Ντένια Φραγκιά: "Out of Africa"

Τελευταία ενημέρωση: Τετάρτη, 15 Απριλίου 2015 10:31

Ντένια Φραγκιά: "Out of Africa"

Η Ντένια Φραγκιά έζησε τρεις μήνες στο χωριό Kibiku των Maasai, προσφέροντας εθελοντικά την καθημερινή βοήθειά της και δοκιμάζοντας τόσο τα δικά της όρια αντοχής απέναντι στις κακουχίες, όσο και τα όρια ανοχής της δυτικής κοινωνίας απέναντι στις ανθρώπινες ανισότητες.   (Συνέντευξη στο Klik)  


 
Είναι νέα, όμορφη και εντελώς σημερινή. Δεν μοιάζει με τη Μητέρα Τερέζα σε τίποτα. Ίσως μόνο στην άμωμη πρόθεση. «Μου αρέσει να προσφέρω, μου αρέσει να δημιουργώ. Η ιδέα σχηματίστηκε στο μυαλό μου, βλέποντας τις φωτογραφίες μιας Ελληνίδας που είχε πάει στην Κένυα το περασμένο καλοκαίρι».

«Τίποτα δεν προμήνυε ότι εσύ θα κάνεις κάτι τόσο τολμηρό; Σωστά;» επιμένω βλέποντας την με το σορτς φορεμένο πάνω το καλσόν της, μια εμφάνιση πόλης και μάλιστα πόλης με υψηλές δονήσεις. «Δεν είχα παρόμοια εμπειρία, ούτε ανήκω σε κάποια άλλη εθελοντική ομάδα, ούτε είχα ασχοληθεί ξανά να με αυτού του είδους την προσφορά. Ούτε πρόσκοπος ήμουν» λέει και γελάει. «Ούτε κατασκήνωση δεν έχω πάει ποτέ και αυτό είναι που έκανε εντύπωση στους περισσότερους. Πώς από μη μου άπτου που ήμουν κυλίστηκα στη λάσπη της Αφρικής».

Η Ντένια γεννήθηκε στην Κεφαλλονιά, στο Αργοστόλι, όπου έμεινε μέχρι τα 17 της και κατόπιν ήρθε στην Αθήνα για σπουδές πάνω στη δημοσιογραφία, στο Εργαστήρι Επαγγελματικής Δημοσιογραφίας. Εργάστηκε και στην τηλεόραση και στην εφημερίδα Press Time, σταμάτησε όμως για ένα διάστημα, ξαναέδωσε πανελλαδικές εξετάσεις και πέρασε στο τμήμα φιλοσοφίας, παιδαγωγικών και ψυχολογίας - επί πτυχίω.

«Δεν ήταν τόσο το ταξίδι, να πάω να εξερευνήσω μία ξένη χώρα. Ήταν μια απόφαση, που ουσιαστικά μέσω αυτής έβλεπα κι εγώ τα δικά μου όρια, μια απόφαση που πήρα τελείως μόνη μου, το οργάνωσα μόνη μου και αυτό είναι μέρος της σημαντικότητας του αποτελέσματος» εξηγεί και συνεχίζει: «Πολλά άτομα πάνε εκεί ως εθελοντές μέσω της AIESEC, μιας πανεπιστημιακής οργάνωσης που ως σκοπό μεταξύ άλλων, έχει να στείλει άτομα σε υπανάπτυκτες χώρες να κάνουν την πρακτική τους πάνω στο αντικείμενο των σπουδών τους. Και φυσικά υπάρχει κάποια μοριοδότηση από αυτό. Εγώ δεν πήγα μέσω της AIESEC, ρώτησα την κοπέλα αυτή που με ενέπνευσε αρχικά πως πήγε η ίδια και έτσι ήρθα σε επαφή με μια άλλη γυναίκα, την Κενυάτισσα Juliet Gathagu, η οποία έχει ιδρύσει μία ΜΚΟ στην Κένυα και χωρίς να είναι η ίδια Maasai, φροντίζει να συνεργάζεται με την AIESEC και με κάποιο τρόπο να φέρνει εθελοντές, οι οποίοι να προσφέρουν έργο στην κοινότητα των Maasai. Βοηθάει εικοσιδύο γυναίκες μαζί με τα παιδιά τους, στο χωριό Kibiku. Είναι ένα χωριό που βρίσκεται μιάμιση με δύο ώρες μακριά από το Nairobi».

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΦΡΙΚΗ ΜΕ ΤΗ ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΞΕΚΙΝΗΣΕ

3 Οκτωβρίου του 2014 αναχωρεί από την Αθήνα. «Το ταξίδι αυτό απαιτούσε μια πολύ μεγάλη προετοιμασία. Εμβόλια, μέχρι τελευταία στιγμή έψαχνα το εμβόλιο του τύφου, είχε έλλειψη, να ενημερωθώ για το που πρέπει να πάω, paper work, βίζα, διαβατήριο, ποιους να συναντήσω κλ.π. Ξεκινάω λοιπόν, χωρίς να μου έχει απαντήσει η Juliet ότι κάποιος με περιμένει στα σίγουρα. Το ίντερνετ εκεί δεν είναι δεδομένο, οπότε η επικοινωνία δυσκολεύει. Μιλούσα όμως με έναν άλλο Βραζιλιάνο εθελοντή, τον Hamurabi, που βρισκόταν εκεί για μία άλλη ΜΚΟ, σε ένα πιο μακρινό χωριό, οχτώ ώρες απόσταση από εκεί που θα έμενα εγώ, ο οποίος ήρθε και με πήρε με ένα ταξί από το αεροδρόμιο και με κατεύθυνε στο χωριό Memusi. Το Memusi ήταν ένα χωριό λίγο πιο έξω από το χωριό Kibiku. Εκεί βρισκόταν το σπίτι που θα διέμενα. Ένα σπίτι που μου νοίκιαζε η Juliet, για 200 ευρώ το μήνα».

»Όταν φτάσαμε εκεί, έπρεπε να πάρουμε ένα μοτοποδήλατο για να μετακινηθούμε και τότε, άρχισε να βρέχει πάρα πολύ και κάτω από αυτή την καταρρακτώδη βροχή ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με τις γυναίκες της κοινότητας. Και για αυτό μου έδωσαν το όνομα Nalutwesha, που σημαίνει «η γυναίκα που έφερε την βροχή». Για αυτούς ήταν κάτι σαν θαύμα αυτή η βροχή. Με έβλεπαν και σήκωναν τα χέρια ψηλά. Την περίοδο εκείνη δεν έπρεπε να βρέχει τόσο, για κακή μου τύχη, είχε παντού λάσπη, δεν υπάρχει πουθενά άσφαλτος. Το Δεκέμβριο μπήκαμε στην θερμότερη εποχή και έκανε ζέστη και το πρωί και το βράδυ. Μια περίεργη ζέστη, το ρούχο από το παντελόνι το ένιωθες σαν σίδερο πάνω στο δέρμα. Δεν είναι ότι ζεσταίνεσαι τόσο, αλλά ότι καίγεσαι από τον ήλιο, καθώς οι ακτίνες εκεί είναι πιο κάθετες».

»Οι Maasai είναι χριστιανοί αλλά έχουν μία τελείως διαφορετική προσέγγιση και κουλτούρα. Είναι νόμιμη η πολυγαμία, τον Νοέμβριο ψηφίστηκε ένας νέος νόμος όμως, ο οποίος επιτρέπει μέχρι πέντε γάμους σε κάθε άνδρα. Η θέση της γυναίκας είναι φοβερά υποβαθμισμένη. Είναι ένα άλλος πλανήτης, όσο σκέφτομαι τη ζωή εκεί είναι σαν να ταξίδεψα με τη μηχανή του χρόνου στο παρελθόν. Μπορεί να μην είναι τόσο εμφανή τα κοινά μας στοιχεία αλλά παρόλα αυτά υπάρχουν. Υπάρχει οικογενειακό δέσιμο, είναι άνθρωποι φιλόξενοι, έξω καρδιά.  Ίσως στοιχεία που έχουν χαθεί σε μας αλλά κάποιες δεκαετίες παλιότερα υπήρχαν».

»Κάποιοι μιλάνε σπαστά αγγλικά, οι υπόλοιποι μιλούν σουαχίλι. Είναι τελείως τρελό, δεν ξέρω πως γίνεται αλλά από ένα χρονικό σημείο και έπειτα άρχισα να καταλαβαίνω τι λέγανε μεταξύ τους στα σουαχίλι. Ίσως έπαιζαν ρόλο οι κινήσεις του σώματος, τις οποίες είχα συνδυάσει, όμως καταλάβαινα πάνω-κάτω για ποιο θέμα μιλούν.

Έχουν 44 διαφορετικές διαλέκτους γιατί υπάρχουν 44 φυλές. Οι Maasai είναι μία από τις φυλές. Αλλά η κάθε διάλεκτος είναι εντελώς διαφορετική από την άλλη, δεν μπορεί η μία φυλή να καταλάβει την άλλη. Όλοι έχουν νοοτροπία φυλής. Δηλαδή κάποιος έξω από το χωριό είναι εχθρός. Τα χωριά που φτιάχνουν απαρτίζονται ουσιαστικά από την οικογένειά τους. Ένας φίλος Maasai, ο Denis, μου είχε πει ότι ο πατέρας του είχε επτά γυναίκες και αυτός είχε τριάντα δύο αδέρφια και ζούσαν όλοι μαζί στο ίδιο χωριό» εξηγεί η Ντένια βάζοντας ισόποση δόση εξωτισμού και ρεαλισμού στο κοκτέιλ της.

 

ΜΙΑ «ΣΚΟΝΙΣΜΕΝΗ» ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΜΕ ΑΛΛΟΚΟΤΟΥΣ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥΣ

Την ρωτάω αν ήξερε εξ αρχής τι ακριβώς θα κάνει εκεί. Όπως αποδείχθηκε αργότερα και ο σκοπός του ταξιδιού της ήταν μέρος της περιπέτειας της. «Τον πρώτο καιρό ψάχνεις να δεις τι σου ταιριάζει να κάνεις. Οι περισσότεροι πηγαίνουν για ένα μικρό χρονικό διάστημα, οπότε φροντίζουν να οργανώσουν κάποιο συσσίτιο, δηλαδή να ταΐσουν όλους τους ανθρώπους της κοινότητας. Για παράδειγμα, όταν πήγα εγώ τις πρώτες είκοσι μέρες, ήταν και μια κοπέλα από την Ολλανδία εκεί, η οποία έκανε αυτό ακριβώς, ζήτησε βοήθεια από μια εταιρία της Ολλανδίας ώστε να ταΐσει την κοινότητα και να αγοράσει κάποια τραπεζάκια για το σχολείο των παιδιών».

»Το πιο τρομερό ήταν ότι βρισκόμουν σε ένα μέρος που είχα λεφτά για να φάω αλλά δεν υπήρχε φαγητό να αγοράσω. Έτρωγα καθημερινά ρύζι και φακές, μας  μαγείρευε η γυναίκα που ήταν και οικιακή βοηθός στο σπίτι της Juliet».

«Οι 22 γυναίκες που φρόντιζε η Juliet, είχαν όλα τα πιθανά προβλήματα με τα οποία μπορεί να έρθει αντιμέτωπος ένας άνθρωπος. Οι περισσότερες, μπορεί και όλες αλλά δεν το γνωρίζω, ήταν οροθετικές, είχαν από δέκα παιδιά περίπου η καθεμιά, εννοείται ότι ήταν κακοποιημένες γιατί οι άντρες Maasai θεωρούνται πλούσιοι αν έχουν πολλά ζώα, αν έχουν πολλά παιδιά αλλά η γυναίκα δεν έχει καμία αξία στην κοινωνία τους».

»Δεν αισθάνεσαι ποτέ ασφαλής εκεί. Εγώ ζούσα σε ένα σπίτι πέτρινο, οι άνθρωποι της κοινότητας ζούσαν σε καλύβες, ήταν δηλαδή σα να έμενα σε βίλα. Δεν υπήρχε βέβαια καμία προστασία, ακόμα και η πόρτα του δωματίου μου κλείδωνε με λουκέτο. Έπρεπε να κλειδώσω τρία λουκέτα για να πάω για ύπνο. Μια λευκή ανάμεσα σε τόσους μαύρους ανθρώπους είναι αυτομάτως στόχος. Μία φορά είχα πάρει ένα μοτοποδήλατο και επέστρεφα στο σπίτι και κάποιος φώναξε στο οδηγό κάτι. Εμάς του λευκούς μας αποκαλούν Mzungu, που σημαίνει ο Ευρωπαίος, ο λευκός δηλαδή, ο Καυκάσιος ή αυτός που περιπλανιέται άσκοπα πάνω στη Γη. Έχει μια χροιά ελαφρώς προσβλητική. Ακούω λοιπόν, που φωνάζει στον οδηγό του μοτοποδηλάτου Mzungu και κάτι ακόμα και τον ρωτάω «τι σου είπε;» και μου είπε ότι του φώναξε ότι είναι τυχερός που με έχει. Γιατί λέει άμα ένας Maasai συνοδεύεται από έναν λευκό, είναι τύχη».

