Ιδρύονται 312 ιατρεία για την αντιμετώπιση χρόνιων νοσημάτων στα Κέντρα Υγείας όλης της χώρας. Δημιουργούνται νέες μονάδες ολικής φροντίδας ψυχικής υγείας και συμβουλευτικά κέντρα πρόληψης και αντιμετώπισης εξαρτήσεων.

Των ΣΠ. ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΥ, Γ. ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΥ - ΠΗΓΗ: Realnews

Το βάρος στην ενίσχυση της πρόληψης και της πρωτοβάθμιας υγείας ρίχνει η κυβέρνηση, με στόχο τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών και τη μείωση της επιβάρυνσης των νοσοκομείων. Η Realnews αποκαλύπτει τα δέκα νέα και καινοτόμα μέτρα που έρχονται το 2025 στον χώρο της υγείας, προσβλέποντας σε ριζική αλλαγή του τρόπου με τον οποίο προλαμβάνονται και αντιμετωπίζονται οι ασθένειες στη χώρα μας.

Τα νέα προγράμματα επικεντρώνονται στην πρόληψη, στην έγκαιρη διάγνωση και στην άμεση πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και σε απομακρυσμένες περιοχές. Παράλληλα, η συγκεκριμένη στρατηγική περιλαμβάνει τη δημιουργία περισσότερων τοπικών ιατρικών μονάδων, την ενίσχυση του ρόλου των οικογενειακών γιατρών και τη διεύρυνση της συνεργασίας με την τοπική αυτοδιοίκηση, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών στις υπηρεσίες υγείας. Συνολικά, 312 νέα ιατρεία θα ιδρυθούν στα Κέντρα Υγείας όλης της χώρας για την αντιμετώπιση χρόνιων νοσημάτων. Παράλληλα, προβλέπονται δωρεάν ιατρικές εξετάσεις και θεραπείες, ενώ δημιουργούνται νέες μονάδες ολικής φροντίδας ψυχικής υγείας και συμβουλευτικά κέντρα πρόληψης και αντιμετώπισης εξαρτήσεων.

Οι παρεμβάσεις

1. Πρόγραμμα πρόληψης και καταπολέμησης της παχυσαρκίας ενηλίκων με δωρεάν επίσκεψη σε γιατρό, δωρεάν συνεδρίες με διατροφολόγους και δωρεάν πρόσβαση σε φαρμακευτική θεραπεία για τις ομάδες υψηλού κινδύνου. Στόχος του εθνικού προγράμματος είναι η πρόληψη και η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας των ενηλίκων να επιτευχθούν μέσω μιας ολιστικής προσέγγισης. Η βούληση της κυβέρνησης είχε διαφανεί ήδη από την πρόσφατη ομιλία του πρωθυπουργού στη Βουλή, ο οποίος αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος της στο ζήτημα της παχυσαρκίας. Το πρόγραμμα αφορά ομάδες υψηλού κινδύνου, δηλαδή άτομα με υψηλό δείκτη μάζας σώματος, και προσφέρει δωρεάν μηνιαίες συνεδρίες με διαιτολόγους/διατροφολόγους και ψυχολόγους, εβδομαδιαίες συνεδρίες με φυσικοθεραπευτές, καθώς και πρόσβαση σε φαρμακευτική αγωγή, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους και τη μείωση των επιπτώσεων στην υγεία τους. Η υλοποίησή του αναμένεται να ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2025.

2. Πρόγραμμα πρόληψης με δωρεάν εξετάσεις και εξέταση από γιατρούς σε κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών (ορεινές και νησιωτικές περιοχές) για τους χρόνιους πάσχοντες, αλλά και για ειδικές ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά και οι έγκυοι. Το πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων σε απομακρυσμένες περιοχές από τις κινητές ομάδες του ΕΟΔΥ (ΚΟΜΥ) πρόκειται να ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2025. Μεταξύ των υπηρεσιών που θα παρέχουν οι ΚΟΜΥ περιλαμβάνονται οι εξής:

- Επιδημιολογική επιτήρηση μεταδοτικών και μη μεταδοτικών νοσημάτων, όπως είναι η ιχνηλάτηση περιστατικών φυματίωσης.

- Προαγωγή της υγείας και της πρόληψης, μέσω της ενημέρωσης και της εκπαίδευσης των πολιτών για το πρόγραμμα «Προλαμβάνω». Ενδεικτικά:

- Συμβουλευτική προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο (με έμφαση στον καρκίνο μαστού, προστάτη, πνεύμονα και παχέος εντέρου).

- Σύσταση για προσυμπτωματικό έλεγχο καρκίνου τραχήλου της μήτρας.

- Συμβουλευτική ενδυνάμωσης για τη διακοπή του καπνίσματος.

- Συμβουλευτική πρόληψης για τη σωματική άσκηση.

- Ενημέρωση και παρότρυνση για τη δωρεά αίματος.

- Προγραμματισμός διενέργειας προληπτικών εξετάσεων σε κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών με ιδιαίτερη μέριμνα στους ηλικιωμένους. Συγκεκριμένα:

- Ελεγχος των επιπέδων χοληστερίνης, γλυκόζης, τριγλυκεριδίων, γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης.

- Μέτρηση της αρτηριακής πίεσης.

- Μέτρηση κορεσμού οξυγόνου.

- Μέτρηση του δείκτη μάζας σώματος.

- Εκτίμηση καρδιαγγειακού κινδύνου.

- Εκτίμηση γνωσιακής διαταραχής με έγκυρα εργαλεία σε ηλικιωμένα άτομα.

- Ελεγχος για την έγκαιρη ανίχνευση ΧΑΠ σε ασθενείς με έκθεση σε κάπνισμα.

- Εκτίμηση ευπάθειας μέσω της κλίμακας PRISMA-7.

- Εκτίμηση κινδύνου πτώσεων ηλικιωμένων κατά την κατ' οίκον επίσκεψη.

- Υλοποίηση προγραμμάτων εμβολιασμού σε ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, όπως είναι οι Ρομά και οι πρόσφυγες.

- Παρέμβαση για την αντιμετώπιση εκτάκτων συμβάντων και έκτακτων αναγκών δημόσιας υγείας, όπως ήταν οι επιπτώσεις της κακοκαιρίας Daniel.

- Διενέργεια μοριακών ελέγχων και γρήγορων ελέγχων αντιγόνου (ενδεικτικά COVID-19, στρεπτόκοκκος, γρίπη).

3. Δωρεάν προληπτικές εξετάσεις για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα σε ομάδες υψηλού κινδύνου. Το πρόγραμμα για την πρόληψη του καρκίνου του πνεύμονα πρόκειται να ξεκινήσει το πρώτο εξάμηνο του 2025, με πιλοτική εφαρμογή σε τέσσερα νοσοκομεία. Η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ενωση που θα εφαρμόσουν το πρόγραμμα για τον έγκαιρο εντοπισμό του καρκίνου του πνεύμονα, ο οποίος συμπεριλαμβάνεται στις πρώτες αιτίες θανάτου. Αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την πρόληψη του συγκεκριμένου καρκίνου, το οποίο εστιάζει στον έγκαιρο εντοπισμό ατόμων υψηλού κινδύνου. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα απευθύνεται σε καπνιστές που έχουν ιστορικό 20 «πακετο-χρόνων» (δηλαδή ένα πακέτο την ημέρα για 20 χρόνια ή δύο πακέτα την ημέρα για 10 χρόνια) και περιλαμβάνει εξετάσεις χαμηλής δόσης αξονικής τομογραφίας (Low-Dose CT). Αυτός ο τύπος screening έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός στη μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του πνεύμονα.

4. Δωρεάν προληπτικές εξετάσεις για την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως οι χειρωνάκτες (γεωργοί, κτηνοτρόφοι, αλιείς, οικοδόμοι). Ο καρκίνος του δέρματος είναι ένας από τους πιο συχνούς τύπους καρκίνου παγκοσμίως, αλλά και ένας από τους πιο προλήψιμους. Πάνω από το 90% των περιπτώσεων καρκίνου του δέρματος συνδέεται άμεσα με την έκθεση σε υπεριώδη (UV) ακτινοβολία, καθιστώντας την πρόληψη ιδιαίτερα αποτελεσματική. Το πρόγραμμα πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του δέρματος αφορά πληθυσμούς νησιωτικών και ορεινών περιοχών, οι οποίοι σχετίζονται σε μεγάλο βαθμό με την αλιεία, τη γεωργία και την κτηνοτροφία και άλλες δραστηριότητες οι οποίες περιλαμβάνουν χρόνια έκθεση στον ήλιο. Περιλαμβάνει προσυμπτωματικό έλεγχο στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας με αξιολόγηση και υποστήριξη από τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία αναφοράς - Κέντρα Μελανώματος μέσω τηλεϊατρικής και αξιοποίησης νέων εργαλείων που παρέχονται μέσω αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης.

5. Ιδρυση 312 ιατρείων χρόνιων παθήσεων με δωρεάν εξετάσεις και παρακολούθηση για τα κυριότερα χρόνια νοσήματα σε όλα τα Κέντρα Υγείας της χώρας. Στο πλαίσιο αναμόρφωσης της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας πρόκειται να ιδρυθούν 312 ιατρεία διαχείρισης χρόνιων νοσημάτων σε Κέντρα Υγείας, αλλά και σε Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία. Τα ιατρεία αυτά θα εξυπηρετούν ασθενείς με χρόνιες νόσους, διασφαλίζοντας έγκαιρη διάγνωση, παρακολούθηση και εξατομικευμένη φροντίδα. Εως το τέλος του 2025 αναμένεται να είναι πλήρως λειτουργικά, μετά την ολοκλήρωση των κατασκευαστικών έργων, της στελέχωσής τους και της προμήθειας του αναγκαίου και σύγχρονου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, όπως, για παράδειγμα, το σύστημα της τηλεϊατρικής.

6. Πρόγραμμα πρόληψης και προαγωγής ψυχικής υγείας παιδιών και γονέων με δωρεάν επίσκεψη σε γιατρό και δωρεάν συνεδρίες με ειδικούς ψυχικής υγείας. Μέσω του προγράμματος προαγωγής υγείας της οικογένειας και του παιδιού θα δίνεται η δυνατότητα παροχής δωρεάν επισκέψεων των γονέων/φροντιστών και των παιδιών 0-12 ετών σε δομές ψυχικής υγείας, με σκοπό την πρώιμη ανίχνευση αναπτυξιακών διαταραχών σε παιδιά και διαταραχών άγχους/κατάθλιψης σε γονείς/φροντιστές. Επιπλέον, το πρόγραμμα αποσκοπεί στην προαγωγή της υγείας νέων ηλικίας 17 έως 24 ετών, μέσω της λειτουργίας ενός πρότυπου κοινοτικού κέντρου για την παροχή δωρεάν εξειδικευμένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, με στόχο την αντιμετώπιση του φαινομένου των μη αυτοκτονικών αυ τοτραυματισμών σε νέους αυτής της ηλικίας. Στο πρόγραμμα εντάσσονται και δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού σε θέματα που αφορούν την έμμηνο ρύση και την αποστιγματοποίησή της. Παράλληλα, επιδιώκεται η εξάλειψη του φαινομένου της «φτώχειας της περιόδου» (period poverty) μέσω της δωρεάν διάθεσης άνω των 18 εκατομμυρίων προϊόντων περιόδου, στηρίζοντας με τον τρόπο αυτόν συνολικά 25.400 έφηβες και νεαρές γυναίκες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης σε προϊόντα υγιεινής.

7. Πρόγραμμα πρόληψης της βίας και της επιθετικότητας σε εφήβους και νέους με δωρεάν πρόσβαση σε ειδικό πρόγραμμα ψυχοθεραπειών για τους νέους και τις οικογένειές τους. Το πρόγραμμα εστιάζει στην προαγωγή της ψυχικής υγείας των νέων (17-24 ετών) μέσω της αντιμετώπισης του φαινομένου της αυτο καταστροφικής και ετεροκαταστροφικής συμπεριφοράς, της βίας και της επιθετικότητας. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί μέσω της λειτουργίας ενός πρότυπου κοινοτικού κέντρου στην Αθήνα, το οποίο θα δημιουργηθεί από την εξειδικευμένη ομάδα ειδικών της Α' Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Θα είναι δηλαδή ένα πρότυπο κέντρο όπου εξειδικευμένοι επαγγελματίες ψυχικής υγείας θα παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες στον πληθυσμό και στους νέους 17-24 ετών που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα, καθώς και στις οικογένειές τους. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας θα έχουν τη δυνατότητα μέσω τηλεψυχιατρικής να υποστηρίξουν συνεδρίες σε κάθε απομακρυσμένο σημείο της χώρας, αλλά και να εποπτεύσουν άλλους ειδικούς που θα παρέχουν υπηρεσίες σε όλη τη χώρα.

8. Εντός του 2025 θα δημιουργηθούν ενιαία πολυδύναμα συμβουλευτικά κέντρα πρόληψης και αντιμετώπισης εξαρτήσεων σε κάθε νομό της χώρας.

9. Νέου τύπου μονάδες ολικής φροντίδας ψυχικής υγείας ενηλίκων που πάσχουν από άνοια και παιδιών/εφήβων με νοητική υστέρηση, με νοσοκομείο ημέρας με δύο βάρδιες, καθώς και ιατρείο.

10. Δημιουργούνται 40 κινητές μονάδες για όλη την επικράτεια. Οι επτά θα γίνουν άμεσα σε συνεργασία με την Αρχιεπισκοπή και οι υπόλοιπες 33, που βρίσκονται στο στάδιο της προκήρυξης, θα δημιουργηθούν μέσω Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ).