ΤΟ ΕΚΘΕΜΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2023

Το Έκθεμα του Σεπτεμβρίου 2023 παρουσιάζεται από τη διευθύντρια της Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης Δώρα Ζαφειράτου. Πρόκειται για έγγραφο της 14^ης Ιουνίου του 1865 – ένα χρόνο μετά την Ένωση- που αναφέρεται σε προβλήματα της καθημερινής ζωής των Ληξουριωτών. Το έγγραφο απόκειται στο Αρχείο της Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΟΜΙΛΙΑ-ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2023

          Η Αδελφότητα Κεφαλλήνων και Ιθακησίων Πειραιά, η Ιακωβάτειος Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη – Μουσείο Ληξουρίου και το Ίδρυμα Κεφαλονιάς και Ιθάκης διοργανώνουν διαδικτυακή ομιλία-συζήτηση στις 27 Σεπτεμβρίου με ομιλήτρια την κ. Κωνσταντίνα Τσώλη,  επίκουρη καθηγήτρια Παιδαγωγικής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

           Θα υπάρξει έγκαιρη ενημέρωση για το θέμα της ομιλίας και τον τρόπο παρακολούθησης της διαδικτυακής ομιλίας-συζήτησης.

ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΙΑΚΩΒΑΤΕΙΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

Οι εκδόσεις της Βιβλιοθήκης μας είναι οι εξής:

1. ΣΥΜΜΙΚΤΑ ΠΑΛΙΚΗΣ  (έκδοση 2019) – δύο τόμοι με ποικίλα θέματα για την Παλική (ιστορικά, αρχαιολογικά, λαογραφικά, οικονομικά, εικαστικά, εκπαιδευτικά, οικολογικά, κ.λπ.) γραμμένα από εξαίρετους Κεφαλονίτες, και όχι μόνο, επιστήμονες και ερευνητές.

2. ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΠΟΥ ΚΡΥΦΤΗΚΑΝ ΣΤΑ ΦΑΤΝΩΜΑΤΑ. ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ… (έκδοση 2020) – ένα παραμύθι/εκπαιδευτικό πρόγραμμα, που σχεδιάστηκε για τους μαθητές των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού και των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου και αποβλέπει στο να γνωρίσουν τα παιδιά την ιστορία, το ρόλο και την αξία της Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης, ενώ παράλληλα μαθαίνουν ποικίλα στοιχεία για την κοινωνία και τον πολιτισμό της Παλικής (κείμενα Ηλία Τουμασάτου, εικονογράφηση Ελβίρας Στρατιώτη).

3. ΓΙΩΡΓΟΣ Γ. ΑΛΙΣΑΝΔΡΑΤΟΣ, «ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΙΚΕΛΗ ΑΒΛΙΧΟ» (έκδοση 2022) – συγκεντρωμένες σε έναν τόμο όλες οι μελέτες και κάθε άλλο δημοσίευμα του Γιώργου Γ. Αλισανδράτου (+2004) για τον Ληξουριώτη σατιρικό ποιητή Μικέλη Άβλιχο (1844-1917), σε επιμέλεια Πέτρου Πετράτου.

4. ΠΕΤΡΟΣ ΠΕΤΡΑΤΟΣ, «ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ: ΚΑΤΟΧΗ – ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ – ΕΜΦΥΛΙΟΣ» (έκδοση 2022) - συγκεντρωμένες σε έναν τόμο οι περισσότερες μελέτες του Πέτρου Πετράτου, που αναφέρονται στην κατοχική και εμφυλιοπολεμική περίοδο της Κεφαλονιάς ή σχετίζονται με πρόσωπα και γεγονότα θιακοκεφαλονίτικου ενδιαφέροντος εκείνης περιόδου.

5. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ: «ΤΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ, ΠΗΓΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ», (έκδοση 2022) – συγκεντρωμένες στον τόμο αυτόν 26 ανακοινώσεις ή ομιλίες αντίστοιχων επιστημόνων και ερευνητών με θέματα όπως εκκλησιαστική ιστορία, γενική και κοινωνική ιστορία, ιεροί ναοί και έργα εκκλησιαστικής τέχνης και μουσικής, καινοτόμες εφαρμογές στη μελέτη των εκκλησιαστικών αρχείων κ.λπ., σε επιμέλεια Θεοδώρας Ζαφειράτου.

6. ΠΑΥΛΙΝΑ ΚΟΜΗΤΟΠΟΥΛΟΥ, «ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΛΙΚΗ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ (ΤΕΛΗ 16ου – ΜΕΣΑ 17ου ΑΙΩΝΑ)», (έκδοση 2023) - εξετάζονται οι συνθήκες συγκρότησης και ανάπτυξης της Παλικής από τα τέλη του 16ου μέχρι τα μέσα του 17^ου αιώνα και γίνεται λόγος για την ίδρυση του Ληξουριού και τη διαμόρφωση και την εξέλιξη της πόλης, εξετάζονται οι συνθήκες και οι σχέσεις στον αγροτικό τομέα και αναλύεται η ταξική διαστρωμάτωση της παλικισιάνικης κοινωνίας, ενώ παρουσιάζονται οι πολιτικές σχέσεις και αντιπαραθέσεις του Ληξουριού με το πολιτικό και διοικητικό κέντρο του νησιού, το Κάστρο της Λιβαθώς.

7. ΔΩΡΑ Φ. ΜΑΡΚΑΤΟΥ, «ΔΗΜΟΣΙΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ – ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΡΘΡΩΝ», (έκδοση 2023) – συγκεντρωμένα στον τόμο αυτόν οκτώ άρθρα της Δώρας Φ. Μαρκάτου, που αναφέρονται σε μνημεία-ηρώα, τα οποία ανεγέρθηκαν, προκειμένου να τιμηθούν πρόσωπα και γεγονότα σχετικά με την Επανάσταση του 1821 και τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13.

         Τα παραπάνω βιβλία μπορείτε να τα προμηθευτείτε είτε από τα γραφεία της Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης (Μουσείο Ληξουρίου) είτε από τα βιβλιοπωλεία «Hapy House» (Mπάμπης Μουρελάτος – τηλ. 26710-92411) στο Ληξούρι και «Κύβος» (Παναγής Μοσχονάς – τηλ. 26710-26872) στο Αργοστόλι.

                                                                       ΤΟ ΕΦΟΡΕΥΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

                                                                   ΤΗΣ ΙΑΚΩΒΑΤΕΙΟΥ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΛΗΞΟΥΡΙ ΤΟΥ 1865

          Τι προβλήματα άραγε αντιμετώπιζαν στην καθημερινότητά τους οι κάτοικοι του Ληξουριού, οι οποίοι, όπως και όλοι οι υπόλοιποι Επτανήσιοι, περίμεναν ότι μετά την Ένωση των νησιών με την Ελλάδα (1864) η ζωή τους θα βελτιωνόταν και δεν θα υφίσταντο τις συνέπειες από την αυταρχική συμπεριφορά των αξιωματούχων του Ιονίου Κράτους;

       Μια μικρή γεύση μας δίνει το συγκεκριμένο έγγραφο από το Αρχείο της Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης, μια Αναφορά των κατοίκων του Ληξουριού στην ελληνική Βουλή με ημερομηνία 14 Ιουνίου 1865.

         Οι Ληξουριώτες, λοιπόν, ένα χρόνο μετά την Ένωση, διαπιστώνουν ότι ακόμη η εξουσία βρίσκεται στα χέρια των ίδιων δημοσίων υπαλλήλων και αξιωματούχων, που κατείχαν δημόσιες θέσεις και αξιώματα και κατά την περίοδο της «ξενοκρατίας», δηλαδή την περίοδο του Ιονίου Κράτους και της Βρετανικής Προστασίας (1815-1864), οι οποίοι αυθαιρετούν και καταπιέζουν τον λαό με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, παραβιάζοντας το Σύνταγμα του ελληνικού κράτους, που μόλις είχε ψηφισθεί (1864). Για τον λόγο αυτόν στέλνουν στις 14 Ιουνίου 1865 αναφορά στην ελληνική Βουλή , με την οποία διαμαρτύρονται για την κατάσταση αυτή.