»Την ημέρα των γενεθλίων μου ζήτησα από το σούπερ μάρκετ να φτιάξουμε ένα κέικ όσο το δυνατόν πιο κοντά σε τούρτα που να γράφει Happy Birthday. Ακούσαμε έως και Πασχάλη να τραγουδάει το “Κορίτσι του Μάη” και χορεύαμε όλοι μαζί. Έφτιαξα κάτι σαν μπόμπες με κοτόπουλο με κάτι σαν μαγιονέζα που είχαν. Είχαμε μαζευτεί 150 άτομα. Μου είπαν ότι αυτή η εμπειρία των γενεθλίων μου, είναι κάτι που θα θυμούνται για όλη τους τη ζωή» θυμάται η Ντένια. Σε μια κοινωνία που τίποτα απ’ όσα γνωρίζουμε δεν είναι δεδομένα, η χαρά είναι εύκολη. Αναμφισβήτητη. Στο εκατό τοις εκατό της. 

ΤΑ ΒΡΑΧΙΟΛΑΚΙΑ ΠΟΥ ΠΕΣΑΝΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ

Και φτάνουμε στο μαγικό σημείο που ο σκοπός του ταξιδιού αποκαλύφθηκε στην Ντένια. «Είχα πάει αρχικά με σκοπό να κάνω μάθημα στα παιδιά στο σχολείο. Αλλά βλέποντας αυτά που έφτιαχναν, τα κοσμήματα με τις χάντρες που φορούσαν οι ίδιες, είπα να ανεβάσω μερικές φωτογραφίες στο ίντερνετ,  να τα πουλήσω στους δικούς μου ανθρώπους, να έρθει έτσι μια έξτρα οικονομική ενίσχυση. Έγινε χαμός με τα βραχιολιάκια. Ακόμα και σήμερα, που έχω γράψει άπειρες φορές στον τοίχο μου, ότι δεν υπάρχουν πια βραχιολάκια, ακόμα μου ζητάνε. Πούλησα περίπου 2.000 βραχιόλια και συγκέντρωσα περίπου 9.500 χιλιάδες ευρώ, μέσα σε ενάμισι μήνα».

»Υπήρχε ένα ατελές κτήριο, τα θεμέλια δηλαδή ενός κτηρίου, το οποίο είχαν ξεκινήσει δύο κοπέλες, εθελόντριες από την Γερμανία, σε διαφορετικούς χρόνους και σκέφτηκα ότι καλά θα ήταν να το ολοκληρώσω και να φτιάξουμε το μισό σχολείο και το άλλο μισό μια αίθουσα-εργαστήριο να μπουν οι γυναίκες να δουλέψουν. Σκέφτηκα να πουλήσω τα βραχιόλια που έφτιαχναν περισσότερο για να μάθω στις γυναίκες αυτές  πως μπορούν να εξασφαλίσουν κάποια χρήματα. Άρχισαν να διαμορφώνουν άλλη ψυχολογία και να χτίζουν αυτοπεποίθηση γιατί από εκεί που δεν είχαν κανέναν σκοπό ξαφνικά είχαν μία δουλειά. Ήξεραν ότι θα έρθει η Ντένια, συγνώμη η Nalutwesha, η οποία θα τους δώσει κάποια συγκεκριμένες παραγγελίες και μετά θα πάει να τσεκάρει τα βραχιόλια τους, να δει αν είναι αυτό που τους ζήτησε και αυτές θα πληρωθούν. Και έτσι θα έχουν φαγητό στο τραπέζι για όλη την οικογένειά τους. Έφτασαν στο σημείο να μου φυλάνε τα χέρια γιατί μπορούσαν να ταΐσουν τα παιδιά τους».

