Ουσίες που βασανίζουν πολλούς ανθρώπους, γιατί τους προκαλούν, στην καλύτερη περίπτωση, απλές αλλεργικές αντιδράσεις και, στη χειρότερη, αλλεργικό σοκ.

Με τον όρο αλλεργία εννοούμε ένα σύνολο από καταστάσεις οι οποίες προκαλού νται από ακατάλληλη ή υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε μια ποικιλία από ουσίες. Στα ευαίσθητα άτομα, δηλαδή στους αλλεργικούς, η εμφάνιση των λεγόμενων αλλεργικών αντιδράσεων μπορεί να είναι αποτέλεσμα της «επαφής» με την ουσία που προκαλεί την αντίδραση με πολλούς τρόπους: δέρμα, εισπνοή ή κατανάλωση με την τροφή. 

Ενα άτομο στα πέντε πάσχει από αλλεργία ή διατρέχει τον κίνδυνο να αντιμετωπίσει αλλεργικά προβλήματα κατά τη διάρκεια της ζωής του. Επιπλέον, η συχνότητα των αλλεργιών, καθώς και οι επιπλοκές τους παρουσιάζουν αύξηση. Ειδικότερα, με τον ερχομό της άνοιξης αυξάνονται ραγδαία τα κρούσματα εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας.

Η αλλεργία είναι μία υπέρμετρη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε κάποια ουσία που ο οργανισμός θεωρεί βλαβερή. Το ανοσοποιητικό σύστημα έχει ως λειτουργία να προστατεύει τον οργανισμό απέναντι σε όλες τις επιθέσεις ή τις εισβολές ξένων προς αυτόν ουσιών. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις, το ανοσοποιητικό μας σύστημα «υπερβάλλει» και αντιδρά σε ουσίες που δεν έχουν κανέναν απειλητικό χαρακτήρα.

Αυτή ακριβώς η «λανθασμένη» και «υπερβολική» αντίδραση συμβαίνει στα αλλεργικά άτομα και προκαλεί πολλά ενοχλητικά και ανεπιθύμητα συμπτώματα. Το γενετικό υπόβαθρο όσον αφορά το οικογενειακό ιστορικό αλλεργικών νόσων αποτελεί τον πλέον ισχυρό παράγοντα κινδύνου για την εκδήλωση αλλεργικών συμπτωμάτων.

Είναι γνωστό ότι ενώ υπάρχει ένα ποσοστό κινδύνου της τάξεως του 10% - 20% να καταστεί κάποιος αλλεργικός εάν κανένας από τους γονείς του δεν είναι αλλεργικός, ο κίνδυνος αυτός αυξάνεται περίπου στο 50% εάν ο ένας γονέας είναι αλλεργικός και στο 75% εάν και οι δύο γονείς πάσχουν από αλλεργική νόσο. Υπάρχουν εκατοντάδες κοινές ουσίες που μπορούν να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις.

Συνήθως βρίσκονται στο κοινό περιβάλλον, όπως γύ ρεις δέντρων και αγριόχορτων, μύκητες, σκόνη, τρίχωμα ζώων, πούπουλα, μέλισσες και σφήκες. Αλλεργική ουσία (αλλεργιογόνο) μπορεί να είναι επίσης μία τροφή, ένα φάρμακο ή μία χημική ουσία.

Ειδικότερα την άνοιξη η πιο συχνή αλλεργία είναι η αλλεργική ρινίτιδα που οφείλεται στη γύρη. Οι σπόροι της γύρης περιέχουν πολλές πρωτεΐνες που προκαλούν αλλεργία. Αλλοι μεταφέρονται με τον άνεμο και άλλοι (πιο μεγάλοι) με τα έντομα. Οι πρώτοι είναι αυτοί που προκαλούν κυρίως αλλεργία, ενώ μπορούν λόγω του ανέμου να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις.

Οταν το αλλεργικό άτομο αναπνεύσει τη γύρη, τότε εμφανίζονται και τα αλλεργικά συμπτώματα που εντοπίζονται κυρίως στη μύτη, στα μάτια, στο λαιμό και στους πνεύμονες. Οι εκδηλώσεις της αλλεργίας είναι οξύς κνησμός (φαγούρα) στα μάτια, στη μύτη και στο φά ρυγγα, επίσης φτερνίσματα συνεχόμενα πολλές φορές, καταρροή και ρινική συμφόρηση (μπούκωμα).