          Συγκεκριμένα, στρέφονται κατά ενός συγκεκριμένου προσώπου, του δρα Παύλου Ξυδιά Τυπάλδου, προσώπου που είχε εξουσία και πριν την Ένωση, και εκείνη την εποχή ανάμεσα στα άλλα αξιώματά του ήταν και Αγορανόμος στην πόλη του Ληξουριού. Ως Αγορανόμος ρύθμιζε τη διεξαγωγή του εμπορίου στην πόλη.  Στην Αναφορά κατηγορείται ότι αυθαίρετα και παράνομα αποφάσισε να καταργήσει τα ιχθυοπωλεία και τα οπωροπωλεία που λειτουργούσαν στο «Παλάτι» - το γνωστό Μαρκάτο - στην κεντρική πλατεία της πόλης και να τα μεταφέρει σε μία απόκεντρη πλατεία, η οποία βρισκόταν ανάμεσα στα σπίτια των δρα Χαράλαμπου Πρετεντέρη και  Ιωάννη Φορέστη. Και αυτό, γιατί με την μεταφορά των καταστημάτων οι μαγαζάτορες αναγκάστηκαν να νοικιάσουν χώρους στην οικία Πρετεντέρη, που ήταν γυναικάδελφός του.

          Εκτός από το προφανές οικονομικό όφελος που αποκόμιζε ο Πρετεντέρης από αυτήν την μεταφορά των εμπορικών καταστημάτων, η απόφαση του Ξυδιά Τυπάλδου δημιουργούσε, σύμφωνα πάντα με την Αναφορά των συμπολιτών του εναντίον του, σοβαρότατα προβλήματα στη λειτουργία της αγοράς για πολλούς λόγους: πρώτον, τα μαγαζιά μεταφέρθηκαν σε απόκεντρο μέρος και η πρόσβαση σε αυτά ήταν πολύ δυσκολότερη, δεύτερον, τα εμπορεύματα ήταν ευπαθή (λαχανικά και ψάρια) και αλλοιώνονταν από την έκθεσή τους στον ήλιο, ενώ στην κεντρική πλατεία προστατεύονταν από την σκιά που δημιουργούσε το «Παλάτι», και τρίτον ταλαιπωρούνταν αντίστοιχα από τις καιρικές συνθήκες και οι πωλητές και οι αγοραστές.

          Κατηγορείται, επίσης, ο Αγορανόμος ότι με την κάλυψη του Νομάρχη προέβαινε στην αυθαίρετη και παράνομη τιμωρία των οπωροπωλών και ιχθυοπωλών με την επιβολή χρηματικών προστίμων και ποινών φυλάκισης για παρανομίες που ουσιαστικά δεν υφίσταντο.  Κατηγορείται, τέλος, για αυθαιρεσίες στη λειτουργία της αγοράς, όπως για παράδειγμα ότι νόθευσε το σύστημα της κλήρωσης που τυπικά εφαρμοζόταν για τον καθορισμό των θέσεων του κάθε καταστήματος στον χώρο της αγοράς. Η συμπεριφορά αυτή του Αγορανόμου, είχε δημιουργήσει, κατά τους Ληξουριώτες της εποχής, αξεπέραστα προβλήματα στην καθημερινότητά τους και ανάγκαζε τους παραγωγούς κηπευτικών και τους ψαράδες να περνούν στο Αργοστόλι και να πωλούν εκεί τα προϊόντα τους, γεγονός που είχε σοβαρότατες οικονομικές συνέπειες τόσο για τους ίδιους τους πωλητές όσο και για τους καταναλωτές.

                                                                                      Δώρα Ζαφειράτου

                                                                      Διευθύντρια Ιακωβατείου Βιβλιοθήκης