“Πάρτε μια φωτογραφία, όχι ένα βότσαλο”

Έχοντας δει πρόσφατα ένα σχόλιο από έναν επισκέπτη ότι πήρε βότσαλα από την παραλία ως ενθύμιο, σκέφτηκα ότι αυτή είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να ενθαρρύνω τους ανθρώπους να σκεφτούν τις συνέπειες των πράξεών τους, σε αυτήν την περίπτωση σχετικά με το περιβάλλον.
Καταλαβαίνω ότι το να θέλεις να κρατήσεις ένα αναμνηστικό είναι μια μορφή εκτίμησης. Αλλά σκεφτείτε το εξής: τι θα συμβεί αν τόσοι πολλοί άνθρωποι που θέλουν ένα αναμνηστικό, αφαιρέσουν ένα βότσαλο ο καθένας.. ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα στο πέρασμα πολλών ετών και δεκάδων χιλιάδων επισκεπτών..

Τα βότσαλα ανήκουν στην παραλία

Υπάρχει λόγος (στην πραγματικότητα περισσότεροι από ένας), που δεν επιτρέπεται η αφαίρεση βότσαλων ή σε ορισμένες περιπτώσεις νεκρών οστράκων από τις παραλίες σε όλο τον κόσμο.
Κάθε βότσαλο, όσο μικρό κι αν είναι, έχει τη θέση του και τον ρόλο του.
Καταρχάς είναι μέρος του τοπικού οικοσυστήματος ακόμα κι αν μιλάμε για άψυχο στοιχείο, συμβάλλει στην σταθερότητα των βιοτόπων και στην δημιουργία των ευνοϊκών συνθηκών για να ευδοκιμήσει η ζωή στις παράκτιες και ακόμη στις παραθαλάσσιες ζώνες. Τα βότσαλα απορροφούν την ενέργεια (κυματική) της θάλασσας και εμποδίζουν το σχηματισμό μεγαλύτερων κυμάτων. Για το λόγο αυτό λειτουργεί επίσης ως φυσικό φράγμα ενάντια στην διάβρωση και ως αντιπλημμυρική προστασία, προστατεύοντας τη γύρω περιοχή και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και τις ανθρώπινες πόλεις ή τουλάχιστον τμήματα αυτών.
Επιπλέον, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του τοπίου, μέρος του πανέμορφου μέρους που επιδιώκουμε να επισκεφτούμε κατά τις καλοκαιρινές διακοπές ή ακόμα και σε έναν χειμερινό περίπατο.

Νόμιμο ή όχι, είναι (περιβαλλοντικά) Ηθικό;

Η αφαίρεση βότσαλων από μια παραλία είναι συχνά παράνομη, αλλά θα πρέπει να είναι περισσότερο θέμα περιβαλλοντικής ηθικής. Θα πρέπει να εξετάσουμε εάν είναι το σωστό, ακόμα κι αν δεν υπήρχαν νόμοι που να το υπαγορεύουν.
Ανεξάρτητα από ποια χρήση, εμπορική ή ιδιωτική, για κατασκευές, διακόσμηση ή τέχνη, η αφαίρεση φυσικών υλικών όπως άμμος και βότσαλο από δημόσιες παραλίες (στην Ελλάδα όπως και σε πολλά άλλα μέρη, όλες οι παραλίες είναι δημόσιες) είναι παράνομη.
Ειδικά εντός των οικοτόπων του δικτύου προστατευόμενων περιοχών “Natura 2000” σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση (περιοχές ειδικής προστασίας SPA και ειδικές περιοχές διατήρησης -SAC- που ορίζονται για την προστασία ενός ή περισσοτέρων ειδικών οικοτόπων ή/και ειδών, χερσαίων ή θαλάσσιων), η απομάκρυνση τέτοιων φυσικών υλικών απαγορεύεται αυστηρά ακόμη και αν αρμόδιοι κρατικοί λειτουργοί δεν είναι παρόντες για να επιβάλουν το νόμο. Μπορείτε να ρωτήσετε τα πουλιά, τα ζώα και την υδρόβια ζωή εάν συμφωνούν ότι μερικά βότσαλα φαίνονται καλύτερα κάτω από τεχνητό φως (και ένα στρώμα σκόνης) σε ένα σαλόνι, σε σύγκριση με το να φωτίζονται από τις πιο ζεστές ηλιαχτίδες σε ένα φόντο “γαλάζιο του ουρανού”.

Αλλά ας μην περιορίσουμε τη συζήτηση σε βότσαλα και άδεια κοχύλια, κάθε ζωντανή χερσαία ή θαλάσσια μορφή ζωής (πανίδα και χλωρίδα) θα πρέπει να μείνει απείραχτη. Μην μαζεύετε αστερίες ή οποιοδήποτε άλλο πλάσμα που μπορεί να φαίνεται ωραίο νεκρό, κρεμασμένο σε έναν τοίχο ή πάνω σε ένα ράφι και μετά το αφήσετε να στεγνώσει κάτω από τον ήλιο. Θυμηθείτε, οι άνθρωποι το έκαναν αυτό σε άλλους ανθρώπους και κάποια στιγμή αποφασίσαμε ότι είναι βάρβαρο.

Αυτό το καλοκαίρι (και κάθε επόμενο), πηγαίνετε να επισκεφτείτε την παραλία, μια λίμνη, έναν υγρότοπο, ένα δάσος και οποιοδήποτε άλλο μέρος στην άγρια φύση. Αφήστε μόνο ίχνη και πάρτε μόνο αναμνήσεις. Η άγρια ζωή και ο τοπικός πληθυσμός των ανθρώπων θα είναι ευγνώμονες!

Τηλέμαχος Μπεριάτος

Εκπαιδευτής αυτοδυτών, Τεχνικός δύτης