‘’Ανάβουνε φωτιές στις γειτονιές ,του Αη-Γιάννη αχ! πόσα ξέρεις και μου λες…’’ και στην εκπομπή “Μέρα Μεσημέρι” στον Inkefalonia 89,2 με τους  δημοσιογράφους Γιώργο Χαλαβαζή  και  Ελευθερία Κουλουριώτου, η κα Νιόβη Καμπίτση, ξέρει και μας λέει…

«θα ρίξουμε τον κλήδονα τ Αι Γιαννιού τη χάρη κι ο κλήδονας μου έδειξε ποιος άντρας θα με πάρει»

 Το βράδυ της παραμονής τα Αι Γιάννη ανάβουνε φωτιές σε κάθε γειτονιά σε όλη την Κεφαλονιά. Έτσι και στο Αργοστόλι θυμάμαι εκείνα τα χρόνια, νέες, μεσόκοπες και παιδιά, τρέχανε να πηδήσουνε την φωτιά του Άι Γιάννη. Έθιμα που ακόμη διατηρούνται σήμερα ζωντανά και που μας γυρίζουν πίσω στα παιδικά μας χρόνια. Θυμάμαι τότε διαβάζαμε για τα διαγωνίσματα και ήμασταν με τις συμμαθήτριες και όλες τις φίλες και δεν είχαμε τον νου μας να διαβάσουμε, παρά είχαμε τον νου μας στον Άι Γιάννη.

Οι ποιο παλιές γυναίκες εκείνης της εποχής μας έλεγαν το βράδυ να βάλουμε στο μαξιλάρι μας διάφορα χαρτάκια με αντρικά ονόματα που ξέρουμε. Την άλλη μέρα το πρωί που θα ξυπνούσαμε να παίρναμε ένα χαρτάκι και το όνομα που θα έγραφε , θα ήταν ο άντρας λέει που θα παντρευόμαστε. Το κάναμε τότε όλες και σε πολλές έχει τύχει το όνομα που τραβήξανε , να το έχει ο άντρας τους.

Επίσης μας έλεγαν να πάμε να πάρουμε νερό (αμίλητο) από το πηγάδι η την βρύση χωρίς να μιλάμε μεταξύ μας και ότι το πρώτο όνομα που θα ακούγαμε θα ήτανε του άντρα μας. Ακόμα πιστεύανε ότι αν κοιτούσαμε στο πηγάδι η την στέρνα στις 12 το μεσημέρι , θα βλέπαμε τον άντρα που θα παίρναμε».

«Ρίχναμε τον κλήδονα και εκείνη που θα τον εξηγούσε θα έπρεπε να γνωρίζει. Έλιωναν το μολύβι και το έριχναν στο νερό και έκανε διάφορα σχέδια και έπρεπε να ξέρεις να ερμηνεύεις το κάθε σχήμα. Ανάλογα με το σχήμα, σου έλεγε θα πάρεις πλούσιο, ναυτικό κλπ. Όλα αυτά γίνονταν μόνο για τις κοπέλες . (Ο Κλήδονας είναι έθιμο που επιβιώνει από την αρχαιότητα και τελείται στις 24 Ιουνίου, σύμφωνα με το οποίο εμφανίζεται στις άγαμες κοπέλες η ταυτότητα του μελλοντικού τους συζύγου.( Ο Κλήδονας εντάσσεται στη νεοελληνική λαϊκή λατρεία και ιδιαίτερα στα περιοδικά λατρευτικά έθιμα, όσα συνοδεύουν το εορτολόγιο και τις εποχές του έτους. Τέλος, ανήκει στην έντεχνη ή τεχνική και την έμμεσα νεοελληνική μαντεία. Ο Δημήτριος Λουκάτος τη χαρακτηρίζει ως μία από τις πιο τελετουργικές εορτές του εορτολογίου μας)».

