Η απόφαση του FDA (Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ) να απαγορεύσει οριστικά την χρήση της Κόκκινης Χρωστικής Νο 3 στις τροφές, 35 χρόνια μετά την απαγόρευσή της στα καλλυντικά λόγω πιθανής σύνδεσής της με τον καρκίνο φέρνει μια σειρά εξελίξεων στην βιομηχανία τροφίμων καθώς αποτελεί βασικό συστατικό. Η χρωστική, γνωστή για το έντονο κόκκινο χρώμα της, βρίσκεται σε διάφορα καταναλωτικά προϊόντα, όπως γλυκά, κέικ, ζελεδάκια, ποτά με γεύση φράουλα μέχρι και φάρμακα με γεύση φραουλένια.

Οι κατασκευαστές τροφίμων θα έχουν προθεσμία μέχρι τον Ιανουάριο του 2027 για να τροποποιήσουν τα προϊόντα τους και να συμμορφωθούν με τον νέο κανονισμό του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), ενώ οι παραγωγοί φαρμάκων που καταναλώνονται, όπως ορισμένα σιρόπια βήχα, θα έχουν προθεσμία μέχρι τον Ιανουάριο του 2028 για να αφαιρέσουν την προσθήκη.

Τι είναι η Κόκκινη Χρωστική Νο. 3;

Η Κόκκινη Χρωστική Νο. 3, γνωστή και ως Red No. 3 ή ερυθροσινίνη, είναι μια συνθετική χρωστική τροφίμων που παράγεται από πετρέλαιο. Χρησιμοποιείται στις Ηνωμένες Πολιτείες από την έγκρισή της το 1907 για να δίνει στα τρόφιμα και τα ποτά ένα έντονο κόκκινο χρώμα. Κοινές εφαρμογές της είναι τα γλυκά, οι επικάλυψεις γλυκών, τα παγωτά και τα κέικ.

Η FDA εντόπισε τα πρώτα προβλήματα με την Κόκκινη Χρωστική Νο. 3 τη δεκαετία του 1980, όταν μελέτες σε ζώα συνέδεσαν την προσθήκη με καρκίνο σε πειραματόζωα. Παρόλο που δεν υπάρχουν αδιαμφισβήτητα αποδεικτικά στοιχεία που να συνδέουν την χρωστική με καρκίνο στους ανθρώπους, οι πιθανοί κίνδυνοι της οδήγησαν σε απαγορεύσεις ή αυστηρούς περιορισμούς σε αρκετές χώρες, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Αυστραλία και η Ιαπωνία.

Πολλές χρωστικές ενέχουν κινδύνους για την υγεία. Ίσως καμία δεν έχει προκαλέσει τόση ανησυχία όσο η κόκκινη χρωστική 3, την οποία ο FDA (Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ) απαγόρευσε στα καλλυντικά πριν από περισσότερα από 30 χρόνια, επειδή η έρευνα έδειξε ότι υψηλές δόσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν καρκίνο σε εργαστηριακά ζώα. Παρά την πίεση από ομάδες δημοσίου ενδιαφέροντος, ο οργανισμός χρειάστηκε μέχρι το 2025 για να επεκτείνει την απαγόρευση στη χρήση της χρωστικής σε τρόφιμα, ποτά και φαρμακευτικά προϊόντα.

Η πίεση προς τον FDA αυξανόταν για χρόνια. Αρκετές χώρες —συμπεριλαμβανομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Αυστραλίας, της Κίνας, της Ιαπωνίας και της Νέας Ζηλανδίας— είχαν ήδη απαγορεύσει την κόκκινη χρωστική 3 στα τρόφιμα. Τον Οκτώβριο του 2023, η Καλιφόρνια έγινε η πρώτη πολιτεία των ΗΠΑ που απαγόρευσε τη χρήση της στα τρόφιμα, υπερβαίνοντας τους τότε ισχύοντες κανόνες του FDA που επέτρεπαν μικρές ποσότητες στα τρόφιμα ως χρωστική ουσία. Αρκετές άλλες πολιτείες ακολούθησαν το παράδειγμά της.

Αν δεν μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε την κόκκινη χρωστική 3 στο δέρμα μας, αλλά μπορούσαμε να τη φάμε, ποια επίδραση μπορεί να έχει στην υγεία μας;

«Οι χρωστικές έχουν έναν διασκεδαστικό ρόλο καθώς κάνουν τα τρόφιμα και τα γλυκά να φαίνονται ελκυστικά», τονίζει η Amanda Beaver, διατροφολόγος στο Houston Methodist. «Ωστόσο, υπάρχουν πειστικά στοιχεία για την απομάκρυνση της κόκκινης χρωστικής 3 από την τροφοδοσία μας βάσει των νόμων μας».

Πηγή: PEXELS

Τρόφιμα που μπορεί να περιέχουν κόκκινη χρωστική 3 περιλαμβάνουν:

• Κοκτέιλ φρούτων
• Πρωτεϊνικά ροφήματα, ακόμα και γνωστές μάρκες
• Παγωτά ξυλάκια
• Λουκάνικα
• Γλειφιτζούρια
• Πουτίγκες
• Χορτοφαγικά κρέατα
• Μπέικον σε μικρά κομμάτια
• Γάλα φράουλα
• Ζελεδάκια
• Ζαχαρωτά
• Χρωματιστά ποτά
• Παγωτά φράουλα σε ξυλάκι

Τι γίνεται με άλλες χρωστικές;

Κάθε πρόσθετο τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των συνθετικών χρωστικών, απαιτεί έγκριση από τον FDA πριν προστεθεί στα τρόφιμα. Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε άλλες εγκεκριμένες χρωστικές του FDA να υποστούν κριτική — δικαιολογημένη ή όχι — από το κοινό σχετικά με κινδύνους για την υγεία. Αυτές περιλαμβάνουν:

• Κόκκινο 40 (Allura Red)
• Μπλε 1 (Brilliant Blue)
• Μπλε 2 (Indigo Carmine)
• Κίτρινο 5 (Tartrazine)
• Κίτρινο 6 (Sunset Yellow)
• Πράσινο 3 (Fast Green)

Δύο από αυτές, το κόκκινο 40 και το κίτρινο 5, έχουν συνδεθεί με υπερκινητικότητα στα παιδιά.

Πώς μπορείτε να περιορίσετε την πρόσληψη της κόκκινης χρωστικής 3 στο μεταξύ;

Ενώ οι κατασκευαστές τροφίμων εργάζονται για να αναδιαμορφώσουν τα προϊόντα τους, η κόκκινη χρωστική 3 μπορεί ακόμα να περιλαμβάνεται σε προϊόντα μέχρι την προθεσμία του 2027. Σύμφωνα με την Beaver, αν ανησυχείτε για την πρόσληψή της, αντί να επικεντρώνεστε στην αποφυγή συγκεκριμένων συστατικών, είναι πιο βιώσιμο να δίνετε έμφαση στη συνολική διατροφή σας.

«Δεν συστήνω στους ασθενείς μου να ελέγχουν συστηματικά τη λίστα συστατικών, εκτός εάν έχουν αλλεργίες, ευαισθησίες ή γαστρεντερικά προβλήματα», λέει η Beaver. «Αντίθετα, τους ενθαρρύνω να προσθέτουν θρεπτικά τρόφιμα στη διατροφή τους ή να κάνουν πιο υγιεινές ανταλλαγές που τους ευχαριστούν».

«Μια θρεπτική διατροφή θα είναι χαμηλή σε χρωστικές ούτως ή άλλως. Δεν πιστεύω ότι είναι λογικό να αποφεύγονται όλες οι χρωστικές στα τρόφιμα, καθώς βρίσκονται σε πολλά εορταστικά τρόφιμα».

Όσον αφορά την κόκκινη χρωστική 3, η Beaver προτείνει τις εξής θρεπτικές εναλλακτικές:

• Κατεψυγμένα φρούτα αντί για κοκτέιλ φρούτων
• Νερό με φρούτα αντί για τεχνητά χρωματισμένα ποτά
• Σοκολάτες αντί για ζαχαρωτά με έντονα χρώματα
• Τσίλι με φασόλια αντί για χορτοφαγικά μπέργκερ
• Ψημένους, αλατισμένους σπόρους κολοκύθας αντί για κομματάκια μπέικον
• Σοκολατούχο γάλα αντί για γάλα φράουλας
• Σπιτικό μείγμα ξηρών καρπών με ξηρούς καρπούς, σοκολάτα και σταφίδες αντί για έτοιμα με ζαχαρωτά

Τι γίνεται με τις φυσικές χρωστικές;

Ακόμα και πριν από την απαγόρευση του FDA, πολλές γνωστές μάρκες τροφίμων είχαν ήδη μειώσει ή σταματήσει τη χρήση συνθετικών χρωστικών. Η τάση κινείται προς χρώματα που προέρχονται από φυσικές πηγές, όπως:

• Εκχύλισμα από αννάτο (κίτρινο)
• Σκόνη από παντζάρι (γαλαζοκόκκινο έως καφέ)
• Καραμέλα (κίτρινο έως καφέ)
• Β-καροτένιο από καρότα (κίτρινο έως πορτοκαλί)
• Εκχύλισμα φλούδας σταφυλιού και χυμός μοβ καρότου (κόκκινο ή μοβ)

«Οι άνθρωποι μπορούν να επιλέξουν να περιλαμβάνουν αυτές τις χρωστικές στη διατροφή τους περιστασιακά», λέει η Beaver. «Με μια διατροφή που βασίζεται σε λαχανικά, φρούτα, πρωτεΐνες, ξηρούς καρπούς, όσπρια και δημητριακά, οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να ανησυχούν τόσο πολύ για τη σπάνια κατανάλωση ενός ζαχαρωτού με έντονα χρώματα».

Πηγές: Newsweek, houstonmethodist.org