«ΤΟ 50% ΤΩΝ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΥΔΑΤΩΝ της Ελλάδας πιθανόν να αποδειχθεί ακατάλληλο προς πόση, αν θέσουμε ένα όριο για παράδειγμα της τάξεως των 5 μικρογραμμαρίων στο εξασθενές χρώμιο». Αυτή την αποκαλυπτική δήλωση έκανε δημοσίως (ημερίδα ΥΠΕΚΑ «Ασωπός δύο χρόνια μετά», 10/2/2012), ο ειδικός γραμματέας Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Ανδρέας Ανδρεαδάκης, σε μια προσπάθεια να εξηγήσει γιατί τα συναρμόδια υπουργεία «δυσκολεύονται» να θεσμοθετήσουν συγκεκριμένα όρια για την επικίνδυνη αυτή ουσία. Με αφορμή αυτή τη δήλωση, η Real planet επαναφέρει το θέμα και διερευνά τους λόγους για τους οποίους ουδείς αναλαμβάνει την ευθύνη.

Ο ειδικός γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ανδρέας Ανδρεαδάκης, τονίζει ότι, αν μπει όριο στο εξασθενές χρώμιο, τότε «δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ο υφιστάμενος κανονισμός για το νερό είναι σωστός και ότι το νερό είναι ασφαλές». Επικαλούμενος την αρχή της προφύλαξης, είπε επίσης ότι, για την αποφυγή ρίσκου, το θέμα πρέπει να επανεξεταστεί και να αναζητηθούν εναλλακτικές πηγές υδροδότησης.

Στο ίδιο πλαίσιο, αφού ξεκαθάρισε ότι αρμόδιο υπουργείο είναι το Υγείας, εξέφρασε την άποψη ότι το θέμα δεν μπορεί να κλείσει και ότι θα πρέπει να τεθεί ξανά προς συζήτηση και μάλιστα «με μεγάλη σοβαρότητα». Πέταξε επίσης το μπαλάκι και στον ΕΦΕΤ, ζητώντας του να κάνει πιο ενδελεχείς ελέγχους στις καλλιέργειες (σημειώνεται ότι ο Ενιαίος Φορέας Τροφίμων εξέδωσε πρόσφατα ανακοίνωση όπου αναφέρει ότι τα τρόφιμα που προέρχονται από την περιοχή του Ασωπού είναι ασφαλή), καθώς το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν μπορεί να βγάζει «εύκολα και πρόχειρα συμπεράσματα».

Ο Ασωπός

«Το να καθαριστεί ο Ασωπός είναι τελικά το πιο εύκολο (με την προϋπόθεση να σταματήσουν οι βιομηχανίες να απορρίπτουν τα απόβλητά τους στο ποτάμι). Το δύσκολο είναι να δούμε πτωτικές τάσεις στο εξασθενές χρώμιο και τα άλλα στοιχεία που έχουν ανιχνευθεί», κατέληξε ο Α. Ανδρεαδάκης.

«Μεγαλύτερο από 50% θα είναι το ποσοστό των νερών που θα βγει άχρηστο», υποστηρίζει ο ιερέας Ιωάννης Οικονομίδης, κάτοικος Οινοφύτων και ιδρυτικό στέλεχος του Ινστιτούτου Αειφόρου Ανάπτυξης και Πολιτισμού ΙΤΑΠ. «Το πολιτικό και το οικονομικό κόστος είναι τεράστιο, γι’ αυτό και προτιμούν να το μετακυλήσουν στον πολίτη που θα αρρωστήσει από καρκίνο», επισημαίνει.

Το ΙΤΑΠ -μέσω της Διεθνούς Ομοσπονδίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου- προσέφυγε πρόσφατα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Κοινωνικών Δικαιωμάτων καταλογίζοντας στην Ελληνική Δημοκρατία παραβίαση του άρθρου 11 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη για το δικαίωμα στην υγεία των κατοίκων των Οινοφύτων. «Στη φάση αυτή έχει ξεπεραστεί το “στάδιο του παραδεχτού” και εξετάζεται επί της ουσίας η προσφυγή», διευκρινίζει ο δικηγόρος και λέκτορας Δημόσιου Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Θράκης και μέλος της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Γιάννης Κτιστάκις. Η απόφαση θα βγει στα τέλη του χρόνου.