«Η φωτιά άναβε και θέριευε από τη στιγμή που ο καθένας κουβαλούσε ότι παλιό είχε στο σπίτι του. Έριχναν το στεφάνι του Μάη, τα βάγια και τα σκόρδα για να ψηθούν και να τα πάρουν μετά στο σπίτι , γιατί έλεγαν ότι έκαναν καλό στον πονόλαιμο.

Η θαλπωρή της φωτιάς καθώς πηδούσαν όλοι μαζί, έφερνε το έναν κοντά στον άλλον και αφού έσβηνε η φωτιά της γειτονιάς μας, τρέχαμε στις παραπάνω η στις κάτω  γειτονιές, όπως ήτανε στο Φαραώ, στο Λιμπί, στα Μπιτσέικα και στην Πλάκα και γελούσαμε, φωνάζαμε και λέγαμε και διάφορα δύστυχα:

«Το άσπρο γαρίφαλο κρατώ και θέλω να το βάψω κι αν μου πετύχει στην βαφή, πολλές καρδιές θα κάψω».

« Άγιε Θόδωρε καλέ, θαυμαστέ, εσύ που διαβαίνεις και τις τύχες απαντάς, αν δεις και την δική μου η καλή ναι η κακή, στείλε μου την παρευθύς».

Άλλες πάλι κυρούλες της εποχής εκείνης, μας έλεγαν να πάρουμε ένα αυγό από μαύρη κότα και να ρίξουμε το ασπράδι μέσα σε ένα μπουκάλι με νερό, το σχέδιο που θα έβγαινε, είτε καλό, είτε κακό, θα το εξηγούσαν με τον τρόπο που ήξεραν. Αν ήταν καλό θα μας το έλεγαν , αν ήταν κακό δεν θα το έλεγαν. Ακόμη σε πολλά χωριά οι κοπέλες έβαζαν στο μαξιλάρι τους φρέσκα αμύγδαλα, ένα ξεφλουδισμένο, ένα μισοξεφλουδισμένο και ένα εντελώς γυμνό, το πρωί με κλειστά μάτια τραβούσαν ένα από τα αμύγδαλα και ανάλογα με αυτό που έπαιρναν, έβλεπαν εάν ο άντρας τους θα ήταν πλούσιος, η αν ήτανε φτωχός. Αν ήταν το γυμνό αμύγδαλο, θα ήτανε φτωχός, αν ήτανε ολόκληρο θα ήταν πλούσιος και αν ήταν το μισοξεφλουδισμένο θα ήτανε έτσι κι έτσι».

« Η αναβίωση του  εθίμου  του Άι Γιάννη έγινε εδώ και πολλά χρόνια από το Λύκειο Ελληνίδων και συνεχίζει και μέχρι σήμερα να το αναβιώνει στην πλατεία του Αργοστολιού. Ύστερα ακολούθησαν και άλλοι σύλλογοι. Μετά τους σεισμούς του 1953 σταμάτησε και αυτό το έθιμο , όμως μετά επανήλθε. Είναι ένα έθιμο από τα παλιά χρόνια, που εγώ θυμάμαι από παιδί. Στο Ληξούρι αναβιώνει το έθιμο του «Γληγοράκη» που στο τέλος των καίνε».

Η κ. Νιόβη  μας έδωσε και την συνταγή της αβράκωτης ( οι ευφυείς Κεφαλονίτες την ονόμασαν έτσι, επειδή δεν έχει φύλλο) τυρόπιττας που οι νοικοκυρές την υιοθέτησαν δίνοντας νόημα στη ζωή με απλά υλικά Κεφαλονίτικα, φέτα, στούμπα, αυγά, γιαούρτι,αλεύρι. Σύστησε δε στους ενασχολούμενους με τον τουρισμό, να προβάλλουν  την όντως αξιόλογη τοπική κουζίνα.

Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης

{https://soundcloud.com/user-46829938/inkefalonia-892-21-6-2024?si=ae1b14eba9c74554bc0aac93d0c6004a&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing}