*Από την Ειρήνη Χρόνη, Διαιτολόγο – Διατροφολόγο MSc Μοριακή Διατροφή

Η αναιμία είναι ένα σημαντικό ζήτημα υγείας παγκοσμίως ενώ ο επιπολασμός της ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, τις διατροφικές συνήθειες, την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και τις υποκείμενες παθήσεις.

Τα παιδιά, οι έγκυες, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις, ενδέχεται να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για αναιμία.

Η αναιμία είναι μια κατάσταση υγείας που χαρακτηρίζεται από μείωση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων (RBCs) ή μείωση της ποσότητας αιμοσφαιρίνης στο αίμα. Η αιμοσφαιρίνη είναι μια πρωτεΐνη στα ερυθρά αιμοσφαίρια που μεταφέρει οξυγόνο από τους πνεύμονες στους υπόλοιπους ιστούς του σώματος.

Οι πιο συχνές αιτίες αναιμίας είναι:

• Ανεπάρκεια σιδήρου: Αυτή είναι η πιο κοινή αιτία αναιμίας παγκοσμίως. Ο σίδηρος είναι απαραίτητος για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης και η έλλειψη του μπορεί να οδηγήσει σε σιδηροπενική αναιμία.
• Ανεπάρκεια βιταμινών: Οι ανεπάρκειες σε βιταμίνη Β12 και φυλλικό οξύ (βιταμίνη Β9) μπορεί να επηρεάσουν την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και να οδηγήσουν σε αναιμία.
• Χρόνιες ασθένειες: Ορισμένες χρόνιες ασθένειες, όπως η χρόνια νεφρική νόσος ή οι αυτοάνοσες ασθένειες, μπορούν να επηρεάσουν την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων ή να οδηγήσουν στην καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, με αποτέλεσμα την αναιμία.
• Γενετικές παθήσεις: Κληρονομικές διαταραχές όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία και η θαλασσαιμία επηρεάζουν τη δομή ή την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης, οδηγώντας σε αναιμία.
• Απώλεια αίματος: Η οξεία ή η χρόνια απώλεια αίματος λόγω γαστρεντερικής αιμορραγίας, εμμήνου ρύσεως, χειρουργικής επέμβασης ή τραύματος μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία.

Τα συμπτώματα της αναιμίας μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση, αδυναμία, χλωμό δέρμα, δύσπνοια, ζάλη, κρύα χέρια και πόδια, πονοκέφαλο και ακανόνιστο καρδιακό παλμό. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με την υποκείμενη αιτία και τον βαθμό της αναιμίας.

Η θεραπεία για την αναιμία εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει διατροφικές αλλαγές, συμπληρώματα σιδήρου ή βιταμινών, φάρμακα για την τόνωση της παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων ή άλλες ιατρικές παρεμβάσεις. Είναι απαραίτητο να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί έγκαιρα για την πρόληψη των επιπλοκών και τη βελτίωση της συνολικής υγείας και ευεξίας.

Οι διατροφικές οδηγίες για τη διαχείριση της αναιμίας εστιάζουν συνήθως στην αύξηση της πρόσληψης σιδήρου και στην ενίσχυση της ικανότητας του σώματος να απορροφά αποτελεσματικά τον σίδηρο.

Ακολουθούν ορισμένες γενικές διατροφικές οδηγίες για τη διαχείριση της αναιμίας:

• Τροφές πλούσιες σε σίδηρο: Ενσωματώστε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο στη διατροφή σας. Αυτές περιλαμβάνουν το κόκκινο κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια, τα οστρακοειδή, τα όσπρια, το τόφου, τα εμπλουτισμένα δημητριακά και τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι.
• Βιταμίνη C: Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C μαζί με τροφές πλούσιες σε σίδηρο για να ενισχύσετε την απορρόφηση του σιδήρου. Καλές πηγές βιταμίνης C αποτελούν τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια), οι φράουλες, τα ακτινίδια, οι ντομάτες, οι πιπεριές και το μπρόκολο.
• Φυλλικό οξύ (Βιταμίνη Β9): Τροφές πλούσιες σε φυλλικό οξύ μπορούν να βοηθήσουν στην υποστήριξη της παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων. Καλές πηγές Β9 είναι τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, τα εσπεριδοειδή, τα όσπρια και τα εμπλουτισμένα δημητριακά.
• Βιταμίνη Β12: Διασφαλίστε επαρκή πρόσληψη βιταμίνης Β12, καθώς η ανεπάρκεια μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία. Η βιταμίνη Β12 βρίσκεται φυσικά σε ζωικά προϊόντα όπως το κρέας, τα ψάρια, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά. Για όσους ακολουθούν μια vegan ή χορτοφαγική δίαιτα, μπορεί να είναι απαραίτητα εμπλουτισμένα τρόφιμα ή συμπληρώματα.
• Αποφύγετε τους αναστολείς σιδήρου: Ορισμένες ουσίες μπορεί να αναστείλουν την απορρόφηση του σιδήρου. Τέτοιες ουσίες είναι οι τανίνες που βρίσκονται στο τσάι και τον καφέ, τα φυτικά οξέα που βρίσκονται στα δημητριακά ολικής αλέσεως και τα όσπρια και το ασβέστιο που βρίσκεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Είναι καλύτερο να καταναλώνετε αυτά τα τρόφιμα χωριστά από τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε σίδηρο.
• Τρόποι μαγειρέματος: Ορισμένες μέθοδοι μαγειρέματος μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση του σιδήρου. Για παράδειγμα, το μούλιασμα των φασολιών και των οσπρίων πριν το μαγείρεμα μπορεί να μειώσει τα φυτικά οξέα και να βελτιώσει την απορρόφηση του σιδήρου.
• Μείνετε ενυδατωμένοι: Πίνετε πολλά υγρά, κατά προτίμηση νερό, για να υποστηρίξετε τη γενική υγεία σας και να εξασφαλίσετε τον βέλτιστο όγκο αίματος.
• Περιορίστε το τσάι και τον καφέ: Οι τανίνες στο τσάι και τον καφέ μπορούν να εμποδίσουν την απορρόφηση του σιδήρου. Περιορίστε την κατανάλωση, ειδικά γύρω από τις ώρες των γευμάτων που έχετε καταναλώσει σίδηρο.
• Συμπληρώματα: Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι διατροφικές αλλαγές μπορεί να μην είναι αρκετές για τη διόρθωση της αναιμίας. Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει συμπληρώματα σιδήρου ή άλλες βιταμίνες και μέταλλα για την αντιμετώπιση των ελλείψεων.

Πάντα να συμβουλεύεστε το γιατρό ή τον διατροφολόγο σας πριν κάνετε σημαντικές αλλαγές στη διατροφή σας, ειδικά εάν έχετε υποκείμενες παθήσεις υγείας ή παίρνετε φάρμακα. Μπορούν να παρέχουν εξατομικευμένες συστάσεις με βάση τις συγκεκριμένες ανάγκες και το ιατρικό ιστορικό σας.

Πηγή: ygeiamou.gr