Εισηγητές στην Ημερίδα ήταν:
 Ο Περιφερειακός Σύμβουλος, Δημήτρης Καρύδης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Η υφιστάμενη κατάσταση και οι υπάρχουσες υποδομές».
 Οι Περιφερειακοί Σύμβουλοι, Γιώργος Καλούδης, επικεφαλής της Επτανησιακής Αναγέννησης και Δημήτρης Ματζουράτος από τη «Λαϊκή Συσπείρωση» ανέπτυξαν το θέμα «Δυνατότητες αναβάθμισης συγκοινωνιών ΠΙΝ και σχέδιο – πλάνο των νησιών μεταξύ τους».
 Ο πρώην Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Νικόλας Λίτινας, εισηγήθηκε το θέμα «Σύνδεση ΠΙΝ με Αδριατική και Μεσογειακούς Λιμένες».
 Η Περιφερειακή Σύμβουλος, Ανδρομάχη Δαγκλή, μίλησε για το «Μεταφορικό Ισοδύναμο».
 Ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε Κεφαλληνίας και Ιθάκης, Σωτήρης Κουρής, για τις «Μεταφορές και Οικονομική κρίση».
 Ο Καθηγητής του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Αθηνών, Δημήτρης Λυρίδης, ανέπτυξε το θέμα «Συγκοινωνίες και πράσινες μεταφορές».

Χαιρετισμός Περιφερειάρχη Σπυρίδωνα Σπύρου

Θέλω να σας καλωσορίσω στην Ημερίδα που διοργάνωσε η Επιτροπή Μικρών Νησιών με επικεφαλής την Αντιπεριφερειάρχη, Σμαράγδα Σαρδελή, με θέμα τις «Συγκοινωνίες στη Π.Ι.Ν».
Το θέμα αυτό είναι πολύ μεγάλο και σοβαρό και σχετίζεται με τη λειτουργία την κοινωνική, την τουριστική και την εμπορική των νησιών μας. Η ενδοπεριφερειακή συγκοινωνία είναι πολύ σημαντική αλλά επίσης και η πρόσβαση από τη θάλασσα στα νησιά μας είναι εξίσου σημαντική και καθοριστική για την ανάπτυξή τους.
Θεωρώ ότι αυτή η Ημερίδα, ως πρωτοβουλία, ως θέμα και ως εξέλιξη θα μας βοηθήσει να καταλήξουμε σε συγκεκριμένα συμπεράσματα.
Οι συγκοινωνίες αποτελούν δομικό στοιχείο της ανάπτυξης των νησιών μας και γενικότερα της Περιφέρειάς μας.
Η περίοδος που ζούμε και η οικονομική κατάσταση έχει οδηγήσει στη μείωση των επιβατών και της επιβατικής κίνησης, με αποτέλεσμα να έχει επηρεάσει αρνητικά το μεταφορικό μέσο. Επηρεάζει τη συχνότητα των δρομολογίων, το κόστος μετακίνησης και μια σειρά άλλων παραμέτρων, που έχουν οδηγήσει στην ολική αλλαγή της εικόνας, όπως τη γνωρίζαμε μέχρι χθες.
Είμαι σίγουρος ότι μέσα από αυτή την Ημερίδα θα προκύψουν συμπεράσματα, τα οποία θα αξιοποιήσουμε για να ξεπεράσουμε όλα αυτά τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί και των οποίων τις συνέπειες, υφιστάμεθα με οξύ τρόπο.
Κάτι που έχουμε ξεχάσει τελευταία, γιατί μας έχουν αποπροσανατολίσει οι αριθμοί, πρώτιστο όλων είναι ο άνθρωπος, είναι οι κάτοικοι των νησιών μας, είναι η ζωή τους και η διαμονή τους, κυρίως στα μικρά νησιά.
Θέλω να συγχαρώ και πάλι την Επιτροπή και την Αντιπεριφερειάρχη γι' αυτή την πρωτοβουλία και εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες της Ημερίδας.

Η εισήγηση της Σμαράγδας Σαρδελή – Αντιπεριφερειάρχη Μικρών Νησιών

Η ημερίδα πραγματοποιείται, μετά από απόφαση της Επιτροπής Μικρών Νησιών, Νησιωτικής Πολιτικής και Συγκοινωνιών της Π.Ι.Ν. με σκοπό, μετά την ανταλλαγή απόψεων όλων των συναρμόδιων φορέων που εμπλέκονται στον τομέα των συγκοινωνιών, να γίνει μια ολοκληρωμένη και συντονισμένη παρέμβαση – προσέγγιση στο σχεδιασμό μιας αποτελεσματικής λύσης του συγκοινωνιακού θέματος.