Τα άτομα που πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα σε μεγάλο ποσοστό εμφανίζουν και συμπτώματα αλλεργικού βρογχικού άσθματος, όπως δύσπνοια, βήχα ξηρό, εκπνευστικό συριγμό και αίσθημα βάρους στο στήθος.

ΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

Το πρώτο βήμα είναι η διάγνωση, δηλαδή ποια όργανα έχουν επηρεαστεί και ποιες ουσίες φταίνε. Σημαντική βοήθεια στον εντοπισμό των ουσιών αυτών δίνουν τα αλλεργικά τεστ, τα οποία γίνονται στο δέρμα ή με ανάλυση αίματος από τον ειδικό αλλεργιολόγο γιατρό. Το δεύτερο βήμα είναι η θεραπεία. Η αποφυγή  των αλλεργιογόνων ουσιών είναι η πιο απλή και αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας. Δυστυχώς, αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Παρ’ όλα αυτά, ο αλλεργιολόγος μπορεί να προτείνει μέτρα για να ελαττωθούν οι αλλεργικές ουσίες και συνεπώς τα συμπτώματα.

Τα φάρμακα βοηθούν στη θεραπεία και στην πρόληψη των αλλεργιών. Ευρέως χρησιμοποιούνται για το σκοπό αυτόν κορτικοστεροειδή και αντιισταμινικά.

Η ΑΠΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ

Η απευαισθητοποίηση είναι μια προληπτική θεραπεία κατά της αλλεργίας, ιδιαίτερα αν αυτή οφείλεται στη γύρη, στη σκόνη του σπιτιού ή στο δηλητήριο σφηκών και μελισσών. Κατά την απευαισθητοποίηση γίνεται μια σειρά ενέσεων, με σταδιακά αυξανόμενες, αλλά γενικά πολύ μικρές δόσεις της ουσίας που προκαλεί αλλεργία. Ετσι, είναι πιθανόν ότι ο οργανισμός του αλλεργικού θα γίνει πιο ανθεκτικός στην ουσία. Για να γίνει απευαισθητοποίηση προηγούνται ειδικά δερματικά τεστ ευαισθησίας. Η αγωγή απευαισθητοποίησης πραγματοποιείται από ειδικούς γιατρούς.

ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ

Είναι φυσικά αδύνατο να αποφύγουμε οποιαδήποτε επαφή με τη γύρη. Πάντως, τα παρακάτω μέτρα είναι δυνατό να ελαττώσουν τους κινδύνους κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας.

•Ελαττώστε τις δραστηριότητες εκτός σπιτιού τις πρωινές ώρες 5.00 π.μ. - 10.00 π.μ., κατά τις οποίες υπάρχουν τα υψηλότερα επίπεδα γύρης.

•Διατηρείτε όσο το δυνατόν τα παράθυρα του σπιτιού κλειστά αυτές τις ώρες.

•Αποφύγετε τα φυτά και τα λουλούδια μέσα στο σπίτι.

•Οταν είστε μέσα σε αυτοκίνητο, έχετε κλειστά τα παράθυρα.

•Προτιμήστε για μία εκδρομή τις παραθαλάσσιες περιοχές, που χαρακτηρίζονται από μικρότερη ποσότητα γύρης.

•Προσοχή τις ημέρες που ο καιρός είναι ξηρός, ζεστός και έχει αέρα. Αυτές οι κλιματολογικές συνθήκες ευνοούν τη διασπορά της γύρης στην ατμόσφαιρα. Αντίθετα, η βροχή περιορίζει τη γύρη και την καθηλώνει στο επίπεδο της γης.

•Αποφύγετε όσο το δυνατόν κηπουρικές εργασίες, π.χ. κούρεμα γκαζόν κ.λπ.

•Κρατήστε τα οικιακά ζώα μακριά από το υπνοδωμάτιό σας και βουρτσίζετέ τα έξω από το σπίτι.

•Η χρήση κλιματιστικών μηχανημάτων τόσο στο αυτοκίνητο όσο και στο σπίτι επιτρέπεται και βοηθάει, αρκεί τα φίλτρα να είναι καθαρά.

•Χρησιμοποιήστε γυαλιά ηλίου αν είστε σε ανοιχτούς χώρους.