συνεπώς προφανής η ιστορικότητα της επιλογής μας αυτής, αλλά και των ευθυνών που συνεπάγεται η δυναμική παρουσία της ελληνικής διπλωματίας στη γεωγραφική μας περιφέρεια, την Ευρώπη και τον κόσμο.

Αποτελεί άλλωστε κοινό τόπο η αταλάντευτη προσήλωση της χώρας τόσο στην αρχή της διεθνούς συνεννόησης, όσο και την ενεργό συμμετοχή μας στις διαδικασίες και την κουλτούρα της διεθνούς κοινωνίας. Εκείνο όμως που τίθεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μας δεν είναι άλλο από την προκλητικότητα που η τουρκική πλευρά επιδεικνύει, από την παραβίαση κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου που το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο επιφέρει, από τις πολύπλευρες, τέλος, απειλές που προκύπτουν από το ασταθές περιβάλλον που μόλις περιγράψαμε.

Όσον αφορά στις επαφές Ελλάδας και Τουρκίας οφείλουμε να διευκρινίσουμε πως δεν μιλάμε για οτιδήποτε άλλο παρά για μια άτυπη διαδικασία καταγραφής θέσεων και αντιθέσεων χωρίς δεσμεύσεις. Με την ατζέντα των επαφών να αφορά μόνο ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα είναι σημαντικό οι πολιτικές δυνάμεις να ομονοήσουμε στο τι και πώς η Ελλάδα επιδιώκει.

Με την Ελλάδα να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη στα δώδεκα ναυτικά μίλια στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου Πελάγους και των Ιονίων Νήσων, πρόκειται, όπως επεσήμανε ο κύριος Υπουργός, για την πρώτη διεύρυνση του εθνικού μας χώρου από το 1947.

Την ίδια στιγμή πρόκειται και για τη θεμελίωση της σύμβασης του δικαίου της θάλασσας εφαρμόζοντας το αναφαίρετο δικαίωμα του κράτους να επεκτείνει τα χωρικά του ύδατα μέχρι και τα δώδεκα ναυτικά μίλια. Για την όποια μεταβολή βέβαια των ορίων επικράτειας απαιτείται από το Σύνταγμα ο νόμος να ψηφιστεί από την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των Βουλευτών. Η πρόβλεψη αυτή είναι και η εγγύηση ότι ενωμένοι στα εθνικά και συνεννοημένοι στα μείζονα μπορούμε να διαφυλάξουμε τον χαρακτήρα της χώρας μας ως εγγυητή της σταθερότητας σε μια περιοχή, αλλά και σε μια περίοδο αστάθειας.

Παρακολουθούμε την κριτική της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης για τις επιφυλάξεις που είχαμε εκφράσει όταν είχε προαναγγελθεί η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο, χωρίς βέβαια εκείνη να έχει τελεσφορήσει. Και δεν τελεσφόρησε γιατί: Πρώτον, ανακοινώθηκε επιπόλαια από τον απερχόμενο τότε Υπουργό κ. Κοτζιά. Δεύτερον, ουδέποτε ήρθε σχετικό κείμενο στη Βουλή. Και τρίτον, ουδέποτε υπήρξε περιβάλλον ετοιμότητας και κοινοβουλευτικής συνοχής από μέρους της τότε κυβέρνησης.

Για να είναι η χώρα και η κυβέρνηση έτοιμη να ανταπεξέλθουν στο απαιτητικό αυτό πλαίσιο, μια σειρά προϋποθέσεων καθίσταται αναγκαία πολύ πριν την όποια λήψη απόφασης και δράσης. Η ετοιμότητα ως προαπαιτούμενο για οποιαδήποτε κίνησή μας σε συνδυασμό με το ιστορικό και χρονικό πλαίσιο εντός του οποίου λαμβάνεται μια απόφαση πρέπει να συνυπολογίζονται σοβαρά και οργανωμένα. Ο επαυξημένος τουρκικός αναθεωρητισμός, αλλά και το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο διαμορφώνουν μια γεωπολιτικά φορτική πραγματικότητα.

Το ίδιο όμως συμβαίνει και αντιστρόφως στο πλαίσιο μιας ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής. Η εξαιρετική δουλειά της Κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, η ετοιμότητα του διπλωματικού μας προσωπικού και φυσικά τα αντανακλαστικά της ηγεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών ενίσχυσαν τη θέση της χώρας με δύο νόμιμες συμφωνίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο. Είναι άλλωστε προφανές ότι η σημερινή συζήτηση και ψήφιση του σχεδίου νόμου είναι προϊόν αυτής ακριβώς της κινητοποίησης της εξωτερικής μας πολιτικής.

Επιτρέψτε μου, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, να ολοκληρώσω τη σκέψη μου με μια αναφορά που ακούσαμε αρκετές φορές κατά τη συζήτησή μας. Με τον καθορισμό της αιγιαλίτιδας ζώνης στην περιοχή του Ιονίου από τα έξι στα δώδεκα ναυτικά μίλια, η Ελλάδα επεκτείνει τα όριά της για πρώτη φορά από το 1947. Πρόκειται για μια διαπίστωση αληθή, πλην όμως ημιτελή. Και αυτό γιατί τον Μάιο του 1864 συντελείται ένα ακόμη ιστορικό γεγονός, το γεγονός της πρώτης εδαφικής επέκτασης του ελληνικού χώρου με την ένωση των Επτανήσων. Είναι ένα γεγονός που συμβάλλει καταλυτικά στην πορεία της χώρας προς την εθνική ολοκλήρωση και το μπόλιασμα της ελληνικής κοινωνίας με νέες ριζοσπαστικές ιδέες.

Η πράξη της ένωσης του χώρου των Ιονίων Νήσων με την Ελλάδα αποτέλεσε την πρώτη επέκταση του ελεύθερου ελληνικού κράτους. Επιτρέψτε μου να επικαλεστώ τον ιστορικό της εποχής που έλεγε ότι στην τότε Βουλή της Ιονίου Πολιτείας οι Βουλευτές όρθιοι, χειροκροτώντας παρατεταμένα, ψήφισαν ομόφωνα την ένωση των Ιονίων Νήσων με τη Μητέρα Ελλάδα.

Η διεύρυνση της ελληνικής επικράτειας σήμερα βρίσκει τον χώρο των Επτανήσων ξανά πρωταγωνιστή. Η επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα δώδεκα ναυτικά μίλια στο Ιόνιο, από κοινού με την ανακοίνωση από τον Υπουργό των Εξωτερικών για τον σχεδιασμό στην περιοχή της Κρήτης, είναι η απόδειξη ότι ενωμένοι με σχέδιο και αγάπη για την πατρίδα μπορούμε να τα καταφέρουμε.