Η ιδιαιτερότητα της Ιονίου Περιφέρειας, που αποτελείται εξ ολοκλήρου από νησιά, της δίνει μια ξεχωριστή χροιά σε φυσική ομορφιά αλλά της δημιουργεί και προβλήματα προσπελασιμότητας, άγνωστα σχεδόν στην υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα. Η ζωή των νησιωτών μας κρίνεται, κυρίως, από το συγκοινωνιακό θέμα που αποτελεί και βασική προϋπόθεση για την παραμονή τους στον τόπο τους αλλά και για την προσέλευση κι άλλων μόνιμων κατοίκων. Γι' αυτό και επιζητούμε, διεκδικούμε, απαιτούμε αξιόπιστες συγκοινωνίες 12 μήνες το χρόνο – κι όχι μόνο για την καλοκαιρινή σεζόν - και για τα μεγαλύτερα αλλά και για τα μικρότερα νησιά μας.

Προβληματικότερες οι συγκοινωνίες στα μικρότερα νησιά

Πραγματικά υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στις συγκοινωνίες των μεγαλύτερων και των μικρότερων νησιών. Πάντοτε τα μικρότερα νησιά μας υστερούν όσον αφορά τις συγκοινωνίες τους που, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες, περιορίζεται σε 3 φορές την εβδομάδα, όπως στην περίπτωση των 3 Διαποντίων Νήσων (Μαθρακίου, Ερρείκουσας και Οθωνών) ή του Καστού και του Καλάμου. Πανέμορφα νησιά, μαγευτικοί τουριστικοί προορισμοί που όμως, ειδικά τους χειμερινούς μήνες, οι κάτοικοί τους νιώθουν την πραγματική απομόνωση και ανασφάλεια και μάλιστα χωρίς ούτε έναν αγροτικό ιατρό, ο οποίος θα τους έδινε την ελάχιστη ελπίδα και σιγουριά σε περιπτώσεις προβλημάτων υγείας.

Καρατομήθηκε ο τουρισμός κρουαζιέρας με την κατάργηση των τελωνείων

Η κατάργηση από την προηγούμενη Κυβέρνηση 3 επιπλέον Τελωνείων στην ΠΙΝ (Ιθάκης, Σάμης Κεφαλονιάς και Νυδρίου Λευκάδος) ήρθε να καρατομήσει ειδικά τον τουρισμό της κρουαζιέρας. Πρέπει να επαναλειτουργήσουν τα Τελωνεία.
Βασικός στόχος της ημερίδας είναι να αναδειχθούν τα προβλήματα συγκοινωνίας όλων των νησιών της ΠΙΝ, ανεξαρτήτου μεγέθους και φυσικά να δοθούν άμεσες αλλά και αποτελεσματικές λύσεις – παρεμβάσεις οι οποίες θα διασφαλίσουν την επιβίωση των ακτοπλοϊκών δρομολογίων σε όλα τα νησιά και αεροπορικών στα μεγαλύτερα για τα αμέσως προσεχή χρόνια, όσο και σταθερές επιλογές, οι οποίες θα εξασφαλίζουν σε μακροχρόνια βάση τη βιωσιμότητα και αξιόπιστη σύνδεση όλων των νησιών – πάντα με λογικό κόστος για όλους τους νησιώτες. Γι' αυτό επιμένουμε και δικαιούμαστε την εφαρμογή του μεταφορικού ισοδύναμου και για τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις. Επίσης ζητούμε την εφαρμογή της ΚΥΑ 33241/15/03 για έκπτωση 50% στους μόνιμους κατοίκους των μικρών νησιών μας.
Λόγω της υπάρχουσας οικονομικής κρίσης, που μαστίζει τη χώρα μας επηρεάζοντας όλους τους τομείς, καθίσταται αμφίβολη η βιωσιμότητα των υπαρχόντων δρομολογίων, αεροπορικών ή ακτοπλοϊκών και φυσικά η τοπική κοινωνία των νησιών μας, η αυτοδιοίκηση αλλά και η κεντρική διοίκηση ζητείται να παρέμβουν άμεσα ούτως ώστε να διασφαλιστεί η συγκοινωνιακή σύνδεση των νησιών μεταξύ τους, με την ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και η αναβάθμισή τους στους χώρους της Αδριατικής ή και άλλων Μεσογειακών Λιμένων.

