Οι επιδημίες στην Κεφαλονιά και η Πίστη των ανθρώπων

«Βαραίνει την Κεφαλονιά, το κεφάλαιο των επιδημιών. Οι πρώτες καταγραφές υπάρχουν από το 1760. Εκείνα τα χρόνια οι ασθένειες αντιμετωπίζονταν με το θέμα της Πίστης».

«Υπήρχε ο εμπειρικός τρόπος με βότανα και άλλα παρόμοια, όμως πίστευαν πάρα πολύ και ζητούσαν την βοήθεια του Αγίου Γερασίμου, όπου έχουμε και ανάλογη εικονογραφία. Η Πίστη στον Άγιο Γεράσιμο αύξανε την δύναμη, την ενέργεια, το θάρρος να αντιμετωπίσει κανείς την αρρώστια. Εικόνιζαν τον Άγιο με ένα ξύλο να διώχνει μια μπάλα με μπαμπάκι και έναν σκελετό που ήταν ή η χολέρα ή η πανούκλα. Έτσι με την Πίστη, που είχαν οι άνθρωποι εκείνα τα χρόνια, προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν μια αρρώστια».

«Η Πίστη τότε ήταν διαφορετική γιατί ήταν άλλες οι εποχές. Δεν μπορούμε να το συγκρίνουμε με το σήμερα, κάθε εποχή είναι διαφορετική. Τώρα απλά πιστεύουμε εξ ανάγκης, σε όποια πίστη και αν πιστεύουμε. Δεν συνειδητοποιούμε για ποιον λόγο πιστεύουμε, τι νιώθουμε, απλά μας πιάνει ο φόβος…Όταν πιστεύουμε πρέπει να υπάρχει συνείδηση και να εστιάζουμε στο σημείο του Θείου σωστά και με εσωτερικότητα».

Ιάκωβος Πυλαρινός: Ο πρώτος εμβολιαστής

«Το Ληξούρι καμαρώνει γιατί ο πρώτος εμβολιαστής, αυτός που φώναξε για το εμβόλιο ήταν Ληξουριώτης. Ο Ιάκωβος Πυλαρινός ο οποίος ήταν μια μεγάλη προσωπικότητα και μαζί με τον Εμμανουήλ Τιμόνη από την Χίο φώναξαν για το θέμα των εμβολίων. Θεωρούνται “σωτήρες της ανθρωπότητας” και ειδικά ο Πυλαρινός, καθώς παρατήρησε κάποια πράγματα της φύσης  και των πράξεων που έκαναν οι γυναίκες των κτηνοτρόφων. Παρατήρησε ότι οι γυναίκες που άρμεγαν τις αγελάδες, παρουσίαζαν φυσαλίδες στα χέρια τους και δεν νοσούσαν από ευλογιά. Και αυτή η παρατήρηση ήταν πολύ σημαντική για να γεννηθεί το εμβόλιο. Διαπίστωσε δηλαδή, ότι μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει μια αρρώστια όταν μπορεί για λίγο να βάλει το αντίδοτο της αρρώστιας  μέσα στο σώμα. Και όλα αυτά το 1720».

Η χολέρα και ο φόβος των ανθρώπων

«Από το Ληξούρι υπήρξαν και άλλες προσωπικότητες, οι οποίες έδωσαν το στίγμα τους πάρα πολύ δυναμικά για το θέμα των εμβολιασμών. Το 1850 παρουσιάζεται στο Ληξούρι η χολέρα, η οποία ήταν δύσκολη και μεγάλη και χτύπησε κυρίως αυτούς που ζούσαν κοντά στο ποτάμι. Οι περισσότεροι γιατροί δεν  βοήθησαν. Βοήθησαν 2 ιερείς: O παπά – Μπασιάς (Άγιος Παναγής) που ήταν μια σπουδαία προσωπικότητα και μορφή Αγία και 2 ιερομόναχοι που στάθηκαν κοντά στους ασθενείς που είχαν την χολέρα. Ακόμα και οι συγγενείς των ασθενών, απομακρύνθηκαν με τον φόβο μήπως κολλήσουν. Υπήρχε μόνος ένας γιατρός, ο Λεωνίδας Κατσαΐτης και παρόλο που είχε πρόβλημα στην οικογένεια του στάθηκε στους ασθενείς, τους βοήθησε, δεν έπαιρνε πολλές προφυλάξεις και οι κάτοικοι που έμεναν δίπλα στο ποτάμι, όταν τελείωσε η χολέρα, του προσέφεραν έναν χρυσό σταυρό με πολύτιμους λίθους. Ήταν πολύ σημαντική η προσφορά αυτού του ανθρώπου. Για την χολέρα και για τους ανθρώπους - γιατρούς που δεν βοήθησαν, γράφτηκε ένα σονέτο το οποίο θα μπορούσε ισχύει μέχρι και σήμερα. Το σονέτο έχει τίτλο “η Συνείδηση” ή “ ο αδυσώπητος έλεγχος των λιποτακτησάντων ιατρών εν καιρώ χολέρας, από το Ληξούριον κατά το 1850 κατά τον μήνα Σεπτέμβριον”».

«Έχουμε αρκετές αναφορές και πίνακες αναφορικά με τον αριθμό των θυμάτων. Ξεκίνησαν από 25 περίπου σε κάθε περιοχή, μετά αυξήθηκε ο αριθμός. Μάλιστα ειδικά για την επιδημία του 1850 ο γιατρός Γεράσιμος Πεντόγαλος – που έχει γράψει 2 βιβλία για τους γιατρούς της Κεφαλονιάς – αναφέρεται σε όλα αυτά με επιστημονικό τρόπο και σεβασμό και αναφέρει πολλά στοιχεία τα οποία είναι πληροφοριακά αλλά καταλαβαίνουμε πόσο υπέφεραν οι άνθρωποι, από όλες αυτές τις αρρώστιες».

