Τέτοιους ελέγ­χους μπορεί να ζητήσει μόνο ο γιατρός μας, στο πλαίσιο ενός γενικού τσεκάπ, και αυτό αφού προηγηθούν κάποιες εξετάσεις αίματος, για να ελέγξει σε πολύ αδρές γραμμές την κατάσταση.

Πότε πρεττεί να ανησυχήσω:

Οι ηπατίτιδες και γενικότερα οι ηπατοπά­θειες συνήθως δεν δίνουν ουμπτώματα. Μόνο οι οξείες καταστάσεις, όπως η οξεία ηπατίτιδα Α ή Β, μπορεί να έχουν έντονα συμπτώματα, όπως: σημαντικός ίκτερος, πυρετός, έντονη καταβολή, ναυτία, έμετος. Συχνά το πρώτο σύμπτωμα είναι ο ίκτερος. Τα μάτια κιτρινίζουν, αλλά είναι πολύ πιθανό ο ασθενής να μην αντιληφθεί τη διαφορά. Στη συνέχεια ο ίκτερος επεκτείνεται στο δέρμα, όμως τότε η κατά­σταση έχει προχωρήσει. 

Στις χρόνιες παθήσεις δεν υπάρχουν συνήθως συμπτώματα για πολλά χρόνια, εκτός ίσως από μια ελαφριά κόπω­ση και αδυναμία, των οποίων όμως η βαρύτητα δεν αντιστοιχεί στη σοβαρό­τητα και το βαθμό προσβολής από την όποια ηπατοπάθεια.

Πότε επιβάλλεται ο έλεγχος:         

Συστήνεται ο έλεγχος  σε συ­γκεκριμένες κατηγορίες ατόμων, που ανή­κουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως: οι πολυμεταγγιζόμενοι,οι αιμορροφιλικοί, οι νεφροπαθείς,οι τοξικομανείς, άτομα που είχαν πολλαπλές εισαγωγές σε νοσοκομεία κυρίως για χειρουργικές επεμβάσεις, ειδικά στη χώρα μας, όπου η ηπατίτιδα Β είναι συχνή, οι συγγενείς πρώτου βαθμού (γονείς, αδέρφια και παιδιά) θα πρέπει να ελέγχονται για αυστραλιανό αντιγόνο, δη­λαδή να υποβάλλονται σε εξέταση για ηπατίτιδα Β.

Ποιες εξετάσεις πρέπει να κάνω;

Οι πρώτες εξετάσεις που γίνονται είναι: οι τρανσαμινάσες, η αλκαλική φωσφατάση και η γGT. Πρόκειται για εξετάσεις αίματος που γίνονται για τη διερεύνηση των τριών ένζυμων.

Πως θα προστατευτώ;

 Για τις παθήσεις του ήπατος δεν υπάρ­χει σημαντική δυνατότητα πρόληψης.

Οι γενικές οδηγίες συστήνουν:

• αποφυγή κατανάλωσης μεγάλων πο­σοτήτων οινοπνευματωδών ποτών (το όριο «ασφαλείας» στην ημερήσια κατα­νάλωση αλκοόλ είναι 60 γραμμ. για τους άντρες και 40 γραμμ. για τις γυναίκες)
• διατήρηση του κανονικού σωματικού βάρους.

 Για την ηπατίτιδα αποτελεσματική πρόληψη μπορεί να προσφέρει ο εμβο­λιασμός για τους ιούς Α και Β. Έτσι, για την ηπατίτιδα Β προβλέπεται ο υποχρε­ωτικός εμβολιασμός στα παιδιά μέχρι ενός έτους και στην αρχή της εφηβεί­ας. Ενώ συστήνεται και ο εμβολιασμός των ενηλίκων που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Επίσης οι παιδίατροι συστήνουν τον εμβολιασμό των παι­διών και κατά της ηπατίτιδας Α. Αντί­στοιχη σύσταση ισχύει και για τις ειδι­κές ομάδες ενηλίκων, όπως οι εργαζό­μενοι στα μαγειρεία, σε παιδικούς σταθ­μούς και νηπιαγωγεία, οι εργάτες καθα­ριότητας κ.λπ.

Πριν απο λίγο καιρό αμερικανοί επιστήμονες πραγματοποίησαν νέα έρευνα για την ηπατίτιδα C και επειδή οι θάνατοι από ηπατίτιδα C αυξάνονται συνεχώς και περισσότερο από το 75% των λοιμώξεων αφορούν τη μεταπολεμική γενιά, τα Κέντρα Ελέγχου και Προλήψεως των Ασθενειών (CDC) των ΗΠΑ συνιστούν πλέον να ελέγχονται προληπτικά όλοι όσοι γεννήθηκαν μεταξύ του 1945 και του 1965.

Ωστόσο, ο καθηγητής Χάιλελ Τομπάιας, ηπατολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Langone του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, πιστεύει ότι πρέπει να ελέγχονται όλοι, στο πλαίσιο του κλασικού τσεκάπ. «Η εξέταση μπορεί να προστεθεί στις αιματολογικές και καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία» λέει.

Στο περίπου 20% των περιπτώσεων ο ιός εκριζώνεται μόνος του από τον οργανισμό μέσα σε έξι μήνες από την αρχική μόλυνση. Στην πλειονότητα των λοιπών περιπτώσεων εξελίσσεται σε χρόνια ηπατίτιδα C που καταστρέφει προοδευτικά το ήπαρ, ενώ σε κάποιους ασθενείς προκαλεί οξεία και συχνά καταστροφική νόσο.

«Οσο νεότερος είναι κάποιος όταν μολύνεται τόσο περισσότερος καιρός θα περάσει έως ότου εμφανιστεί κίρρωση του ήπατος» εξηγεί ο δρ Τομπάιας. «Αν, λ.χ., μολυνθεί ένας 20άρης μπορεί να περάσουν 25 χρόνια, αλλά ένας 50χρονος που τώρα θα μολυνθεί μπορεί να αναπτύξει κίρρωση μέσα σε 10-15 χρόνια».

Οσο νωρίτερα διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί η ύπαρξη του ιού τόσο μειώνονται οι πιθανότητες ηπατικής βλάβης. Ακόμα όμως και σε όσους ήδη έχουν κίρρωση, η εκρίζωση του ιού «μειώνει σοβαρά τις πιθανότητες να εξελιχθεί αυτή σε καρκίνο του ήπατος» προσθέτει ο δρ Τομπάιας. «Ακόμα και στους ασθενείς με εξελιγμένη κίρρωση η εκρίζωση του ιού παρατείνει τη ζωή».

Η κλασική αγωγή για την ηπατίτιδα C περιλαμβάνει εβδομαδιαίες εγχύσεις ιντερφερόνης σε συνδυασμό με ένα ή δύο αντιιικά φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα (τη ριμπαβιρίνη και έναν αναστολέα πρωτεάσης). Τους τελευταίους μήνες στο θεραπευτικό οπλοστάσιο εναντίον της προστέθηκαν δύο νέα φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα, η σοφοσμπουβίρη (σ.σ. έχει εγκριθεί σε ΗΠΑ και Ευρώπη) και η σιμεπρεβίρη (σ.σ. έχει εγκριθεί στις ΗΠΑ, εκκρεμεί η ευρωπαϊκή απόφαση), ενώ έως τα τέλη του χρόνου αναμένεται να εγκριθεί μία ακόμα θεραπεία.

Μεγάλη μελέτη με τα νέα φάρμακα, η μελέτη Cosmos, έδειξε ότι είναι αποτελεσματικά ακόμα και σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονταν στις προηγούμενες θεραπείες.