Η «μάχη» των μικρογραμμαρίων

Μέχρι σήμερα η πολιτεία έχει θέσει όριο ασφαλείας μόνο για το ολικό χρώμιο (στο οποίο εμπεριέχεται το εξασθενές και το τρισθενές) στο πόσιμο νερό, τα 50 μικρογραμμάρια ανά λίτρο. Ο δρ Παναγιώτης Γιαννουλόπουλος, υδρογεωλόγος του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) θεωρεί ότι δεν τίθεται ζήτημα θέσπισης επιπλέον, ειδικού, ορίου για το εξασθενές χρώμιο και ότι είμαστε ασφαλείς -βάσει της ευρωπαϊκής και διεθνούς βιβλιογραφίας και νομοθεσίας- με τα 50 μg που ισχύουν για το ολικό. «Αλλωστε το 90% έως και το 100% του ολικού χρωμίου είναι συνήθως εξασθενές, γι’ αυτό και ουσιαστικά όταν μιλάμε για ολικό, εννοούμε εξασθενές», εξηγεί. «Πάνω από το όριο των 50 μg, το πόσιμο νερό είναι ακατάλληλο. Το ολικό χρώμιο, όχι μόνο στα Οινόφυτα αλλά και στην Αυλίδα και στον Ωρωπό, ξεπερνά κατά πολύ το όριο. Στην Αυλίδα, για παράδειγμα, έχουν μετρηθεί έως 140 mg».

Σε ερώτηση της Real planet, πάντως, αν ο ίδιος θα έπινε νερό με εξασθενές χρώμιο ή αν θα το έδινε στα παιδιά του, ο Π. Γιαννουλόπουλος απαντά καταφατικά. Ισχυρίζεται ότι οι βλαβερές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό από την πόση νερού με εξασθενές χρώμιο δεν έχουν αποδειχθεί πλήρως, αλλά διευκρινίζει ότι σε περίπτωση που τεκμηριωθεί το αντίθετο θα πρέπει η πολιτεία να λάβει άμεσα μέτρα για την προστασία της υγείας των πολιτών. Ο Π. Γιαννουλόπουλος μιλά ακόμη και για «Σύνδρομο Μπρόκοβιτς» (το 1993 η Εριν Μπρόκοβιτς αποκάλυψε την υπόθεση του εξασθενούς χρωμίου στο Χίνκλεϊ της Καλιφόρνια) που έχει «στοχοποιήσει» το εξασθενές χρώμιο, ενώ υπάρχουν πολύ πιο τοξικές και καρκινογόνες ουσίες στο νερό, όπως ο μόλυβδος ή το αρσενικό. «Θα πρέπει το πρόβλημα να αντιμετωπίζεται πιο ολοκληρωμένα και να σεβόμαστε τα όρια του συνόλου των παραμέτρων βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας», καταλήγει.

«Στο 99% των περιπτώσεων το ολικό χρώμιο που ανιχνεύεται είναι εξασθενές, γι’ αυτό και οφείλουμε να επαναπροσδιορίσουμε τα όρια του ολικού, υπό το φως των νέων στοιχείων», προσθέτει ο Μ. Μήτρακας.

«Ροκανίζει» τον οργανισμό

«Η καταστροφή της ανθρώπινης υγείας όταν το ολικό χρώμιο, που προέρχεται από ανθρωπογενή ρύπανση (το 90-95% του οποίου είναι εξασθενές), ξεπερνά τα 10 μg είναι τεκμηριωμένη επιστημονικά από την Ενωση Ελλήνων Χημικών», ανταπαντά ο Θ. Παντελόγλου. «Το εξασθενές χρώμιο ροκανίζει πρωτογενή όργανα, το στομάχι και τα νεφρά με την πόση και εισπνεόμενο, καταστρέφει τους πνεύμονες και μέσω του αίματος, το συκώτι, τα νεφρά και το πάγκρεας». Ο Θ. Παντελόγλου παραπέμπει στην έκθεση του Γραφείου για τη Διαχείριση Περιβαλλοντικού Κινδύνου της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος της Καλιφόρνιας, που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2011, σύμφωνα με την οποία η κατανάλωση νερού με περιεκτικότητα 0,02 mg/l σε εξασθενές χρώμιο οδηγεί σε έναν επιπλέον καρκίνο ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους. Ηδη στην Καλιφόρνια, έχει ξεκινήσει η νομική διαδικασία ώστε για πρώτη φορά να μπει το συγκεκριμένο όριο στο εξασθενές χρώμιο.

Με την επιβολή ειδικού ορίου για το εξασθενές χρώμιο συμφωνεί και ο Συνήγορος του Πολίτη, παραθέτοντας την Αρχή της Προφύλαξης που επιβάλλει «εν όψει της πιθανολογούμενης σοβαρότητας της βλάβης για την υγεία και την ασφάλεια και το περιβάλλον, τη λήψη μέτρων προστασίας από την πολιτεία, ακόμη και χωρίς να έχει αποδειχθεί πλήρως το υπαρκτό, η ένταση και η σοβαρότητα του κινδύνου».

Πηγή: Real.gr