Με τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος στα ύψη η εξοικονόμηση ενέργειας στο σπίτι αποτελεί μια ζωτική όσο και επείγουσα αναγκαιότητα για τα ελληνικά νοικοκυριά. Ταυτόχρονα όμως πρόκειται για στόχο με κρίσιμη οικονομικο-κοινωνική όσο και περιβαλλοντική διάσταση, καθώς ο κτιριακός τομέας στην Ελλάδα καταναλώνει περίπου το 40% της συνολικής ενέργειας. Η σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας, με όρους αναβάθμισης του επιπέδου ζωής και όχι επιστροφής στο… σκοτάδι της κοινωνικής καταβύθισης, είναι κρίσιμο ζητούμενο για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής και κλιματικής κρίσης. Καθώς πλησιάζουμε στο καλοκαίρι, όπου συχνά κορυφώνεται η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, η «Κ» συνοψίζει ορισμένες συστάσεις για τον άμεσο περιορισμό της κατανάλωσης, με βάση τις οδηγίες ερευνητικών και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.

Ο δροσισμός των σπιτιών ιδιαίτερα την περίοδο του θερμού ελληνικού θέρους αποτελεί πρωταρχική ανάγκη. Η αξιοποίηση παραδοσιακών πρακτικών σε συνδυασμό με τη σύγχρονη γνώση μπορεί να συνεισφέρει. Ο φυσικός αερισμός των σπιτιών είναι μία απ’ αυτές. Ανοιγμα όλων των παραθύρων και των πορτών τις βραδινές ώρες με τις πιο χαμηλές θερμοκρασίες, κλείσιμο όλων των ανοιγμάτων (ακόμα και των παντζουριών, όταν δεν χρειαζόμαστε το φως από τα συγκεκριμένα σημεία) όταν «κτυπάει» ο ήλιος και το θερμόμετρο ανεβαίνει. Επίσης, η σκίαση παίζει σημαντικό ρόλο, με χρήση τέντας ή κάποιου καλύμματος. Προτιμητέα βεβαίως είναι η σκίαση από δέντρο.

Η χρήση ανεμιστήρων, ιδιαίτερα οροφής, συνεισφέρει στον δροσισμό και μάλιστα με ελάχιστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Ο ανεμιστήρας συμβάλλει στην επίτευξη θερμικής άνεσης όταν το θερμόμετρο ανεβαίνει μερικούς βαθμούς Κελσίου, καθώς με την κυκλοφορία του αέρα απάγει θερμότητα από το ανθρώπινο σώμα. Οι ανεμιστήρες οδηγούν σε σημαντική μείωση των ωρών χρήσης κλιματιστικών.

Τα κλιματιστικά αποτελούν μια βασική «χοάνη» ενεργειακής κατανάλωσης και η όποια χρήση τους πρέπει να γίνεται λελογισμένα και όσο γίνεται σε μικρότερη κλίμακα. Ο θερμοστάτης δεν πρέπει να τοποθετείται πολύ χαμηλότερα από την εξωτερική θερμοκρασία (έως δέκα βαθμούς Κελσίου λιγότερο) και καλό είναι να είναι γύρω στους 26° C. Υπολογίζεται πως όταν ανεβάζουμε τους θερινούς μήνες κατά ένα βαθμό Κελσίου τον θερμοστάτη του κλιματιστικού (π.χ. από 25° C σε 26° C) εξοικονομούμε ηλεκτρικό ρεύμα περίπου 11%.

Σημαντική οικονομία επιτυγχάνεται με την πλήρη αξιοποίηση του νυκτερινού τιμολογίου, που έχει χαμηλότερη χρέωση της κιλοβατώρας. Με ορισμένες προσαρμογές στο ημερήσιο πρόγραμμα θα μπορούσαν να προγραμματιστούν ενεργοβόρες λειτουργίες, όπως το πλυντήριο ή ακόμα και το μαγείρεμα, να γίνονται με νυκτερινό ρεύμα.

Σε ετήσια βάση ο ηλεκτρικός θερμοσίφωνας μπορεί να καταναλώνει μέχρι και το 20% του ρεύματος μιας κατοικίας, ενώ το πλυντήριο γύρω στο 8%. Το καλοκαίρι όμως δεν απαιτούνται πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Συγκεκριμένα, η πλύση των ρούχων στα σύγχρονα πλυντήρια και με τα νέα απορρυπαντικά δεν απαιτεί πλέον καυτό νερό, μπορεί να γίνει αποδοτικά και σε χαμηλές θερμοκρασίες, με ρύθμιση στους 40° C ή και στους 30° C αντί για τους 70-90° C. Επιπροσθέτως, μπορούμε να επιλέξουμε πιο σύντομα προγράμματα.

