Ο ύπουλος καρκίνος του στομάχου και η αντιμετώπισή του
Μιχάλης Ν. Βοργιάς, MDFACS, Διευθυντής Χειρουργικής στο Mediterraneo Hospital
O «ύπουλος» καρκίνος που συχνά αγνοούμε και στα πρώτα στάδιά του δεν παρουσιάζει κανένα σύμπτωμα, είναι ο καρκίνος του στομάχου. Ο καρκίνος του στομάχου είναι ο έβδομος συχνότερος καρκίνος στην χώρα μας καθώς προσβάλλει ετησίως περισσότερους από 1.800 ανθρώπους και αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως από καρκίνο.
Πριν όμως αναφερθούμε στον καρκίνο του στομάχου ας εστιάσουμε στην ανατομία του. Ο στόμαχος ανατομικά αποτελείται από την καρδιακή μοίρα, το θόλο, το σώμα, το πυλωρικό άντρο και τον πυλωρό, το μείζων και έλασσον τόξο. Το τοίχωμα αποτελείται από τέσσερις χιτώνες: βλεννογόνος, υποβλεννογόνος, μυϊκός, ορογόνος. Διαθέτει την πιο πλούσια αιμάτωση από τα περισσότερα όργανα. Οι καλοήθεις όγκοι του στομάχου αποτελούν το 7% των όγκων του, και συνήθως είναι επιθηλιακοί πολύποδες (αδενώματα – αμαρτώματα), λειομυώματα και νευρογενείς όγκοί (GIST).
Οι στατιστικές και οι παράγοντες κινδύνου
Ο καρκίνος του στομάχου είναι συχνότερος στους άνδρες παρά στης γυναίκες σε ποσοστό 2 προς 1. Εμφανίζεται συνήθως μετά τα 63 και επηρεάζεται από το κάπνισμα και διαιτητικούς παράγοντες όπως τα παστά ψάρια, το άμυλο, η ελαττωμένη πρόσληψη Vit A. Επίσης, είναι συχνότερος σε άτομα με ομάδα αίματος Α και σε συγγενείς 1ου βαθμού με καρκίνο στομάχου.
Το 10% των περιστατικών εμφανίζονται σε άτομα που έχουν στην οικογένειά τους συγγενείς με καρκίνο στομάχου. Το κάπνισμα, η διατροφή με πολύ αλάτι, πολλά λιπαρά, φτωχή σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά θεωρείται παράγοντας που προδιαθέτει την εμφάνισή του.
Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του στομάχου είναι η ατροφική γαστρίτιδα, η κακοήθης αναιμία, η χρονία γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, τα σύνδρομα πολυποδίασης, η νόσος Menetrier’s, μερική γαστρεκτομή κατά το παρελθόν.
Διάγνωση καρκίνου στομάχου
Κλινικά τα συμπτώματα δεν είναι πάντα ηχηρά. Γι’ αυτό όταν γίνεται η διάγνωσή του, συνήθως βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο ο καρκίνος. Ορισμένα συμπτώματα είναι πόνος, αναιμία, αιματέμεση, φούσκωμα, απέχθεια για φαγητό. Η διάγνωση, μετά από υποψία από τα παραπάνω συμπτώματα, γίνεται και πιστοποιήται με την γαστροσκόπηση, λήψη βιοψίας , ενδοσκοπικό υπέρηχο για σταδιοποίηση της νόσου, CT, MRI.
Ο γαστρικός καρκίνος δυστυχώς στην πρώιμη φάση του συνήθως είναι ασυμπτωματικός και ανακαλύπτεται τυχαία όταν η γαστροσκόπηση γίνεται για άλλα προβλήματα. Σε αυτό το στάδιο ίσως τα μόνα ενοχλήματα είναι γαστρική δυσφορία, ναυτία, εμετοί, απώλεια βάρους, ανορεξία, αδυναμία, επίμονο κοιλιακό άλγος ή εμφάνιση γαστρορραγίας.
Προκαρκινωματώδεις καταστάσεις, είναι η κακοήθης αναιμία με χρόνια ατροφική γαστρίτιδα και μετά από γαστρεκτομή ΒΙΙ. Η εξάπλωση του καρκίνου γίνεται με την διήθηση του τοιχώματος και των λεμφαδένων, κατά συνέχεια ιστού, με αιματογενή διασπορά στο ήπαρ, στους πνεύμονες, στα οστά και ελεύθερα στο περιτόναιο.
Θεραπεία καρκίνου στομάχου
Οι ασθενείς πρέπει να επισκέπτονται το γιατρό όταν έχουν επίμονα και υποτροπιάζοντα γαστρικά συμπτώματα και ιδίως εάν στο ιστορικό τους υπάρχει προδιάθεση καρκίνου του στομάχου. Η αντιμετώπιση, είναι η χειρουργική εκτομή του στομάχου και μια σωστή ριζική γαστρεκτομή με συνοδό λεμφαδενικό καθαρισμό είναι ο μόνος τρόπος με πολλές πιθανότητες για θεραπεία του ασθενούς.
Η πρόληψη
Η γαστροσκόπηση είναι η πιο αποτελεσματική εξέταση για τον έλεγχο του στομάχου. Η γαστροσκόπηση μία φορά το χρόνο σε ανθρώπους που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, μπορεί να οδηγήσει στην πρώιμη ανίχνευση του γαστρικού καρκίνου.