Στην εκπομπή “Μέρα Μεσημέρι” στον Inkefalonia 89,2 με τους δημοσιογράφους Γιώργο Χαλαβαζή και Ελευθερία Κουλουριώτου, μίλησε η κ. Νιόβη Καμπίτση, για τις πατροπαράδοτες πνευματικές και φυσικές καταβολές των Κεφαλονιτών τις ημέρες του Πάσχα :

«Το έθιμο την Μεγάλη Πέμπτη παλιά για την Κεφαλονιά, ήτανε τα αγγιναροκούκια, με πολλά μυρωδικά και μαύρες αγκινάρες ωραιότατες από το Ληξούρι. Τα αυγά στην Κεφαλονιά και στα Επτάνησα τα βάφουνε το Μεγάλο Σάββατο, μετά την πρώτη Ανάσταση ( ανέλυσε την προετοιμασία για το βάψιμο των αυγών που λάμβανε χώρα , την διακόσμηση με φύλλα κλπ, και τα χρώματα για τα από διάφορα φυτά). Μεγάλη Πέμπτη ο κόσμος έκλεινε τα μαγαζιά για να τρέξουν όλη σημερινή Μητρόπολη που ήταν ο Σωτήρας εκεί στο Λιθόστρωτο και έπαιρναν μαζί τους και καρέκλες γιατί ήταν τόσο πολύς κόσμος που δεν είχαν τόσο πολλά καθίσματα μέσα. Με τα 12 ευαγγέλια πολλές γυναίκες στον γυναικωνίτη είχανε κλωστές μαζί τους, τότε είχανε τα ροκέλλα (κουβαρίστρες) και κάνανε έναν κόμπο σε κάθε ευαγγέλιο και μετά το βάζανε στα εικονίσματα. Όσο για το Κεφαλονίτικος παππάς τα 12 ευαγγέλια τα κάνει 13, σίγουρα κάποιος παπάς είχε κάνει το λάθος».

Τρυφερή η αναφορά της στον λαογράφο Σπύρο Λουκάτο που είχε την τύχη να τον γνωρίσει και που έχει αποτυπώσει θαυμαστά και τα έθιμα του Πάσχα της Κεφαλονιάς.

Παραδόσεις, ήθη και έθιμα που μετρούν χρόνους πολλούς ζωής και παραμένουν για κάποιους αναλλοίωτα στο πέρασμα των χρόνων.

Μεγάλη Παρασκευή ,η μέρα των Παθών, κάποιοι απέχουν του φαγητού και εκείνα τα χρόνια: « Ούτε νερό δεν έπιναν , κάνανε νηστεία πραγματική. Το πιάτο ήταν η φακή, στην οποία έβαζαν το ροδόξιδο (από άνθη τριανταφυλλιάς ένα ιδιαίτερο είδος, που σήμερα υπάρχουν στην Κεφαλονιά πολύ λίγες- ανέλυσε πως παρασκευάζεται) επειδή δώσανε στον Χριστό όξος και χολή. Πολλοί το τηρούν αυτό το έθιμο. Πολλές νοικοκυρές όμως έφτιαχναν και μπουρμπουρέλια (όλα τα όσπρια μαζί) που φτιάχνουμε το Νοέμβρη. Μαγειρεύανε και στάρι επειδή ήταν η μέρα αυτή για τον Χριστό, που το τρώγανε με λίγο μέλι η ζάχαρη και κανέλα και το βράδυ αυτό το έκαναν σταρόζουμο με σταφίδες, καρύδια- ήταν ένα έδεσμα της Μεγάλης Παρασκευής νηστίσιμο. Δεν κάνανε δουλειές εκείνη την ημέρα και τρώγανε επίσης μαρούλια, ελιές σπιτικές, τον χαλβά του μπακάλη (αναμιγνύανε τον χαλβά με βραστό ρύζι, με κανέλα η αλάτι). Τρώγανε και την φλαούνα- την γνωστή λαγάνα. Βγαίνανε οι κοπέλες και μάζευαν λουλούδια για να στολίσουν τον επιτάφιο της ενορίας τους και στον Άγιο Σπυρίδωνα περνούσαν από κάτω οι ανύπαντρες κοπέλες για καλή τύχη και καλή παντρειά και για υγεία οι μεγαλύτερες». Το βράδυ όπως και σήμερα ετελείτο ι η περιφορά των Επιταφίων, ενώ οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα όλη την ημέρα. 