Έχουμε εντοπίσει τα προβλήματα και τις αιτίες τους

Εμείς, ως Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και ως Επιτροπή Συγκοινωνιών της Π.Ι.Ν., κληθήκαμε να δώσουμε άμεσες λύσεις αφού όμως έχουμε εντοπίσει τα προβλήματα αλλά και τις αιτίες τους.
Πρωταρχικός ρόλος είναι οι υποδομές που αφορούν τα νησιά μας και αποτελούν είτε τη συγκοινωνιακή τους σύνδεση είτε τον αναπτυξιακό – τουριστικό τους χαρακτήρα. Από την Επιτροπή έχει καταγραφεί η υφιστάμενη κατάσταση –ειδικά για τα Μικρά Νησιά της ΠΙΝ και με ιεράρχηση των αναγκών αλλά και της ωρίμανσης των μελετών που αντιστοιχούν στις λιμενικές τους ανάγκες και σκοπό την παρουσίαση ενός Μικρού Στρατηγικού Σχεδιασμού που αφορά τα νησιά αυτά, με όραμα τα αμέσως προσεχή χρόνια. Εδώ ζητάμε τη βοήθεια του Υπουργού Ναυτιλίας, Κ. Μουσσουρούλη, ο οποίος ξέρουμε ότι είναι κοντά στα προβλήματά μας, να δώσει επιτέλους μια άμεση λύση και «ερμηνεία» ίσως για τα λεγόμενα «ορφανά λιμάνια» των νησιών μας, που αποτελούν μείζον θέμα και φυσικά κωλυσιεργούν όσον αφορά την κατασκευή, επισκευή και ποιοτική τους αναβάθμιση.
Και φυσικά στο σημείο αυτό συγχαίρω τη σημερινή κυβέρνηση και την πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, να επανιδρύσει το Υπουργείο Ναυτιλίας το οποίο όμως θα πρέπει να ονομάζεται «Ναυτιλίας και Νησιών» και όχι «Ναυτιλίας & Αιγαίου» μόνο.

Σύνδεση - αεροπορική και ακτοπλοϊκή των νησιών μας μεταξύ τους

Τα νησιά μας, τα ελληνικά νησιά μας έχουν όλα τα ίδια προβλήματα, τις ίδιες ανάγκες και πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα.
Εκτός από τις συγκοινωνιακές συνδέσεις που αφορούν το κάθε νησί ξεχωριστά, πρωταρχικό παράγοντα ο οποίος θα επιβεβαιώνει και τον ορισμό της ΠΙΝ, αποτελεί η σύνδεση - αεροπορική και ακτοπλοϊκή των νησιών μας μεταξύ τους. Είμαστε το ίδιο, βρεχόμαστε όλα τα νησιά της ΠΙΝ από τα γαλαζοπράσινα νερά του Ιονίου, έχουμε την ίδια ιστορία, τον ίδιο πολιτισμό, τα ίδια ήθη και έθιμα. Πρέπει να μπορέσουμε να συνδεθούμε και συγκοινωνιακά με καθημερινή σύνδεση. Εδώ, για την επίτευξη του στόχου αυτού θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τον επίναυλο 3% για την επιδότηση γραμμής που θα συνδέει τα νησιά, που αφορά τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις του Ιονίου και δυστυχώς έως τώρα δεν έχει αξιοποιηθεί στα νησιά μας.
Άμεση και χωρίς ιδιαίτερο κόστος λύση αποτελούν τα υδροπλάνα που όπως και κατά την περίοδο 2007 – 2008 εξυπηρετούσε τη γραμμή Κέρκυρα – Παξοί – Λευκάδα – Ιθάκη – Πάτρα – Ιωάννινα και Μπρίντιζι Ιταλίας, με την προϋπόθεση να συνδέει και με τα μικρότερα νησιά.
Η Ναυτιλία μαζί με τον Τουρισμό αποτελούν πρωταρχικούς παράγοντες ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας των νησιών μας, σημαντικό πλουτοπαταγωγικό παράγοντα και φυσικά δημιουργία θέσεων εργασίας. Η δημιουργία θέσεων εργασίας στα νησιά, για τους νέους μας, θα συμβάλει ουσιαστικά στην αναζωογόνηση των νησιωτικών κοινωνιών και την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής – ιδιαίτερα των Μικρών μας Νησιών. Όπως γνωρίζουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο προωθούνται ειδικές νομοθετικές ρυθμίσεις για τη μείωση της ρύπανσης από τα πλοία και εναλλακτικές προτάσεις, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, ακόμα και τη δημιουργία – κατασκευή νέων πλοίων με ευκαιρίες συγχρηματοδότησης από ευρωπαϊκούς πόρους. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού απαιτείται μια συγκροτημένη στρατηγική της κεντρικής διοίκησης, της περιφέρειας, των τοπικών κοινωνιών αλλά και των ναυτιλιακών εταιρειών. Η διαφοροποίηση του τουριστικού μοντέλου προς τις οικολογικές μορφές θα βοηθούσε στην ύπαρξη επαρκών δρομολογίων για τα νησιά μας όλο το χρόνο.
Επιμένουμε σαν πρωτοπόροι στη ναυτιλία, στην αναβάθμιση των συγκοινωνιών μας σε συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία βοηθώντας στην υλοποίηση στόχων, όπως η άρση της απομόνωσης, η ισόρροπη ανάπτυξη αλλά και η συγκράτηση του πληθυσμού και δη της νεολαίας στα νησιά μας.
Η επιλογή να πραγματοποιηθεί η ημερίδα αυτή στην Ιθάκη εμπνέεται από το λόγο ότι η Ιθάκη, η πατρίδα του Οδυσσέα, αποτελεί τη μικρότερη Περιφερειακή Ενότητα από τις 5 της Π.Ι.Ν. και διακατέχεται από τα προβλήματα συγκοινωνίας που αφορούν τα Μικρά Νησιά.
Η εικόνα φυσικά που αντικρίσατε φθάνοντας στην «πύλη εισόδου» του νησιού – Λιμάνι Πίσω Αετού – ελπίζω να σας έπεισε για την αναγκαιότητα ολοκλήρωσής του, αλλά για τις βασικές ανάγκες υποδομών των Μικρών Νησιών που δυστυχώς χρονίζουν.
Πιστεύω ότι με τη συνεργασία όλων μας η ημερίδα αυτή θα αποτελέσει τη βάση για έναν αποτελεσματικότερο και βιώσιμο στόχο σωστού σχεδιασμού αλλά και αναβάθμισης των συγκοινωνιών της Π.Ι.Ν.

Συμπεράσματα Ημερίδας

Στο τέλος των εργασιών της Ημερίδας η θεματική Αντιπεριφερειάρχης Μικρών Νησιών και Νησιωτικής Πολιτικής, Σμαράγδα Σαρδελή, αναφέρθηκε στα συμπεράσματα που προέκυψαν από τις εργασίες της Ημερίδας.
Η κυρία Σαρδελή τόνισε:
«Βγήκαν κάποια σημαντικά συμπεράσματα τα οποία θα μας βοηθήσουν στη διαμόρφωση ενός συνολικού σχεδιασμού για τη συγκοινωνιακή μας σύνδεση.
• Κατά πρώτον, πρέπει να υπάρξει τροποποίηση στο τίτλο του Υπουργείου Ναυτιλίας. Θα πρέπει να ονομασθεί «Υπουργείο Ναυτιλίας και Νήσων και Νησιωτικής πολιτικής» και όχι «Ναυτιλίας και Αιγαίου», γιατί είμαστε ισότιμοι και ισάξιοι με τα νησιά του Αιγαίου.
• Θα πρέπει να προχωρήσουμε σε μια ολοκληρωμένη μελέτη και σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό για μια νέα συγκοινωνιακή σύνδεση, η οποία θα αφορά και τη σύνδεση μεταξύ των νησιών μας αλλά και με την Αδριατική και τη Μεσόγειο.
• Να γίνει η εφαρμογή του μεταφορικού ισοδυνάμου και να μειωθεί ο Φ.Π.Α.
• Να εξασφαλιστεί η καθημερινή ακτοπλοϊκή και αεροπορική σύνδεση των νησιών μεταξύ τους αλλά και με την υπόλοιπη Ελλάδα.
• Εφαρμογή τάχιστα του νομοσχεδίου που αφορά τη λειτουργία των υδροπλάνων. Γι' αυτό το θέμα θα πρέπει να πιέσουμε τον αρμόδιο Υπουργό να προχωρήσει άμεσα.
• Να διερευνηθεί η δυνατότητα για τα «πράσινα πλοία», στα οποία αναφέρθηκε ο Καθηγητής του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Δημήτρης Λυρίδης. Θεωρώ ότι είναι μια καλή λύση και προοπτική για τη περίοδο που διανύουμε.
• Και τέλος, συμμετοχή και ενεργό ρόλος των τοπικών κοινωνιών και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όσον αφορά τις αλλαγές δρομολογίων. Θα πρέπει να μεταφερθεί η αρμοδιότητα στο Περιφερειακό Συμβούλιο.
Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσοι συμμετείχαν στην Ημερίδα, πραγματικά οι τοποθετήσεις και οι προτάσεις που διατυπώθηκαν ήταν πολύ σημαντικές καθώς επίσης και η ανταλλαγή απόψεων».