Του Δρ. Στυλιανού Κογεώργου,

Μαιευτήρα, Γυναικολόγου - Χειρουργού, Εξειδικευμένου στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική και στην αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης

Θα μπορούσε κανείς να συνοψίσει ολόκληρο το άρθρο που ακολουθεί στο συμπέρασμα ότι Η λαπαροσκοπική ανίχνευση του λεμφαδένα φρουρού στο Γυναικολογικό Καρκίνο βελτιώνει την ποιότητα ζωής των γυναικών.

Δεδομένου όμως ότι δεν μιλάμε σε ένα αμφιθέατρο επιστημόνων αλλά σε απλό καθημερινό κόσμο που δικαίως αγωνιά για την υγεία του και αναζητεί χρήσιμες πληροφορίες για καταστάσεις που ήδη αντιμετωπίζει ή θέλει απλά να γνωρίζει καλύτερα, οφείλουμε να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά και να μιλήσουμε με τον κατά το δυνατό πιο απλό και εύληπτο τρόπο. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να δούμε τί είναι ο λεμφαδένας φρουρός, πώς μας έχει βοηθήσει μέχρι σήμερα και τί μπορεί να κάνει για εμάς στο μέλλον.

Μια τεχνική λοιπόν που εφαρμόζεται εδώ και χρόνια στο μελάνωμα και στον καρκίνο του μαστού, έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα και στην αντιμετώπιση του καρκίνου της μήτρας. Η ανίχνευση, ενός συγκεκριμένου λεμφαδένα, του λεμφαδένα ¨φρουρού¨, σε συνδυασμό με την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική (λαπαροσκόπηση) μας επιτρέπει να διαγνώσουμε με ακρίβεια την παρουσία λεμφαδενικών μεταστάσεων αποφεύγοντας τις εκτεταμένες λεμφαδενεκτομίες οι οποίες συχνά συνοδεύονται από βαριές διεγχειρητικές και μετεγχειρητικές επιπλοκές (λοιμώξεις, λεμφοκήλες και λεμφοιδήματα).

Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας φέρνει κυριολεκτικά την επανάσταση στη Γυναικολογική Ογκολογία. Η υψηλή ευκρίνεια της εικόνας, τα ειδικά οπτικά μέσα με λέιζερ και η χρήση φθοριζουσών ουσιών, όπως το πράσινο της ινδοκυανίνης, οδήγησαν στην εξέλιξη της τεχνικής ανίχνευσης του λεμφαδένα φρουρού, ώστε να καταλαμβάνει σήμερα σημαντική θέση  στην ανίχνευση αλλά και την αντιμετώπιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και ιδίως του καρκίνου του ενδομητρίου.

Η μέθοδος του  λεμφαδένα ¨φρουρού¨  βασίζεται στην αρχή σύμφωνα με την οποία τα καρκινικά κύτταρα που εισέρχονται στη λεμφική κυκλοφορία -από την ανατομική θέση του πρωτοεμφανιζόμενου καρκίνου- ανευρίσκονται με ακρίβεια στον ¨πρώτο σταθμό¨ (το πρώτο σημείο ελέγχου ή πυλωρό όπως θα λέγαμε), τον λεμφαδένα ¨φρουρό¨. Στην περίπτωση που στο λεμφαδένα ¨φρουρό¨ δεν ανιχνευτούν καρκινικά κύτταρα μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα μεταστάσεων, αποφεύγοντας παράλληλα τις ριζικές άσκοπες λεμφαδενεκτομίες και όλες τις επιπλοκές που είναι δυνατόν να τις ακολουθήσουν.

Αναδρομικές και προοπτικές μελέτες έχουν δείξει ότι η τεχνική του λεμφαδένα ¨φρουρού¨, σε σύγκριση πάντα με την –παραδοσιακή- συστηματική λεμφαδενοδεκτομία, βελτιώνει τη συχνότητα ανίχνευσης των λεμφαδενικών μεταστάσεων ιδιαίτεραστα αρχικά στάδια του καρκίνου του ενδομητρίου.

Όσον δε αφορά στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, η τεχνική του λεμφαδένα ¨φρουρού¨ εφαρμόζεται για όγκους μέχρι 2 cm σε μέγεθος. Η τεχνική πρέπει σε κάθε περίπτωση να πραγματοποιείται από χειρουργούς με ειδική εκπαίδευση στην εφαρμογή της, που εργάζονται με τα κατάλληλα τεχνολογικά μέσα, εκτελώντας με ακρίβεια όλη την διεγχειρητική διαδικασία.

Η έγχυση του ¨πράσινου της ινδοκυανίνης¨ (φθορίζουσα απεικονιστική ουσία) γίνεται στον τράχηλο με τέτοιο τρόπο ώστε να εισχωρήσει στα λεμφαγγεία του τραχήλου αλλά και του σώματος της μήτρας. Το γεγονός ότι δεν καταφεύγουμε σε συστηματική λεμφαδενεκτομία σε ασθενείς με νεοπλασία του ενδομητρίου και του τραχήλου της μήτρας είναι ένα εξαιρετικό πλεονέκτημα διότι μειώνουμε την μετεγχειρητική νοσηρότητα, μειώνουμε σημαντικά επιπλοκές όπως το λεμφοίδημα (οιδήματα στα κάτω άκρα), τις λεμφοκήλες (συλλογή λέμφου στο εσωτερικό της κοιλιάς) και τη δυσλειτουργία των πυελικών νεύρων.

Η δε τεχνική του λεμφαδένα ¨φρουρού¨ είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε παχύσαρκες ασθενείς, οι οποίες είναι πιο ευάλωτες στην ανάπτυξη καρκίνου του ενδομητρίου και στις οποίες η εκτέλεση συστηματικής ριζικής λεμφαδενεκτομής είναι -και- τεχνικά πιο δύσκολη.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι όσον αφορά τα αρχικά στάδια  του καρκίνου του ενδομητρίου, οι προοπτικές μελέτες έχουν δείξει ότι η ανίχνευση αρνητικού λεμφαδένα ¨φρουρού¨ως προς το ζήτημα της μετάστασης, είναι ακριβής σε πάνω από το 99% των περιπτώσεων.

Με την τεχνική του λεμφαδένα ¨φρουρού¨ λοιπόν μπορούμε να έχουμε όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε και να γνωρίζουμε εάν η νόσος έχει εξαπλωθεί, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα των διεγχειρητικών και μετεγχειρητικών επιπλοκών, τις ημέρες νοσηλείας και φυσικά το κόστος που θα πρέπει να επωμιστεί η ασθενής - εξεταζόμενη.

Περισσότερα για τις τελευταίες εξελίξεις στη γυναικολογία, την αξία της πρόληψης και της ενημέρωσης γύρω απότον γυναικολογικό καρκίνο, την ενδομητρίωση και άλλα ενδιαφέροντα γυναικολογικά ζητήματα στο www.kogeorgos.gr

Ο Δρ. Στυλιανός Κογεώργος διαθέτει εξειδικευμένη χειρουργική ομάδα που αποτελείται από Αναισθησιολόγο, Γενικό Χειρουργό, Ουρολόγο, καθώς και Ψυχολόγο, Φυσικοθεραπευτή και Κλινικό Διαιτολόγο, αντιμετωπίζοντας με υπευθυνότητα και ασφάλεια την κάθε ασθενή.