Η νηστεία κατά βάση χαρακτηρίζεται από την αποχή από τα περισσότερα ζωικά προϊόντα, όπως κρέας, ψάρια, αυγά, γαλακτοκομικά. Η καθημερινή διατροφή καλύπτεται από ψωμί, ρύζι, πατάτες, ζυμαρικά, δημητριακά, όσπρια, φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και φυτικά έλαια.

Το όφελος στη σωματική υγεία εντοπίζεται κυρίως στην περιοδική αποχή από ορισμένα προϊόντα ζωικής προέλευσης όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Έτσι περιορίζεται στο ελάχιστο η πρόσληψη κορεσμένου λίπους και χοληστερόλης, που περιέχονται σε σημαντικές ποσότητες στα τρόφιμα αυτά. Με αυτόν τον τρόπο είναι δυνατή η βελτίωση των επιπέδων κάποιων δεικτών σε άτομα με υπερλιπιδαιμία, για παράδειγμα, μπορεί να σημειωθεί μείωση της χοληστερόλης ή/και των τριγλυκεριδίων του αίματος, μείωση της LDL «κακής χοληστερίνης» αλλά και  διατήρηση φυσιολογικών επιπέδων σε άτομα που δεν έχουν πρόβλημα υπερλιπιδαιμίας. Επίσης με την αποφυγή αλλαντικών,  κρεατοσκευασμάτων και τυριών, αποφεύγεται και η υψηλή πρόσληψη Νατρίου (αλατιού) καθώς και βλαβερών καρκινογόνων πρόσθετων που περιέχονται κυρίως στα αλλαντικά. Αντίθετα, τη βάση της διατροφής αποτελούν φυτικές τροφές με υψηλή περιεκτικότητα φυτικών ινών, οι οποίες είναι γνωστό ότι προφυλάσσουν από ορισμένες μορφές καρκίνου, βελτιώνουν τη λειτουργία του εντέρου και μειώνουν τα επίπεδα λιπιδίων του αίματος. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνες και φυτοχημικά με αντιοξειδωτική και γενικότερη προστατευτική δράση.

Υπάρχουν όμως και σημεία που πρέπει κανείς να προσέξει κατά τη διάρκεια της νηστείας. Τα σημεία προσοχής προκύπτουν και πάλι από την αποχή από τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Είναι ευνόητο πως με την απουσία από το διαιτολόγιο ολόκληρης ομάδας τροφών, ελαττώνεται σημαντικά η πρόσληψη και ορισμένων χρήσιμων ουσιών. Τέτοιες είναι οι ζωικές πρωτεΐνες, που ως γνωστόν έχουν μεγαλύτερη διατροφική αξία από αυτή των φυτικών, τα ω-3 λιπαρά οξέα (ψάρια), ο σίδηρος (καλύτερη πηγή είναι το κρέας), το ασβέστιο (με άριστη πηγή τα γαλακτοκομικά) και η βιταμίνη Β12, που υπάρχει κυρίως σε τροφές ζωικής προέλευσης.

Έτσι, κατά την περίοδο αυτή, ορισμένες διατροφικές επιλογές μπορούν να βοηθήσουν στο να μην εμφανιστούν ελλείψεις σε θρεπτικά συστατικά.

Τα θαλασσινά (μύδια, στείδια, γαρίδες κλπ) είναι πηγές πρωτεϊνών υψηλής αξίας, βιταμίνης Β12, ω-3 λιπαρών οξέων και σιδήρου και  μπορούν, με μέτρο, να ενταχθούν στο διαιτολόγιο, μέσα από διάφορες συνταγές και συνδυασμούς που επιτυγχάνουν την ποικιλία.

Ο συνδυασμός οσπρίων με ρύζι (πχ φακές με ρύζι) δημιουργεί πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας και είναι ένας άριστος συνδυασμός όμοιας θρεπτικότητας με του κρέατος όσον αφορά στην πρωτεΐνη.

Καλές πηγές ασβεστίου αποτελούν τα αμύγδαλα και οι ξηροί καρποί (προτιμότερο να καταναλώνονται ανάλατοι άψητοι), το λάχανο, το σπανάκι, το μπρόκολο, τα φασόλια.

Φυτικές τροφές πλούσιες σε σίδηρο είναι τα όσπρια, τα αποξηραμένα φρούτα, το σπανάκι, οι ξηροί καρποί, τα εμπλουτισμένα δημητριακά. Καλό είναι να συνδυάζονται με τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη C (πχ εσπεριδοειδή, χυμός πορτοκαλιού, πιπεριά, ντομάτα) ώστε να αυξάνεται η απορρόφηση του σιδήρου από τον οργανισμό.

Τα προϊόντα σουσαμιού (χαλβάς, ταχίνι, παστέλι) χρησιμοποιούνται από πολλούς, στη διάρκεια των νηστειών, ως θρεπτικό συμπλήρωμα. Ιδανικότερη επιλογή αποτελεί το ταχίνι (πολτός σουσαμιού) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για επάλειψη στο ψωμί (μόνο του ή σε συνδυασμό με μέλι), σε σαλάτες, πίτες, σάλτσες. Παρέχει ενέργεια (θερμίδες), φυτικές πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, ωφέλιμα ακόρεστα λιπαρά οξέα, υδατάνθρακες και φυτικές ίνες, ασβέστιο, φώσφορο, μαγνήσιο, καθώς και ουσίες με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, όπως βιταμίνη Ε, σελήνιο, λιγνάνες. Έτσι υποκαθιστά με ικανοποιητικό τρόπο τις ζωικές πρωτεΐνες που λείπουν από το διαιτολόγιο την περίοδο της νηστείας και το εμπλουτίζει με ασβέστιο και σίδηρο. Επιπλέον, προστατεύει από τον καρκίνο, τις καρδιοπάθειες,  μπορεί να μειώσει τη χοληστερόλη του αίματος, βελτιώνει τη λειτουργία του εντέρου και έχει καταπραϋντικές ιδιότητες. Τα παραπάνω το καθιστούν τρόφιμο με ιδιαίτερα υψηλή διατροφική αξία και σαφώς μπορεί και καλό είναι να έχει θέση στη διατροφή μας καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Έχοντας στο νου τα παραπάνω και προσπαθώντας να εξασφαλίσουμε ποικιλία, μπορούμε να έχουμε μία ισορροπημένη και σωστή διατροφή τα χρονικά διαστήματα που αποφασίζουμε να νηστέψουμε.