Ο καρκίνος του δέρματος είναι ο συχνότερος καρκίνος στον άνθρωπο. Αντίθετα από άλλους κακοήθεις όγκους, οι κακοήθεις όγκοι του δέρματος μπορεί να διαγνωστούν σχετικά εύκολα από το ιστορικό τους και από μία καλή κλινική εξέταση. Η αιτιολογία του καρκίνου του δέρματος είναι πολυπαραγοντική, αλλά σημαίνοντα ρόλο παίζει η ηλιακή ακτινοβολία.  O καρκίνος του δέρματος είναι πιο συχνός σε ανοιχτόχρωμα άτομα που έχουν εκτεθεί πολύ στην ηλιακή ακτινοβολία. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, αλλά είναι συχνότερος στις εκτεθειμένες στον ήλιο περιοχές, όπως το πρόσωπο, ο λαιμός, τα κάτω χείλη και τα χέρια.

Ο σπίλος (ελιά) είναι μία υπερβολική ανάπτυξη των μελανοκυττάρων, των κυττάρων δηλαδή που προσφέρουν χρώμα στο δέρμα. Αν και λίγες ελιές εξελίσσονται σε καρκίνο, η ασυνήθιστες ή αφύσικες ελιές μπορούν να εξελιχθούν σε μελάνωμα με την πάροδο του χρόνου. Οι «φυσιολογικοί» σπίλοι μπορεί να είναι επίπεδοι ή υπερυψωμένοι ή μπορεί να ξεκινάνε επίπεδοι και να υπερυψωθούν στη συνέχεια. Η επιφάνειά τους είναι γενικά λεία. Οι φυσιολογικοί σπίλοι είναι στρογγυλοί ή ωοειδείς και μικρότεροι από τη γόμα ενός μολυβιού. Οι περισσότεροι σπίλοι εμφανίζονται σε μικρή ηλικία. Είναι ασυνήθιστη η εμφάνιση καινούριων σπίλων κατά την ενήλικη ζωή.

Tα χαρακτηριστικά που έχουν οι σπίλοι (ελιές) του δέρματος που μας προειδοποιούν για τον πιθανό κίνδυνο είναι:

·      μεγάλος αριθμός τους σε όλο το σώμα.

·      Oι “ελιές” στον κορμό έχουν ανώμαλη περιφέρεια

·      Tο χρώμα στην επιφάνεια μιας ελιάς δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένο

·      Αλλαγή στο μέγεθος μιας υπάρχουσας “ελιάς” ή ολοφάνερη διόγκωση μιας πρωτοεμφανιζόμενης ελιάς.

·      Ασυμμετρία στη βλάβη και ανώμαλη περιφέρεια μιας πρωτοεμφανιζόμενης ελιάς ή εμφάνιση του χαρακτηριστικού αυτού σε μια παλιά.

·      Όχι ομοιομορφία στο χρώμα της ελιάς.

·      Ύπαρξη σκιών καφέ και μαύρου χρώματος σε μια παλιά ή σε μια πρωτοεμφανιζόμενη “ελιά”.

·      Μεγάλη διάμετρος, μιας ελιάς πάνω από 7 χιλιοστά .

·      Φλεγμονή μιας ελιάς (πόνος, πρήξιμο).

·      Εκροή ορού από την ελιά ή αιμορραγία.

·      Αλλαγή στην αίσθηση μιας ελιάς (φαγούρα, πόνος, τσιμπήματα).

Επειγόντως στον γιατρό

Οποιαδήποτε αλλαγή ωστόσο, ενός παλιού σπίλου ή εµφάνιση ενός νέου σπίλου θα πρέπει να σας οδηγήσει στο γιατρό, ακόµη κι αν δεν έχει παρέλθει το 12µηνο για την επανάληψη της εξέτασης. Η διαπίστωση ότι ένας σπίλος αλλάζει µορφολογία, µατώνει ή εµφανίζει κνησµό είναι λόγοι για να οδηγήσουν κάποιον στο γιατρό του χωρίς καθυστέρηση. Ωστόσο, το µελάνωµα δεν δίνει πάντα σηµάδια. Στις περιπτώσεις του µεταστατικού µελανώµατος, η εξέλιξη είναι συχνά ασυµπτωµατική και ο ασθενής µπορεί να µην έχει αντιληφθεί καµία αλλαγή στο σώµα του.

Πώς μπορεί να γίνει πρόληψη;

Η σύγχρονη πρόληψη μπορεί να γίνει με την ψηφιακή χαρτογράφηση, με το ψηφιακό δερματοσκόπιο. Με αυτό το μηχάνημα ο γιατρός μπορεί να δει στην οθόνη του υπολογιστή μια ελιά μεγεθυμένη Χ20 Χ30 Χ60 Χ80 φορές έτσι ώστε μπορεί να δει την παραμικρή λεπτομέρεια.

Είναι ένα σύστημα ηλεκτρονικής φωτογράφησης και αρχειοθέτησης των σπίλων, με ταυτόχρονη 'χαρτογράφηση' ολόκληρου του σώματος, αν αυτό είναι απαραίτητο. Aξιοποιώντας την πιο σύγχρονη τεχνολογία, το μηχάνημα βλέπει στοιχεία στον σπίλο που δεν μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι ενώ μεγεθύνει τόσο όσο είναι απαραίτητο για τον ιατρό για να διαγνώσει κάποια κακοήθεια. Oι εικόνες από κάθε ελιά του σώματος καταγράφονται, χαρτογραφούνται και αποθηκεύονται σε ατομικό αρχείο. Mε ειδικό πρόγραμμα τέλος αναλύεται κάθε σπίλος και εξάγεται το ποσοστό κινδύνου ανάπτυξης μελανώματος που βοηθά τον ιατρό στην απόφασή του να αφαιρέσει ή να παρακολουθήσει τον όποιο σπίλο.

Και μην ξεχνάτε:

•Αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 12 το μεσημέρι και 4 το απόγευμα, τις ώρες δηλαδή που οι ακτίνες του ήλιου είναι κάθετες και ισχυρές.

•Χρησιμοποιείτε πάντα αντηλιακό με δείκτη προστασίας κατάλληλο για τον τύπο του δέρματος σας.

•Απλώνετε το αντηλιακό σε στεγνό δέρμα, για να απορροφάται καλύτερα.

•Φοράτε αντηλιακό και όταν βρίσκεστε μέσα στη θάλασσα, καθώς οι ακτίνες του ήλιου διαπερνούν το νερό.

•Ανανεώνετε το αντηλιακό σας ανά τακτά χρονικά διαστήματα, και κυρίως κάθε φορά που ιδρώνετε ή βουτάτε στη θάλασσα.

•Αντηλιακό χρειάζεστε και όταν βρίσκεστε κάτω από την ομπρέλα θαλάσσης, αφού οι ακτίνες του ήλιου αντανακλώνται στην άμμο.

•Αν έχετε ήδη μαυρίσει, μπορείτε να επιλέξετε αντηλιακό με χαμηλότερο δείκτη, αλλά όχι να πάψετε εντελώς να το χρησιμοποιείτε.

Ο καλύτερος τρόπος για να καταπολεμήσει κανείς το μελάνωμα είναι να το αποφύγει, λαμβάνοντας όλα τα προληπτικά μέτρα, όπως έκθεση στον ήλιο με μέτρο και χαρτογράφηση των ελιών του δέρματος.

Πηγή: medlabgr.blogspot.com