Στην εκπομπή “Μέρα Μεσημέρι” στον Inkefalonia 89,2 με τους δημοσιογράφους Γιώργο Χαλαβαζή και Ελευθερία Κουλουριώτου, μίλησε η κα Νιόβη Καμπίτση για τα παραδοσιακά εδέσματα και τα έθιμα των Θεοφανείων στην Κεφαλονιά.

Τα Θεοφάνια, είναι η τρίτη και τελευταία μεγάλη γιορτή του Δωδεκαημέρου (των εορτών δηλαδή των Χριστουγέννων)

Το Ταξίδι της μνημοσύνης της κ Νιόβης ξεκινά από την παραμονή των Θεοφανείων, Επιφανείων, η Φώτων, η Αγιασμού:

«Παραμονή του Αγιασμού περιμένουμε τους πατέρες της Εκκλησίας να αγιάσουν τα σπίτια και τα μαγαζιά. Γίνεται σε όλη την Ελλάδα και εμείς οι πιο παλιοί το έχουμε καθιερωμένο. Ο αγιασμός είναι πάρα πολύ καλό για το σπίτι, την οικογένεια, για όλους μας.

Παραμονή του Αγιασμού θα υπάρχει και πάλι η τηγανίτα, (κουταλίδες) όπως και τα Χριστούγεννα και του Αγίου Βασιλείου, γιατί είναι νηστεία και τρώνε μόνο λάδι. Θα την έχουν οι νοικοκυρές για να κεράσουν τα παιδιά που θα πουν τα κάλαντα και τους πατέρες της Εκκλησίας που θα αγιάσουν τα σπίτια.

Οι εκκλησίες θα είναι στολισμένες από την παραμονή το πρωί που θα γίνει ο πρώτος Αγιασμός.

Η παραμονή είναι η μέρα επίσης για τα τσιγαρίδια, ένα πιάτο καθιερωμένο από τους παλιούς για την παραμονή των Φώτων (ένα πεντανόστιμο πιάτο γεμάτο αρώματα με ποικιλία άγριων χόρτων, αγριολάχανα όπως τα αποκαλούν στην Κεφαλονιά- ενημέρωσε σχετικά)».

Σημαντική υπήρξε η αναφορά της κ. Καμπίτση για τις διατροφικές προτιμήσεις του Λόρδου Βύρωνα. Κατά την Διονυσία Πουλάκη ο Δοκιμιογράφος Αντρέ Μωρουά έγραψε ότι ο Λόρδων Βύρωνας δειπνούσε με αγριολάχανα κατά την παραμονή του στα Μεταξάτα της Κεφαλονιάς. Κατά δε την Μαρί Σολωμού ο ριζοσπάστης Μομφεράτος, επίσης δειπνούσε με αγριολάχανα και μία κομπόστα κυδωνιού με κότο- πετιμέζι.

Τα κάλαντα των Φώτων:

Μικρός μικρός στη Βηθλεέμ σπηλαίω εντός ετέθη,
και τώρα άνδρας τέλειος στον Ιορδάνη τρέχει,
με ένα καμηλόδερμα ήτανε τυλιγμένος,
και με τη ζώνη του Χριστού ήταν περιζωσμένος.

Εκοίταξα στον ουρανό κι είδα σταυρό στη μέση,
κι απ’ όλα τα ονόματα ***** μου αρέσει,
και πάλι ματακοίταξα κι είδα ένα δυο στεφάνια,
και με το καλονύχτισμα καλά σας Θεοφάνια.

***** Σε αυτό το σημείο λένε το όνομα
του νοικοκύρη του σπιτιού.

« Για τους καλικαντζάρους που φεύγουν λέγανε τα παιδιά , «φύγετε να φύγουμε , γιατί έρχεται ο κουρλόπαπας με την αγιαστούρα του και με τη βρεχτούρα του. Πηγαίνανε και στον Δεσπότη να του πούνε τα κάλαντα –«σήκω πανιερότατε να πας στην εκκλησία , γιατί σε θέλει ο λαός ν ακούσει λειτουργία» -αυτό δεν το λένε πλέον ».

Η κ. Καμπίτση έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις παραλλαγές των παραδοσιακών συνταγών, περνώντας το μήνυμα της διατήρησης των παραδοσιακών τοπικών συνταγών, δίνοντας ζωντανά παραδείγματα αυθεντικών συνταγών .

Ανήμερα των Φώτων:

Δέσποζε ο κόκορας ο λαγοτός με χοντρά μακαρόνια ( με σάλτσα λαγού και απαρίθμησε τα υλικά και τον τρόπο μαγειρέματος) και στο ταψί με νιές πατάτες. Τα φαγητά συνόδευε μαρουλοσαλάτα με ροδόξιδο-από πέταλα τριανταφυλλιάς. Το ψωμί της ημέρας είναι η λεγόμενη «Φωτίτσα», στρογγυλό με σταυρό στη μέση κι ένα καρύδι στην μέση. Το πρωί όλος ο κόσμος ήταν στην εκκλησία και είχαν σε κάποιες περιοχές στο νου τους οι ενορίτες να δώσουν τον επίσημο μποναμά στον ιερέα τους, την «μάντσια του». Τα γλυκά της ημέρας ήταν αμυγδαλόπιτες και το γλυκό πλέον που δεν φτιάχνετε ήταν η γιαουρτίνη που γινόταν με γιαούρτι ,σιμιγδάλι ,μπόλικο αμύγδαλο και σιρόπι , κάτι σαν ραβανί.

« Να είμαστε όλοι φωτισμένοι, να έχουμε ευχάριστες ειδήσεις και να είμαστε όλοι καλά» οι ευχές της κ Νιόβης Καμπίτση που με τις αναφορές της που σαγηνεύουν με το βαθύτερο νόημά τους, την οικονομία και το τελετουργικό τους, μας επέστρεψε εκεί από όπου ξεκινήσαμε και εκεί όπου ανήκουμε. 

Ακολουθεί το ηχητικό της συνέντευξης

{https://soundcloud.com/user-46829938/mera-mesimeri-807733017?si=0e014d8857444d6abbe34bd61760b164&utm_source=clipboard&utm_medium=text&utm_campaign=social_sharing}