Πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το ουκρανικό καλαμπόκι έπαιρνε τον δρόμο για τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, την Οδησσό και το Μικολάιβ, και κατέληγε στις αγορές της Ασίας και της Ευρώπης. Τώρα, όμως, με τα λιμάνια να έχουν αποκλειστεί από τον πόλεμο, τα σιτηρά και τα δημητριακά των δύο χωρών συσσωρεύονται στα σιλό και μόνο ένα μικρό ποσοστό από όσα προορίζονταν για εξαγωγή πριν από τον πόλεμο φεύγει τελικά από τη χώρα και μεταφέρεται σιδηροδρομικώς μέσω της Ρουμανίας και της Πολωνίας. Εχοντας ήδη πληγεί από το έμφραγμα της εφοδιαστικής αλυσίδας, τις διαστημικές τιμές των ναύλων και τις ακραίες καιρικές συνθήκες, οι αγορές εμπορευμάτων και τροφίμων αντιμετωπίζουν συνεχή επιδείνωση χωρίς τα σιτηρά και τα δημητριακά της Ρωσίας και της Ουκρανίας, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 25% του παγκόσμιου εμπορίου σιτηρών συνολικής αξίας 120 δισ. δολαρίων. Και οι τιμές των σιτηρών συνεχίζουν απρόσκοπτα την ανοδική πορεία τους, καθώς εντείνεται η ανησυχία για ενδεχόμενη ανεπάρκεια προσφοράς εξαιτίας της βαρυχειμωνιάς και των ακραίων καιρικών συνθηκών σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας, είναι πραγματικά καλής και άριστης ποιότητας μόλις το 30% των σιτηρών της χειμερινής σοδειάς. Πρόκειται για το χαμηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί αυτή την περίοδο του έτους εδώ και τρεις δεκαετίες. Σύμφωνα, άλλωστε, με τη γαλλική συμβουλευτική Agritel, σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης έχει σημειωθεί παγετός ή βαριές χιονοπτώσεις που έχουν προκαλέσει ανάλογα προβλήματα. Ετσι, τα προθεσμιακά συμβόλαια σιτηρών σημείωσαν χθες άνοδο 2,9% στα 1.039,25 δολάρια το μπούσελ, που ισοδυναμεί με συνολική άνοδο σχεδόν 6% μέσα στην εβδομάδα. Παράλληλα, το καλαμπόκι σημείωσε άνοδο 0,9%, μετά το άλμα 2,9% που κατέγραψε τη Δευτέρα όταν η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι εξήγαγε στην Κίνα περισσότερο από ένα εκατ. τόνους σιτηρών.

Η Ουκρανία είναι από τις πρώτες χώρες στον κόσμο σε εξαγωγές σιτηρών, δημητριακών και ηλιέλαιου. Πριν από τον πόλεμο εξήγε τουλάχιστον 5 εκατ. τόνους σιτηρών τον μήνα, αλλά από την αρχή του πολέμου εξάγει μόλις και μετά βίας 500.000 τόνους, που σύμφωνα με το ουκρανικό υπουργείο Γεωργίας ισοδυναμεί με απώλεια εσόδων ύψους 1,5 δισ. δολαρίων. Το κενό σπεύδουν να καλύψουν αναπτυσσόμενες χώρες όπως η Ινδία, που αλλάζει την παραδοσιακή πολιτική της να διατηρεί τεράστιους όγκους σιτηρών αποθηκευμένους στα σιλό της χώρας και μπαίνει δυναμικά στην παγκόσμια αγορά εξαγωγών προωθώντας ποσότητες-ρεκόρ σε όλη την Ασία. Στο μεταξύ, η Βραζιλία αυξάνει θεαματικά τις εξαγωγές της, οι οποίες τους πρώτους τρεις μήνες του έτους υπερέβησαν τα σχετικά μεγέθη του περασμένου έτους σε όλα τα είδη. Για πρώτη φορά έπειτα από τέσσερα χρόνια φορτία αμερικανικού καλαμποκιού προορίζονται για την Ισπανία, ενώ η Αίγυπτος εξετάζει μια συμφωνία ανταλλαγής δικών της λιπασμάτων με σιτηρά της Ρουμανίας. Παράλληλα διαπραγματεύεται την εισαγωγή σιτηρών από την Αργεντινή.

Σύμφωνα με το ουκρανικό υπουργείο Γεωργίας, οι απώλειες εσόδων από τη διακοπή των εξαγωγών εκτιμώνται σε 1,5 δισ. δολάρια.

Ολες αυτές οι ανατροπές με την είσοδο ή την ενίσχυση της παρουσίας άλλων χωρών στην παγκόσμια αγορά εξαγωγών σιτηρών και τροφίμων δεν επαρκούν και πάλι για να αναπληρώσουν το κενό που δημιουργείται από την απουσία των ρωσικών και ουκρανικών εξαγωγών. Οπως τονίζει ο Νταν Μπας, πρόεδρος της εταιρείας ερευνών αγοράς αγροτικών προϊόντων AgResource, «μπορούμε να φέρουμε τα πάνω κάτω, αλλά αν ο πόλεμος συνεχιστεί και το καλοκαίρι, όταν θα έπρεπε να αυξηθούν οι εξαγωγές από τη Μαύρη Θάλασσα, τότε θα έχουμε προβλήματα και θα αρχίσουμε να βλέπουμε ελλείψεις».

Οι προμήθειες από εναλλακτικούς προμηθευτές έρχονται άλλωστε με υψηλότερο ναύλο, μεγαλύτερους χρόνους μεταφοράς αλλά και διαφορές στην ποιότητα, και το αποτέλεσμα είναι να επιταχύνεται περαιτέρω ο πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων.

kathimerini.gr