»Δεν ήθελα να ζητήσω χρήματα χωρίς αντίκρυσμα. Με τα βραχιολάκια αυτά όποιος βοήθησε πήρε κάτι πίσω. Δεν ήταν ελεημοσύνη. Ήταν διαδικασία ανταλλαγής. Το πιο σημαντικό ήταν να μάθω στις γυναίκες εκεί τον τρόπο να αποκτήσεις χρήματα. Δεν τους είπα για παράδειγμα πάρτε 100 ευρώ από εμένα και κάντε ό,τι νομίζετε με αυτά τα λεφτά. Τους έμαθα πως δουλεύουμε και πως μπορούμε να αποκτήσουμε περισσότερα χρήματα. Το κτήριο ολοκληρώθηκε εξ ολοκλήρου από αυτή την διαδικασία με τα βραχιολάκια. Βάλαμε ακόμα και την στέγη» συμπληρώνει η Ντένια και στο σημείο αυτό η ικανοποίηση χορεύει σε tribal, αφρικανικούς ρυθμούς.

«Το κάθε βραχιολάκι το πουλούσα πέντε ευρώ. Από τα πέντε αυτά ευρώ, τρία ευρώ πήγαιναν στο κτήριο, το ένα ευρώ δινόταν για το πρόγραμμα σίτισης για τα υποσιτισμένα παιδάκια –με το ένα αυτό ευρώ ταΐζονταν 12 με 15 παιδιά την ημέρα- και το άλλο ευρώ από το πεντάευρω πήγαινε στις γυναίκες. Με αυτόν τον τρόπο κινήθηκε οικονομικά όλη η περιοχή. Εφόσον είχαν χρήματα οι γυναίκες αγόραζαν από την Sofie που είχε το ψιλικατζίδικο στο Kibiku, ψιλικατζίδικο με τα πάντα, μπανάνες, απορρυπαντικό, σαπούνι, ζάχαρη, coca cola. Οι εργάτες του κτηρίου, από εκεί που αγόραζα την ξυλεία, τα υλικά αντίστοιχα. Όλος ο μηχανισμός της περιοχής μπήκε μπροστά». Σε μία κοινωνία που υπάρχουν φτωχοί και πάμφτωχοι η Ντένια κατάφερε να δώσει μια στάλα προσμονής. Το τίμημα ήταν η κούραση, το έπαθλο η πραγμάτωση. «Δεν υπάρχει ανιδιοτέλεια, αλλά όπως μου είπε και ένας φίλος, αν είναι να συγκρίνουμε τις ιδιοτέλειες μας πρέπει να δούμε πoια έχει πιο ευγενή πρόθεση» συμπληρώνει.

ΤΡΕΙΣ ΜΗΝΕΣ ΜΕΤΑ, ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΟ ΗΛΙΟ

«Η βίζα μου ήταν για τρεις μήνες αλλά πλέον είχα φτάσει και ξεπεράσει τα όριά μου πάρα πολλές φορές. Όσο δύσκολο είναι για έναν Maasai να έρθει να ζήσει  εδώ, άλλο τόσο δύσκολο είναι και για έναν δυτικό να ζήσει εκεί. Την δεύτερη μόλις βδομάδα που ήμουν εκεί μολύνθηκα από μία σούπα και ταλαιπωρήθηκα πάρα πολύ, δούλευα άπειρες ώρες, είχαν πέσει τελείως οι άμυνες του οργανισμού μου. Σκέψου να μην έχεις φαγητό, να μην έχεις ρεύμα το βράδυ, το νερό για το ντους να είναι παγωμένο από το πηγάδι. Δεν μπορείς να αντέξεις για μεγάλο χρονικό διάστημα σε αυτές τις συνθήκες. Όταν ήρθαν και με πήραν δύο φίλοι μου από το αεροδρόμιο μου είπαν «Ντένια βρωμάς» καταλήγει η Ντένια βάζοντας ένα κόμμα στη διαδρομή της αυτή, γιατί θα ξαναπάει αλλά «όχι μόνη μου, αυτή τη φορά».

Η Ντένια Φραγκιά έζησε τρεις μήνες στο χωριό Kibiku των Maasai, προσφέροντας εθελοντικά την καθημερινή βοήθειά της και δοκιμάζοντας τόσο τα δικά της όρια αντοχής απέναντι στις κακουχίες, όσο και τα όρια ανοχής της δυτικής κοινωνίας απέναντι στις ανθρώπινες ανισότητες.

Ετικέτες:


00 inkefalonia general ad 300X250