Ναυάγιο τουρκικής κορβέτας στην Ιθάκη στις 10 Δεκεμβρίου 1823

και άλλες απώλειες τουρκικών πλοίων στην περιοχή του Εσώτερου Ιονίου (μεταξύ Κεφαλονιάς-Λευκάδας-Πάτρας-Ζακύνθου) έως τον Φεβρουάριο 1824

Σύμφωνα με τα γραπτά του Peter Gamba και του Leicester Stanhope, δύο ξένων που βρίσκονταν στην Ελλάδα και συμμετείχαν στων Αγώνα για Ανεξαρτησία μαζί με τον Λόρδο Βύρωνα, στις 10 Δεκεμβρίου 1823, μεταξύ Κεφαλονιάς και Ιθάκης, μια τουρκική κορβέτα δέχθηκε επίθεση από ελληνική ναυτική μοίρα (ομάδα πλοίων) που είχε προορισμό το Μεσολόγγι και στην οποία επέβαινε ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος. Το τουρκικό πλοίο αμύνθηκε απεγνωσμένα χωρίς να παραδίδεται αλλά τελικά ναυάγησε στην ακτή της Ιθάκης. Η κορβέτα προερχόταν από την Πρέβεζα και μετέφερε σημαντικό χρηματικό ποσό για την πληρωμή των φρουρών της Πάτρας και των άλλων τριών φρουρίων, που εκκρεμούσε 16 μήνες. Επίσης μετέφερε διακεκριμένους επιβάτες μεταξύ των οποίων ένας ανιψιός του ίδιου του Ουσούφ Πασά της Πάτρας, ενώ την ίδια περίοδο μια τουρκική μοίρα δεκαπέντε πλοίων (μπρίκια, κορβέτες και δύο μεγάλες φρεγάτες) βρισκόταν στον Κόλπο της Ναυπάκτου (Κορινθιακός Κόλπος). Εκτός από αυτό το πλοίο, οι οθωμανικές δυνάμεις υπέστησαν και άλλες απώλειες, συγκεκριμένα έως τον Φεβρουάριο 1824 στην ίδια περιοχή αναφέρονται ακόμη τρία πλοία που καταστράφηκαν. Ακολουθούν αποσπάσματα και επιστολές (μετάφραση: Τηλέμαχος Μπεριάτος).

o Peter Gamba γράφει:

«…Επιτέλους ο πολυαναμενόμενος στόλος έφτασε. Ο Μαυροκορδάτος βρισκόταν στο πλοίο. Μεταξύ της Ιθάκης και της Κεφαλονιάς συνάντησαν τυχαία μια τουρκική κορβέτα από την Πρέβεζα, με ένα σημαντικό χρηματικό ποσό και μερικούς διακεκριμένους Τούρκους, μεταξύ των οποίων ήταν ένας ανιψιός του ίδιου του Ουσούφ (σ.σ. Yusuf pasha of Patras). Τα χρήματα είχαν σταλεί στoν Πασά για την καθυστερημένη πληρωμή 16 μηνών των φρουρών της Πάτρας και των άλλων τριών φρουρίων, που από καιρό έκαναν έντονες διαμαρτυρίες. Η κορβέτα, δεχόμενη επίθεση από τις ανώτερες δυνάμεις των Ελλήνων, αμύνθηκε απεγνωσμένα χωρίς να παραδίδεται. Τελικά ναυάγησε στην ακτή της Ιθάκης...»

(απόσπασμα από το «Το Τελευταίο Ταξίδι του Λόρδου Μπάιρον στην Ελλάδα», Κόμης Peter Gamba, 1825)

ο Leicester Stanhope γράφει για το ίδιο ναυάγιο αλλά και για άλλα στην περιοχή του Μεσολογγίου:

«Επιστολή 17

Μεσολόγγι, 23η Δεκεμβρίου, 1823

Αγαπητέ Bowring,

                Ένα τουρκικό μπρίκι καταδιώχθηκε από αριθμό ελληνικών πλοίων την 10η, και κατόπιν γενναίας προσπάθειας, προσέκρουσε σε βράχο κοντά στην Ιθάκη. Οι Έλληνες πυροβόλησαν το βυθιζόμενο πλοίο και κατεδίωξαν 48 Τούρκους που αναζήτησαν καταφύγιο στην ακτή. Μερικοί σκοτώθηκαν, κάποιοι διέφυγαν. Το σκάφος μετέφερε 250.000 πιάστρα για την πληρωμή των στρατιωτών στην Πάτρα. Οι επιστολές που απευθύνονταν στον Ουσούφ Πασά τον διοικητή (Yusuf pasha of Patras), και άλλους, δήλωναν ότι τα στρατεύματα δεν είχαν καμία πληρωμή για 18 μήνες, και ότι η Πύλη, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δεν τους είχε διαθέσει τους πόρους για να πληρώσει τους κουρείς για το ξύρισμα. Οι αποφάσεις για την πληρωμή των προμηθειών είχαν απορριφθεί στην Κωνσταντινούπολη. Ο διοικητής της Κορώνης αιτήθηκε στην Πύλη για πυροβολητές και πυρομαχικά. Η απάντηση ήταν ότι δεν είχαν πυροβολητές ούτε για να επανδρώσουν τον στόλο, αλλά ότι θα έστελναν προμήθεια πυρομαχικών.

Την 10η Δεκεμβρίου, ένα ελληνικό πλοίο με είκοσι άνδρες, επιτέθηκε σε ένα τουρκικό σκάφος με εβδομήντα επιβαίνοντες. Αυτοί μετέβαιναν από την Πάτρα στην Πρέβεζα, με άτομα που είχαν διαφύγει λόγω των διαταραχών που επικρατούν στην Πάτρα. Η μάχη ήταν τόσο πεισματική που το τουρκικό βυθίστηκε, επτά άνδρες συνελήφθησαν και σώθηκαν, και μερικοί έφτασαν στην ακτή, αλλά οι περισσότεροι σκοτώθηκαν…

Δικός σας, κτλ. L.S. (σ.σ. Leicester Stanhope)»

και σε άλλη επιστολή ο Leicester Stanhope γράφει:

«Επιστολή 40

Μεσολόγγι, 18η Φεβρουαρίου, 1824

Αγαπητέ B.

Ένα τουρκικό μπρίκι, όπως ανέφερα στην τελευταία μου (σ.σ. επιστολή), προσάραξε στην ακτή κοντά στο Μεσολόγγι, δύο ημέρες από τότε. Πλήθη ανθρώπων πήγαν να το δουν. Ο Parry (σ.σ. William Parry) το κατόπτευσε και άσκησε προσπάθεια να φέρει κάτω μερικά πυροβόλα να τα στοχεύσει πάνω του, αλλά όλα ήταν εκτός λειτουργίας και πριν μπορέσει να φτάσει, οι Τούρκοι έβαλαν φωτιά στο πλοίο. Ένα άλλο τουρκικό μπρίκι ανατινάχθηκε την ίδια μέρα, στην Ναύπακτο. Αυτά, μαζί με την πρώτη απώλεια στην Ιθάκη, αποτελούν σημαντική μείωση της ναυτικής τους δύναμης σε αυτά τα μέρη…

Δικός σας, L.S. (σ.σ. Leicester Stanhope)»

(«Ελλάδα το 1823 και 1824: Σειρά επιστολών και άλλων εγγράφων για την Ελληνική Επανάσταση, γραμμένα κατά την διάρκεια σε αυτή την χώρα», Συνταγματάρχης Leicester Stanhope, 1825)

Συνολικά οι απώλειες πλοίων στην περιοχή του Εσώτερου Ιονίου (μεταξύ Κεφαλονιάς-Λευκάδας-Πάτρας-Ζακύνθου) μεταξύ Δεκεμβρίου 1823 και Φεβρουαρίου 1824:

1. τουρκικό μπρίκι προσέκρουσε σε βράχο στην Ιθάκη (+10 Δεκεμβρίου 1823)

2. τουρκικό σκάφος βυθίστηκε μεταξύ Πάτρας και Πρέβεζας (+10 Δεκεμβρίου 1823)

3. τουρκικό μπρίκι προσάραξε στην ακτή κοντά στο Μεσολόγγι (+16-18 Φεβρουαρίου 1824)

4. τουρκικό μπρίκι ανατινάχθηκε στην Ναύπακτο (+16-18 Φεβρουαρίου 1824)

Τηλέμαχος Μπεριάτος

Ιανουάριος 2021

Το μπρίκι “Mercury” συναντώντας την Ρωσική Μοίρα, 1848