Στην εκπομπή “Μέρα Μεσημέρι” στον Inkefalonia 89,2 με τους δημοσιογράφους Γιώργο Χαλαβαζή και Ελευθερία Κουλουριώτου, μίλησε η κα Νιόβη Καμπίτση για τα Πρωτοχρονιάτικα έθιμα της Κεφαλονιάς.

Η Πρωτοχρονιά είναι γεμάτη από έθιμα, που πολλά εξ αυτών διατηρούνται ακόμα και σήμερα καθώς όλοι ελπίζουν πως ο καινούριος χρόνος θα τους φέρει ευημερία και καλοτυχία.

 Η κα Καμπίτση, επιστρέφοντας εκεί από όπου ξεκίνησε μας παρέδωσε για μια ακόμη φορά μαθήματα μνημοσύνης και εμπλούτισε τις γνώσεις μας.

Η διακόσμηση των σπιτιών.

Μυρσίνες και βιολέτες του αγρού στόλιζαν τα σπίτια παραμονές της Πρωτοχρονιάς και η ασκινοκάρα δέσποζε στο μέσον του τραπεζιού. «Την ασκινοκάρα η κουτσούνα την έφερναν τα παιδιά που έλεγαν τα κάλαντα το πρωί για γούρι για να έχουμε καλή χρονιά και άλλοι την βάζανε σε μία γωνία και άλλοι στο τραπέζι. Το τραπέζι ήταν στολισμένο από πιατέλες με συκάδια, σταφίδα, τσιμπίμπο, αμύγδαλα, καρύδια, παστέλι και μαντολάτο. Στην μέση εκτός από τα ροσόλια που είχαμε , ήταν κι ο τσιπουρίτης, το κοινό τσίπουρο, που νοικοκυρές έβαζαν μέσα στα μπουκάλια φλούδες από μανταρίνι η πορτοκάλι , κανέλα κλπ » αφηγείται η κ Νιόβη με έκδηλη την αγωνία της τήρησης αυτών των εθίμων.

Τα γλυκά των ημερών.

Οι μπουφέδες ήταν γεμάτοι από τηγανίτες, λουκουμάδες, δίπλες και τα σιρτζίτζουλα κατά το πλείστον στα χωριά. « Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς για μυρίζει το σπίτι, οι νοικοκυρές φτιάχνανε την βασιλόπιττα και η κάθε μία μπορούσε να την γαρνίρει με τον τρόπο που ήξερε. Ένα απλό κέικ με αμύγδαλα ασπρισμένα να γράφουν τον χρόνο που θα ερχόταν. Εκείνα τα χρόνια έβαζαν και λίρες για νόμισμα».

Ο αποχαιρετισμός του παλιού και το καλωσόρισμα του νέου χρόνου στον μεγάλο εμπορικό δρόμο τ’ Αργοστολίου, το «Λιθόστρωτο», γίνονταν με τρόπο πανηγυρικό.

«Πρωί πρωί οι μικροπωλητές έστηναν τις τάβλες τους με παστέλι, σάμαλι, δίπλες, και μαντολάτο. Το παστέλι ήταν γαρνιρισμένο με μάντολες, κουφέτα και μικρά γλυκάκια που σήμερα δεν υπάρχουν και γράφανε τον χρόνο που θα ερχόταν. Τα παιδιά έλεγαν τα κάλαντα σε καντούνια ,σπίτια και μαγαζιά και παρέες μεγάλων ανθρώπων της πιάτσας, γύριζαν με κιθάρες και ακορντεόν και τραγουδούσαν τα γνήσια Κεφαλονίτικα κάλαντα. Αλλά και ο καθένας που ήθελε να πει τα κάλαντα και να πάρει τον μποναμά του, έβαζε σε ένα πιατέλο ένα πορτοκάλι γεμάτο πρόκες γαρύφαλλο. Στην Κεφαλονιά τότε υπήρχαν πολλά μπαχαρικά, γιατί οι περισσότεροι ήταν ναυτικοί και τα εισήγαγαν. Το βράδυ της παραμονής ξεκινούσε το γνήσιο γλέντι με ψεκαστήρες με γνήσιες κολόνιες από τα φαρμακεία, καραμούζες, τριζόνια, σφυρίχτρες, ροκάνες και ότι βάζει ο νους του ανθρώπου και μαζί με τις μουσικές (μπάντες) γιορτάζαμε με τον δικό μας μοναδικό Κεφαλονίτικο τρόπο τον χρόνο που έφευγε και τον χρόνο που ερχόταν. Όταν τέλειωνε όλο αυτό ξεκινούσαν να λένε τα κάλαντα στα σπίτια την νύχτα- Με τρία γράμματα χρυσά γράφεται τα όνομα σου, αγαπητέ Γεράσιμε, τα καλησπερίσματα μας- » και αποτύπωσε τις εικόνες που εξελίσσονταν με τα κεράσματα στου καλαντάρηδες.

Το ποδαρικό.

Άνοιγε το παράθυρο πρωί πρωί της πρωτοχρονιάς η νοικοκυρά για να δει πρώτη ποιος θα περάσει και έπρεπε να είναι άντρας : «Τότε ήμασταν όλοι γνωστοί κι αγαπημένοι και δεν φοβόμασταν ποιος θα μπεί στο σπίτι μας και το κλειδί ήταν στην πόρτα. Τώρα δυστυχώς αλλάξανε τα πράγματα. Τότε κάνανε και το ποδιακό στα σπίτια (αφηγήθηκε ένα περιστατικό της πρωτοχρονιάς του 1953 που έλαβε χώρα ο καταστροφικός σεισμός στην Κεφαλονιά. Από τότε άρχισαν όλα να ξεθωριάζουν μέσα στον χρόνο».

Η ξεχωριστή Κεφαλονίτικη ευχή για τον ερχομό του νέου χρόνου.

«Καλή αποκοπή». Η ευχή «καλή αποκοπή» της τελευταίας μέρας του χρόνου υποδηλώνει την επιθυμία του «αποχωρισμού» από τα ποικίλης υφής βάρη που έχει συσσωρεύσει η προηγούμενη χρονιά και η ελπίδα ότι ξεκινάμε από το μηδέν, με ελπίδα για μια ακόμα ευκαιρία που πάντα πιστεύουμε πως αξίζουμε.

Το φαγητό της Πρωτοχρονιάς.

Ο κόκορας η η κότα, δέσποζε στο τραπέζι, αυγολέμονο το μεσημέρι, στο ταψί με πατάτες το βράδυ- «εσφάξαμε τον κόκορα , εσφάξαμε την κότα, δώσε και μας τον κόπο μας να πάμε σ άλλη πόρτα..» κατά τα κάλαντα. Επίσης έφτιαχναν την πουτρίδα (με χοιρινό και κουνουπίδι( κάβολε), η γουλιά) η και κατσικάκι στον φούρνο.

Καλή αποκοπή από την κα Νιόβη Καμπίτση .

Καλή αποκοπή από αρνητικές σκέψεις και που μας εξουθενώνουν σωματικά και ψυχολογικά και εις χρόνους πολλούς.

Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης.

{https://soundcloud.com/user-46829938/mera-mesimeri-589803313?si=650135a77e15425392a0c7baea80d725&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing}