Στην εκπομπή του Inkefalonia 103,9 “Μέρα Μεσημέρι” με τον  Γιώργο Χαλαβαζή , μίλησε ο κοινωνιολόγος και επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Κεφαλονίας και Ιθάκης «Απόπλους», Ανδρέας Μαρούλης.

Ψυχική υγεία,ψυχοκοινωνικές πτυχές ... ψυχοπιεστικοί παράγοντες, εξαρτήσεις το αντικείμενο του διαλόγου που αναπτύχθηκε.

Συνοπτικά ο κ. Μαρούλης ανέφερε τα εξής:

Όσον αφορά την ψυχική υγεία: Την ψυχική υγεία την έχουμε βάλει λίγο στην άκρη ,έχουμε εστιάσει περισσότερο στο πως θα περάσουμε υγειονομικά και πως ιατρικά θα τα καταφέρουμε, αλλά είναι κάτι που μας απασχολεί καθημερινά και θα μας απασχολήσει και μετά την πανδημία, που ευχόμαστε όλοι να περάσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Πόσο έχει επηρεάσει την κοινωνία η δεύτερη κατάσταση εγκλεισμού:Την έχει επηρεάσει αρκετά και αυτό το βλέπουμε τουλάχιστον εμείς καθημερινά και απο τα αιτήματα βοήθειας που δεχόμαστε μια και λειτουργούμε με τους υγειονομικούς όρους βέβαια που επιβάλλει ο covid-19, μέσω τηλεφώνου,η μέσω προσωπικών συναντήσεων στο Κέντρο τηρουμένων των κανόνων. Βλέπουμε ότι υπάρχει ένα σοβαρό θέμα στις οικογένειες ,κυρίως με εφήβους. Το δικό μας κομάτι το οποίο έχει να κάνει με τις εξαρτήσεις ,έχει να κάνει με το ίντερνετ και το διαδικτυακό παιχνίδι. Κάναμε αγώνα τόσα χρόνια, ώστε τα παιδιά να μην είναι όλη την ημέρα στον υπολογιστή,να υπάρχει ιδιαίτερη προσοχή από τους γονείς και έχουμε φτάσει στο σημείο τώρα γιατί οι συνθήκες είναι τέτοιες,που τα παιδιά είναι άπειρες ώρες στον υπολογιστή με την τηλεκπαίδευση,τα φροντιστήρια και απο κεί και πέρα ,να παίξουν,να μιλήσουν με τους συνομήλικούς τους κ.τ.λ. Αυτό έχει επιφέρει μία δύσκολη κατάσταση.

Τι διεξόδους μπορεί να έχει ένα παιδί περιορισμένο στο σπίτι:Αυτή την στιγμή,επιβάλλεται στα παιδιά να είναι στον υπολογιστή. Δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά τα μαθήματα τους,ούτε τα φροντιστήρια τους.,μόνο αυτό να βάλουμε σε ώρες,είναι πάρα πολλές. Το βασικό είναι να υπάρχει και μία ισορροπία στην οικογένεια. Ο εγκλεισμός στο σπίτι,το να υπάρχει μία οικογένεια μαζί πάρα πολλές ώρες, πολλές φορές δεν φέρνει μόνο θετικά αποτελέσματα,έχουμε και φαινόμενα που υπάρχει έντονη ενδοοικογενειακή βία,έχουμε καυγάδες,έχουμε τέτοιου είδους ζητήματα. Σκεφτείτε λοιπόν ένα παιδί που θα πρέπει να διαβάσει,να παρακολουθήσει μαθήματα,να έχει την δυσκολία την διαδικτυακή στη μάθηση,να αντιμετωπίζει μία έντονη κατάσταση στην οικογένεια. Δεν το διευκολύνει ψυχολογικά και επιβαρύνεται συναισθηματικά.

Οι καταστάσεις που βιώνει ένας έφηβος τον κάνουν πιο επιρρεπή στίς ουσίες;:Έρευνες που έχουν γίνει και στους εφήβους αλλά και στην κοινωνία γενικότερα,δείχνουν ότι ο εγκλεισμός,το να είμαστε μόνοι,να μην έχουμε συναναστροφές με συνανθρώπους μας ,μας επιβαρύνει ψυχολογικά και νομίζω ότι όλη η κοινωνία έχει κουραστεί απο όλη αυτή την κατάσταση, με αποτέλεσμα και να είναι στο διαδίκτυο,αλλά και άνθρωποι που έχουν την τάση να έχουν κάποιου είδους εξάρτηση, η κατάσταση αυτή, ιντριγκάρει την τάση αυτή. Θα πρέπει με κάποιο τρόπο αυτό να το διαχειριστούμε μέσα στην οικογένεια άν μπορούμε να το κάνουμε, η να ζητήσουμε βοήθεια.

Πως διαχειρίζεται κάποιος μία δύσκολη κατάσταση:Υπάρχουν υπηρεσίες κρατικές, χωρίς να υπάρχει κόστος για την οικογένεια η για το άτομο,που μπορεί να ζητηθεί βοήθεια. Η επικοινωνία μέσα στην οικογένεια πρέπει να υπάρχει,να μην κόβονται οι σχέσεις μεταξύ των μελών της,να υπάρχει ένα καλό κλίμα,αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, από κει και πέρα θα πρέπει αν υπάρχουν προβλήματα που είναι δύσκολο να επιλυθούν ,να μην διστάσει να ζητήσει βοήθεια απο κάποιον ειδικό. Η Κεφαλονιά είναι σε ένα καλό επίπεδο δημοσίων υπηρεσιών που μπορεί κάποιος να απευθυνθεί και να ζητήσει βοήθεια. Εμείς δεχόμαστε καθημερινά αιτήματα βοήθειας και έχουμε κλεισμένα ραντεβού για τέτοιου είδους ζητήματα,στεγαζόμαστε σε χώρο του Γενικού Νοσοκομείου,το τηλέφωνο είναι το 26710 27320, μπορεί κάποιος είτε τηλεφωνικά,είτε δια ζώσης ,να βοηθηθεί σε όποιο πρόβλημα αντιμετωπίζει και είναι στην αρμοδιότητα μας.

¨Οσον αφορά άλλους είδους εξαρτήσεις την περίοδο αυτή:Δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία αλλά είναι σίγουρο ότι σ αυτή την δύσκολη περίοδο σίγουρα κάποιοι άνθρωποι θα ζητήσουν παρηγοριά σε ουσίες όπως το αλκοόλ,το τσιγάρο,τις ναρκωτικές ουσίες. Αν υπάρχει αυτή η τάση,αυτή η κατάσταση την ιντριγκάρει και την βγάζει προς τα έξω. Βγάλαμε ένα δελτίο τύπου σχετικά με μία έρευνα που αφορά στο πρώτο lockdown,που έχει πραγματοποιηθεί στην Αμερική. Σε ένα μεγάλο πληθυσμό περίπου 73.000.000 ασθενών,είδαμε ότι ένα 16% των περιστατικών απο αυτούς που είχαν covid-19,που νόσησαν, ήταν άνθρωποι που είχαν εξαρτήσεις.

Που ήταν εξαρτημένοι από ουσίες, αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Εμείς θέλαμε να το χρησιμοποιήσουμε και να το αναδείξουμε ,γιατί υπάρχει ένας πληθυσμός ,όπως είναι οι άνθρωποι που είναι εξαρτημένοι απο ουσίες που δεν φαίνονται πουθενά,δεν ακούμε στην Ελλάδα τι συμβαίνει μ αυτούς τους πληθυσμούς,πόσοι έχουν νοσήσει,πως αντιμετωπίζονται στα νοσοκομεία,γιατί ένας άνθρωπος ο οποίος έχει αρρωστήσει απο αυτή την ασθένεια είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστεί, σκεφτείτε να έχει και προβλήματα εθισμού. Νομίζουμε ότι θα πρέπει να είναι προτεραιότητα ο εμβολιασμός αυτών των ομάδων,γιατί ζουν στο περιθώριο, ζουν στους δρόμους πολλές φορές,μπορεί εύκολα να μεταδώσουν όπως μεταδίδουν και άλλες ασθένειες και τον κορονοιό. Επίσης οι χρήστες είναι επιβαρυμένοι ασθενείς και πολύ πιο εύκολα μπορεί να φτάσουν στον θάνατο. Είναι ένα στοιχείο που πρέπει να το δούμε ως κοινωνία και οι εμβολιασμοί πρέπει να στοχεύσουν και σ αυτή την ομάδα ανθρώπων. Οι χρήστες ουσιών δεν μπορούν να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους γιατί είναι ο τρόπος ζωής τους,αλλά είναι και ο τρόπος που λειτουργεί η κοινωνία έτσι. Δεν έχουμε στοιχεία για το αν αυξήθηκαν οι χρήστες αυτή την περίοδο για να μπορούμε να το τεκμηριώσουμε,εμπειρικά,βλέπουμε και απο τα κέντρα τα υπόλοιπα που λειτουργούν στην Ελλάδα η από τους φορείς το ΚΕΘΕΑ, τον ΟΚΑΝΑ που μιλάμε,ότι υπάρχουν πολλά αιτήματα βοήθειας τηλεφωνικά για το πως θα αντιμετωπίσουν αυτό το θέμα στις οικογένειες.

Η οικογένειες πιέζονται απο πολλές πλευρές και οικονομικά και ψυχολογικά ,τώρα που είμαστε όλοι μαζί στο σπίτι υπάρχει και ένας ιδιαίτερος οικογενειακός έλεγχος,οπότε βγαίνουν προβλήματα που πρίν καλυπτόντουσαν ,οπότε υπάρχει και αναζήτηση βοήθειας.

Όσον αφορά την διαχείριση του χρόνου στο σπίτι ώστε να μην περεκκλίνει κανείς:Ο καθένας σύμφωνα με τις δεξιότητες του ,μπορεί να κάνει ότι μπορεί πιο εποικοδομητικό,να τον ευχαριστεί,να έχει μία καλή επαφή μέσα στην οικογένεια,επιμένουμε πολύ εμείς σ αυτό. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει μία ισορροπία για να μπορούν να νιώθουν καλά μέσα σ αυτό το χώρο. Εμείς εδώ στην Κεφαλονιά έχουμε την τύχη να είμαστε στην επαρχία,που μπορεί κανείς να χαρεί την φύση,να αθληθεί,δεν έχουμε μάθει ως κοινωνία να ζούμε απομονωμένοι και είναι και τέτοιος ο λαός μας. Έχουν αλλάξει πάρα πολύ οι συνθήκες της ζωής μας και αυτό έχει επιπτώσεις σίγουρα και στην ψυχοκοινωνική μας υγεία. Η κρίση που έχει δημιουργηθεί είναι μία φυσιολογική αντίδραση σε μία μή φυσιολογική κατάσταση. Η κρίση που έχει δημιουργηθεί είναι και υγειονομική και οικονομική και κοινωνική και εκπαιδευτική. .Ένας μαθητής, θα πρέπει να είναι στον χώρο του σχολείου,να κοινωνικοποιείται,να μεγαλώνει να εκπαιδεύεται,δεν μπορεί να είναι στο σπίτι πάρα πολλές ώρες με τηλεκπαίδευση. Ζούμε ειδικές συνθήκες,δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς,πρέπει όλοι μαζί να το ξεπεράσουμε,ελπίζω τα εμβόλια να βοηθήσουν στην πορεία και να πάμε σε μιά ομαλοποίηση. Υπάρχει ζήτημα τώρα και να μην ξεχνάμε και την ψυχολογική διάσταση της κρίσης .

Όσον αφορά το όσο βοηθάει την ψυχολογία του ατόμου το ενδεχόμενο ενός τρίτου κύμματος και μίας νέας απαγόρευσης:Αυτό είναι καθαρά για τους ειδικούς,είναι περίεργο όλο αυτό που ζούμε,είναι πρωτόγνωρο ,δεν το έχει ζήσει καμία γενιά,μπορεί οι προηγούμενες γενιές να έχουν περάσει πόλεμο, πείνα,δυσκολίες,αυτές τις συνθήκες όμως,σε ένα επίπεδο καλής ζωής που είχαμε ,μας δυσκολεύει πάρα πολύ στην καθημερινότητα και στο πως θα το αντιμετωπίσουμε .Το να ακούει κανείς ότι μπορεί να δυσκολέψουν ακόμη τα πράγματα ,θεωρώ ότι δεν πρέπει να κρύβουμε και την αλήθεια στον κόσμο ,ο κόσμος είναι στα κάγκελα,έχει δυσκολία σε μεγάλο βαθμό,το ζήτημα είναι τι ψυχικά αποθέματα έχει, πόσο μπορεί να στηριχτεί στην οικογένεια και στους φίλους του ,να μην χαθεί η επαφή όσο μπορούμε και η κοινωνικότητα, να μπορούμε να μιλάμε με ανθρώπους να έχουμε συναίσθηση και να καταλαβαίνουμε τι μας λέει ,να είμαστε βοηθητικοί. Η απομόνωση σε καμία περίπτωση δεν κάνει καλό σε κανέναν και να ζητήσουμε βοήθεια αν χρειάζεται χωρίς να έχουμε αναστολές σε αυτό. Ας επιλέξει ο καθένας σε ποια υπηρεσία θέλει να απευθυνθεί γιατί είναι πολύ σημαντικό αυτό το κομμάτι σ αυτή την περίοδο που περνάμε.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη

{https://soundcloud.com/user-46829938/maroulis-andreas-apoplous-1039}