ΤΟ ΕΚΘΕΜΑ ΜΑΪΟΥ 2022

Αφιέρωμα στην 21^η Μαΐου 1864

Πλησιάζει η τοπική εθνική εορτή των Επτανήσων κατά την οποία εορτάζουμε την Ένωση των νησιών μας με την Ελλάδα, γεγονός που θεωρήθηκε ως το πρώτο βήμα για την πραγματοποίηση της Μεγάλης Ιδέας. Αν και ήταν καρπός των αγώνων του επτανησιακού λαού και της δράσης των ριζοσπαστών, η Ένωση πραγματοποιήθηκε με τρόπο που παραγνωρίστηκαν οι στόχοι του Ριζοσπαστισμού, δηλαδή όχι μόνο εθνική αποκατάσταση αλλά και κοινωνική δικαιοσύνη, και παρουσιάστηκε από τη διπλωματία ως δώρο της Μεγάλης Βρετανίας προς τον νεοεκλεγέντα βασιλιά Γεώργιο. Οι αγώνες των Επτανησίων και ιδιαίτερα των Κεφαλλήνων ριζοσπαστών αγνοήθηκαν.

Ο λαός της Κεφαλονιάς δεν ανεχόταν την «Προστασία» της Μεγάλης Βρεταννίας που επιβλήθηκε με τη συνθήκη της Βιέννης το 1815. Το ανελεύθερο πολιτικό σύστημα της Επτανήσου, ο σφετερισμός των εθνικών και πολιτικών δικαιωμάτων του λαού, σε συνδυασμό με την εξαθλίωση των χωρικών αλλά και την υπονομευτική και προβοκατόρικη δράση της ντόπιας «καμαρίλας», η οποία ήθελε να εμποδίσει κάθε μεταρρύθμιση προκειμένου να διατηρήσει τα προνόμιά της, προκάλεσαν μια έκρυθμη κατάσταση στην Κεφαλονιά. Έτσι, όταν ευνοούσαν οι εσωτερικές συνθήκες (οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1840, ιδεολογική προετοιμασία από τους ριζοσπάστες) και οι εξωτερικές συνθήκες (επαναστατικός αναβρασμός στην Ευρώπη), εκδηλώθηκαν στην Κεφαλονιά ένοπλες εξεγέρσεις τον Σεπτέμβριο 1848 (επανάσταση του Σταυρού) και το 1849 (επανάσταση της Σκάλας), οι οποίες καταπνίγηκαν στο αίμα. Όπως γράφει η ιστορικός Μιράντα Παξιμαδοπούλου-Σταυρινού, οι εξεγέρσεις αυτές εντάσσονται «στο ευρύτερο πλαίσιο των εθνικοενωτικών και δημοκρατικών επαναστάσεων της Ευρώπης των ετών 1848 και 1849, εκφράζουν τη σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις της συντηρήσεως και της προόδου, της ξένης δυνάμεως κατοχής και του εθνοκεντρικού φιλελευθερισμού».

            Από την εξέγερση του 1849 έμειναν στη μνήμη του λαού κυρίως οι μορφές των δύο αρχηγών της, του Γρηγορίου Ζαπάντη-Νοδάρου(παπα-Ληστή) από τη Σκάλα και του Θοδωρή Βλάχου από τα Σπήλια, οι οποίοι εκτελέστηκαν δι’ απαγχονισμού από τους Άγγλους «Προστάτες» και συγκεκριμένα δια διαταγής του αρμοστή Ward (Ουάρδου). Τη 19^η Οκτωβρίου 1849 κρεμάστηκαν στην κεντρική Πλατεία του Ληξουρίου από πλάτανο που καταστράφηκε  πριν από λίγες δεκαετίες.

            Σε δημοπρασία του γνωστού οίκου Βέργου, την 15^η Δεκεμβρίου 2018, παρουσιάστηκε διπλή προσωπογραφία των δύο αρχηγών, η οποία, σύμφωνα με την επιγραφή της, ήταν αντίγραφο δφιλοτεχνημένο από τον Ν. Κολλάρο, από το πρωτότυπο έργο του ιερέως Σπυρίδωνος Μακρή του Μέντε από το 1875. Στο Κοργιαλένειο Μουσείο φυλάσσεται προσωπογραφία του Θοδωρή Βλάχου, η οποία αποδίδει ακριβώς την αντίστοιχη μορφή στο αντίγραφο που φιλοτέχνησε ο Ν.Κολλάρος:

Άγνωστος, Προσωπογραφία του Θοδωρή Βλάχου, χ.χ., ελαιογραφία σε καμβά, 28χ20 εκ., Αργοστόλι, Κοργιαλένειο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Αργοστολίου, δωρεά Διονύση Ππαφλωράτου 1984, Α.Μ. 2328.1984.