Η ευλογιά: Εκκλησία και Πολιτεία, ενωμένες

«Στις 11 Ιουνίου το 1864 είχαμε την επιδημία της ευλογιάς. Η ελληνική Κυβέρνηση κατήργησε τις μετακινήσεις από και προς την Πάτρα και επέβαλλε μια επταήμερη καραντίνα, λίγες μέρες μετά την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. Βλέπουμε ένα κοινό στοιχείο με σήμερα: την καραντίνα. Ωστόσο, η ευλογιά εξαπλώθηκε σε όλη την Ελλάδα. Οι κάτοικοι της Κεφαλονιάς, φοβήθηκαν που καταργήθηκε η επταήμερη καραντίνα. Συνέστησαν μια επιτροπή και έστειλαν επείγουσα αναφορά προς την Κυβέρνηση και την κάλεσαν να βοηθήσει για την ευλογιά παίρνοντας τα απαραίτητα μέτρα».

Ευάγγελος Αραβαντινός: Συνώνυμο του δαμαλισμού

«Επίσης ένας Ληξουριώτης γιατρός, ο Ευάγγελος Αραβαντινός κινήθηκε γύρω από αυτό το θέμα και πρότεινε τον δαμαλιασμό (δηλαδή το εμβόλιο), την απομόνωση όσων είχαν ευλογιά και ιατρική επίβλεψη. Υπάρχει και ένα έντυπο της εποχής που αναφέρει για πειράματα καθολικού δαμαλιασμού από τον αρχίατρο Ευάγγελο Αραβαντινό και πως πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα της ευλογιάς.  Σε αυτό το σπάνιο έντυπο του Αραβαντινού φαίνεται ποιοι πέθαναν στην Κεφαλονιά τότε, πόσοι έκαναν το εμβόλιο, ενώ όσοι δεν έκαναν αντιμετώπισαν μεγαλύτερο πρόβλημα».

«Αν δεν είχαν παρθεί μέτρα και δεν είχε γίνει το εμβόλιο θα είχαν πεθάνει περισσότεροι. 300 ήταν τα κρούσματα και πέθαναν οι 45. Υπάρχει και ένα θαυμάσιο ποίημα από τον Μολφέτα, το οποίο αναφέρει ότι στο Αργοστόλι προχώρησε η ευλογιά, αλλά η τότε Νομαρχία και ο τότε Δήμος προχώρησε σε θεραπείες και εμβολιασμούς στους χώρους των εκκλησιών. Στοιχεία για τις ασθένειες στην Κεφαλονιά έχουμε από το 1760 και μετά. Από το 1816 και μετά είναι πιο ολοκληρωμένα τα στοιχεία. Υπάρχουν πάρα πολλά στοιχεία από το φυλλάδιο του Αραβαντινού».

Η φυματίωση και τα σανατόρια της Κεφαλονιάς

«Υπάρχει όμως και ο Αναστάσιος Αραβαντινός, ο οποίος έκανε μελέτες για την αντιμετώπιση της φυματίωσης, το χτικιό που λέγανε, που προέρχεται από την λέξη εκτικός (πυρετός) από το ρήμα έχω. Στην Κεφαλονιά έχουμε και την παροιμία: Θέλει αέρα το χτικιό, δηλαδή η φυματίωση αντιμετωπίζεται με τον καθαρό αέρα. Γι΄ αυτό και τα σανατόρια τα συναντάμε σε περιοχές με αέρα, όπως στον Αίνο. Υπήρχαν και φυλλάδια για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αυτής της ασθένειας. Κάτι αντίστοιχο γίνεται και τώρα με τον κορονοϊό (φυλλάδια, ΜΜΕ κλπ)».

Ελονοσία: Ο «δυνάστης» της Κεφαλονιάς

«Αρρώστιες υπήρξαν πολλές αλλά πρέπει ιδιαίτερα να σταθούμε  σε μία. Την ελονοσία, η οποία δυνάστευσε την Κεφαλονιά. Βρέθηκε όμως κάποιος από την Παλική, ο Βασίλειος Λυναρδάτος από τα Μονοπωλάτα, που εργαζόταν στο ιατρείο του Μάνεση στο Αργοστόλι, ο οποίος είναι και ο εφευρέτης ενός φαρμάκου, της παστερίνης. Ένα δραστικό φάρμακο που θεράπευε μέσα σε 10 -15 μέρες την ελονοσία. Μάλιστα την παστερινή την δοκίμασαν στην Αθήνα και σε όλη την Ελλάδα  και υπάρχουν πολλές  αναφορές. Δυστυχώς αυτή την προσφορά την έχουμε ξεχάσει…».

«Ως Δήμος Ληξουρίου κάναμε μια παρουσίαση για θέματα επιδημιών και γενικά για τις αρρώστιες που υπήρχαν τους προηγούμενους αιώνες στο νησί και μάλιστα παρουσιάστηκε με τηλεδιάσκεψη. Αναμένεται να παρουσιαστεί ακόμα μια φορά σε συνεργασία με την Αδελφότητα Κεφαλλήνων και Ιθακήσιων Πειραιά διαδικτυακά στην οποία θα λάβουν μέρος γιατροί και διοικητές Νοσοκομείων, οπότε θα έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα για να πάμε από το χθες στο σήμερα, γιατί είναι πολύ σημαντικό το θέμα των εμβολίων».

Απαγορύεται η αναπαραγωγή του κειμένου , χωρίς την έγγραφη άδεια του INKEFALONIA.GR