Το Μεγάλο Σάββατο δεν έφτιαχναν μαγειρίτσα, είναι ξενόφερτο έθιμο στην Κεφαλονιά: «Μετά την 1^η Ανάσταση τρώγανε κανονικά και τσούγκριζαν και αυγά, τα οποία τα έβαφαν το Μεγάλο Σάββατο με τα λουλούδια και το χορτάρι της θάλασσας που κατεβαίνανε οι Φαρσινοί με μεγάλα καλάθια και τα διαλαλούσαν στο Λιθόστρωτο. Το ξέρανε οι νοικοκυρές και κατέβαιναν από τις άλλες γειτονιές και το αγόραζαν- εγώ έλεγα πάντα ότι το χορτάρι αυτό μυρίζει Ιόνιο πέλαγος. Τώρα βλέπω ότι όλες οι νοικοκυρές ασχολούνται με τις φυτικές βαφές και έτσι πρέπει. Το βράδυ της Ανάστασης υπήρχε η συκωταριά τηγανιτή που την έσβηναν με κρασί, η την έψηναν στον φούρνο με λαδορίγανη».

Οι Κεφαλονίτες την ημέρα του Πάσχα σήμερα ψήνουν αρνιά και τρώνε Παλαιότερα έψηναν το κρέας, το οποίο είχαν τοποθετήσει πάνω σε κληματόβεργες μέσα σε ταψί, στον φούρνο του σπιτιού με πατάτες, η και μακαρόνια. Σαλάτες από μαρούλι το μικρό και όχι η ρουμάνα ( το μεγάλο μαρούλι)

Στο γιορτινό τραπέζι απαραίτητα υπάρχει η λαμπροκουλούρα ή λαμπρόψωμο. Σε παλιότερες εποχές, οι νοικοκυρές στην Κεφαλονιά την έψηναν τη Μ. Πέμπτη, ενώ τώρα την ετοιμάζουν οι φούρνοι το Μεγάλο Σάββατο. Το ψωμί της ημέρας αυτής είναι ζυμωμένο σε σχήμα σταυρού και μ’ ένα κόκκινο αυγό στο κέντρο.

Τα γλυκά της Λαμπρής, αποτελούνταν από μυζηθρόπιτες (τυρί της εποχής) και ο πασχαλινός χαλβάς, που περιείχε βούτυρο, αυγά ,γάλα, σιμιγδάλι. Τα τσουρέκια δε υφίσταντο παρά μόνο τα κουλούρια που έφτιαχναν την Μεγάλη Τετάρτη στους φούρνους όπως και τα ψητά σε λαμαρίνες των φούρνων.

« Να υπάρχει αγάπη και μεγάλος σεβασμός από τον έναν στον άλλον και το κυριότερο να υπάρχει υγεία για να μπορεί ο κόσμος να χαίρεται όλα αυτά τα αγαθά. Στο πασχαλινό τραπέζι πάντα υπήρχανε όλα τα αγαθά εκείνα τα χρόνια που ήτανε και φτωχά». Οι ευχές της κ Νιόβης, έκλεισαν με το « Μεγάλη Δευτέρα, μεγάλη μαχαίρα, Μεγάλη Τρίτη μεγάλη θλίψη, Μεγάλη Τετάρτη δάκρυο πέφτει, Μεγάλη Πέμπτη ο Χριστός στο καρφί, Μεγάλη Παρασκευή, ο Χριστός στην ταφή, Μεγάλο Σαββάτο χαρές γεμάτο, Κυριακή της Λαμπρής , χάσκα, μπούκα, αυγά και αρνί».

Η εβδομάδα μετά το Πάσχα καλείται Νέα ή Νιά από τους Κεφαλονίτες. Η όλη πορεία προς τη Μεγάλη εβδομάδα, δηλαδή οι πενήντα μέρες που μεσολαβούν, προβάλλονται με το εξής αίνιγμα: “Τριαντάφυλλο εφτάφυλλο εφτά φορές εφτάφυλλο και μέσα από το εφτάφυλλο βγαίνει το τριαντάφυλλο”.

Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης

{https://soundcloud.com/user-46829938/inkefalonia-89-2-465693640?si=cd7e796882854d9fabb9305add93d380&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing}

Τα αυγά της Λαμπρής με το χορτάρι της θάλασσας

Σταροζουμο το έδεσμα της Μ Παρασκευής όπως παλιά

Αγκιναροκουκια το φαγητό της Μ Πέμπτης όπως παλιά.

Προετοιμασία αυγών έτοιμα για βάψιμο μετο παραδοσιακό κεφαλονίτικο τρόπο 

Πασχαλινός Χαλβάς