Κατά την ημέρα αυτή, 21 Νοεμβρίου ημέρα των Εσοδίων της Παναγίας, οι γεωργοί των νησιών μας πήγαιναν στην εκκλησιά του χωριού τους κάποια ποσότητα από τους καρπούς που προόριζαν για τη σπορά των χωραφιών τους για να ευλογηθούν, όπως στάρι, κουκιά, φακές, ρεβίθια, καλαμπόκι, ψάρα, κ.ά.

Μετά την ευλογία της Παναγίας ένα μικρό μέρος από τα όσπρια αυτά βράζονταν όλα μαζί στην κατσαρόλα και αποτελούσαν το φαγητό εκείνης την ημέρας, ενώ την υπόλοιπη ποσότητα την έσπερναν στα χωράφια τους.

Η ονομασία “Μπουρμπουρέλια” προέρχεται από το ότι οι καρποί αυτοί, τα όσπρια, βράζουν όλα μαζί στην κατσαρόλα δηλαδή “παίρνουν μπούρμπουλα”, μπουρμπουλίζονται!

Τα  δημητριακά αποτελούν ένα νόστιμο πιάτο, απαραίτητο για το τραπέζι στις 21 Νοέμβρη! Φασόλια, φακές, ρεβύθια, μπιζέλια, στάρι, καλαμπόκι, κουκιά (φούλια) κ.α. – που μπαίνουν από βραδύς στο μούσκιο που βράζονται το πρωί για να φαγωθούν με πολλή όρεξη και να ευχηθούν όλοι “και του χρόνου”!

Ο κύκλος των χριστουγεννιάτικων εθίμων ξεκινάει με ένα είδος «άτυπης εισαγωγής»: τη γιορτή της Παναγίας της «Μισοσπορίτισσας» (21 Νοεμβρίου), κατά την οποία το παραδοσιακό μενού της ημέρας περιλαμβάνει «πολυσπόρια», ή, αν θέλετε «μπουρμπουρέλια» δηλαδή βρασμένα μαζί όσπρια όλων των ειδών. Αν γυρίσουμε το βλέμμα μας πίσω απ’ αυτή τη λεπτή γραμμή και αναζητήσουμε τη συμβολική σημασία της «μισοσπορίτισσας» πέρα από την καθαρά θρησκευτική της διάσταση, θα ανακαλύψουμε ότι η γιορτή τοποθετείται στα μέσα περίπου της γεωργικής περιόδου, όταν οι πρώτοι καρποί – σημάδια για τη σοδειά έχουν αρχίσει να φαίνονται, και ο αγρότης εκφράζει την ευγνωμοσύνη του για όσα μέχρι τότε του έχει δώσει η μάνα γη και την ελπίδα ότι οι καρποί που κρύβει μέσα της και θα δώσει στη συνέχεια, θα επαρκέσουν για το υπόλοιπο του χρόνου. «Μισό ‘φαγα, μισό ‘ σπειρα, μισό ‘χω να περάσω» είναι το λαϊκό μόττο της γιορτής.

Ο συμβολισμός της «Μισοσπορίτισσας» αναφέρεται σε μια εποχή που η σχέση του ανθρώπου με τη γη και τους καρπούς της ήταν άμεση, σε μια εποχή που ο άνθρωπος αγωνιζόταν σώμα με σώμα με τα στοιχεία της φύσης για να εξασφαλίσει την επιβίωσή του. Σε μια εποχή που η φύση ήταν για τον άνθρωπο μια άγνωστη, φοβερή ομορφιά, όπου κυριαρχούσαν απειλητικές και εξώκοσμες δυνάμεις, ιδιαίτερα το χειμώνα, όπου η μέρα ήταν μικρή και το σκοτάδι της νύχτας μακρύ, και ασφαλώς δεν υπάρχει ηλεκτρισμός για να φωτίσει το απόλυτο σκοτάδι. Οι παραδοσιακές εθιμικές πράξεις από την άποψη αυτή, όπως τα «μπουρμπουρέλια» της μισοσπορίτισσας είχαν και μια τελετουργική σημασία: Στόχευαν στο να εξευμενίσουν τις δυνάμεις της φύσης, όχι να τις τιθασεύσουν, αλλά και να τις πάρουν με το μέρος τους για να πάει καλά η χρονιά: Να βλαστήσουν οι καρποί και τα δέντρα, να είναι αρκετή η σοδειά, να είναι ήρεμες οι θάλασσες, να κρατηθεί μακριά η (απροσδιόριστη) αρρώστεια και το κακό.

Συνταγή  για τα  μπουρμπουρέλια-πολυσπόρια

Υλικά

2 φλιτζάνια του καφέ φασόλια

Υλικά: 2 φλιτζάνια του καφέ φακές

2 φλιτζάνια του καφέ ρεβίθια

2 φλιτζάνια του καφέ μπιζέλια

2 φλιτζάνια του καφέ σιτάρι

2 φλιτζάνια του καφέ καλαμπόκι

2 φλιτζάνια του καφέ κουκιά

2 φλιτζάνια του καφέ μαυρομάτικα φασόλια

αλάτι

πιπέρι

ελαιόλαδο

Διαδικασία :Γονιμικό κεφαλλονίτικο φαγητό, γνωστό στην αρχαιότητα ως «πανσπερμία», που αποτελείται δηλαδή από σπόρους όλων των ειδών.

Το φαγητό είναι πολύ χορταστικό και υγιεινό.

Μουλιάζουμε από βραδύς σε αρκετό νερό τα φασόλια, τα ρεβύθια, το στάρι και τα κουκιά.

Την επόμενη μέρα ζεσταίνουμε αρκετό νερό σε μια κατσαρόλα, ρίχνουμε όλα τα όσπρια μαζί και τα αφήνουμε να βράσουν για 1 1/2 ώρα.

Μόλις βράσουν τα αλατίζουμε, σερβίρουμε με λίγο φρέσκο πιπεράκι και αν θέλουμε ραντίζουμε με φρέσκο ελαιόλαδο. όποιος θέλει μπορεί να προσθέσει και χυμό από λεμόνι.

eliaswords.blogspot.gr