Η χρήση ανεμιστήρων, ιδιαίτερα οροφής, συνεισφέρει στον δροσισμό και βοηθάει στη μείωση των ωρών χρήσης κλιματιστικών.

Το ψυγείο (ή και ο καταψύκτης) είναι ζωτικά σημεία το καλοκαίρι και γι’ αυτό απαιτείται η σωστή χρήση και συντήρησή τους. Η υπερφόρτωση δεν βοηθάει, όπως και η τοποθέτηση στην ψύξη ζεστών παρασκευασμάτων. Η δημιουργία πάγου οδηγεί σε μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας, γι’ αυτό εάν παρατηρήσουμε πάγο απαιτείται απόψυξη. Παρότι τα περισσότερα σύγχρονα ψυγεία είναι no frost και πραγματοποιούν αυτόματα απόψυξη, καλό είναι εάν πρόκειται να λείψουμε μερικές μέρες ή πολύ περισσότερο για διακοπές να βγάλουμε το ψυγείο από την πρίζα.

Η χρήση του φούρνου της κουζίνας για το ζέσταμα μιας ή δύο μερίδων φαγητού, που συνήθως βγαίνουν από το ψυγείο, οδηγεί σε μεγάλη κατανάλωση ρεύματος. Προτιμότερα είναι τα φουρνάκια μικρών διαστάσεων ή άλλων μικροσυσκευών.

Κλείσιμο συσκευών

Καθώς το καλοκαίρι είμαστε περισσότερες ώρες εκτός σπιτιού, ενώ μπορεί να λείψουμε και για διακοπές, είναι σημαντικό να κλείνουμε τις ηλεκτρικές συσκευές και να μην τις αφήνουμε σε κατάσταση αναμονής (stand by). Για παράδειγμα, η τηλεόραση καλό είναι να κλείνει από τον διακόπτη και όχι από το τηλεκοντρόλ. Εχει υπολογιστεί πως μια συσκευή τηλεόρασης που λειτουργεί τρεις ώρες και μένει σε κατάσταση αναμονής τις υπόλοιπες 21 ώρες, καταναλώνει περίπου το 40% της ενέργειάς της στην κατάσταση αυτή. Η απενεργοποίηση όλων των ηλεκτρικών συσκευών όταν δεν χρησιμοποιούνται μπορεί να μειώσει την κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος από 7% μέχρι και 10%.

Βεβαίως πιο δραστική εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να γίνει με μεγαλύτερες παρεμβάσεις, που αφορούν τη θερμική θωράκιση της κατοικίας και τον εξοπλισμό με πιο αποδοτικές συσκευές, αλλά αυτό βέβαια είναι συνάρτηση των οικονομικών δυνατοτήτων των νοικοκυριών και γι’ αυτό απαιτούνται ισχυρά προγράμματα στήριξης. Η δραστική ενεργειακή αναβάθμιση, με τοποθέτηση των κατάλληλων κουφωμάτων και τη θερμομόνωση του κελύφους των κτιρίων, μπορεί να φέρει αναβάθμιση της θερμικής άνεσης και της ποιότητας ζωής, μείωση των εξόδων για ρεύμα, θέρμανση ή ψύξη, με σαφή περιβαλλοντικά οφέλη. Αντίστοιχα, η χρήση συσκευών προηγμένης ενεργειακής κλάσης ή και με συστήματα ελέγχου και βελτίωσης της ενεργειακής κατανάλωσης είναι προτιμητέα, εάν είναι εφικτή οικονομικά η αγορά τους. Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι πάντως σημαντική, συχνά άνω του 50% σε σχέση με τις παλιές συσκευές (π.χ. ψυγεία). Το ίδιο συμβαίνει και με τη χρήση κλιματιστικών συσκευών υψηλής απόδοσης (π.χ. τύπου inverter). Αξιοσημείωτο είναι το όφελος και από την αντικατάσταση των παλιών λαμπών από λαμπτήρες εξοικονόμησης. Σημαντική κίνηση είναι η αντικατάσταση του ηλεκτρικού θερμοσίφωνα από ηλιακό και γενικά η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας.

Συνολικά, μπορεί να επιτευχθεί αξιοσημείωτη εξοικονόμηση ενέργειας με συγκεκριμένες κινήσεις, κι ακόμα μεγαλύτερη με σημαντικές παρεμβάσεις. Οσο περισσότερο τόσο καλύτερα…

kathimerini.gr