Αν και διάφορες επιστημονικές ομάδες σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να αναπτύξουν ένα μη ορμονικό ανδρικό αντισυλληπτικό, ως εναλλακτική λύση στο γυναικείο ορμονικό αντισυλληπτικό χάπι, είναι η πρώτη φορά που εντοπίζεται ένα γονίδιο, το οποίο ελέγχει όχι την αρχική δημιουργία, αλλά την μετέπειτα ανάπτυξη του σπέρματος.

Οι ερευνητές του Κέντρου Αναπαραγωγικής Υγείας του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, με επικεφαλής τον Λι Σμιθ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό γενετικής «PLoS Genetics», ανακάλυψαν ένα γονίδιο, το Katnal1, που εμπλέκεται στην ωρίμανση του σπέρματος στους όρχεις. Αν βρεθεί τρόπος να ρυθμιστεί αυτό το γονίδιο, έτσι ώστε να εμποδιστεί η ανάπτυξη του σπέρματος, τότε το σπέρμα δεν θα είναι αρκετά ώριμο για να μπορεί να γονιμοποιεί ωάρια γυναικών.

Η ανακάλυψη θα μπορούσε, επίσης, μέσα στην επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με τους ερευνητές, να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για την ανδρική υπογονιμότητα, τουλάχιστον σε εκείνες τις περιπτώσεις, που το πρόβλημα οφείλεται σε δυσλειτουργία του εν λόγω γονιδίου. Τα πειράματα με ποντίκια έδειξαν ότι όσα από αυτά τροποποιήθηκαν γενετικά, ώστε να μην διαθέτουν πλέον το γονίδιο Katnal1, ήταν πλέον στείρα.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν το συγκεκριμένο γονίδιο, όταν τροποποίησαν τον γενετικό κώδικα των πειραματόζωων, για να δουν ποια από αυτά θα γίνονταν στείρα. Στη συνέχεια, αναζήτησαν τις μεταλλάξεις, που προκαλούσαν στην στειρότητα και, τελικά, εντόπισαν το γονίδιο Katnal1, το οποίο ρυθμίζει μια πρωτεΐνη που, με τη σειρά της, είναι ζωτική για τη λειτουργία εκείνων των κυττάρων, τα οποία ρυθμίζουν την ανάπτυξη και ωρίμανση του σπέρματος. Χωρίς την εν λόγω πρωτεΐνη, το σπέρμα αδυνατεί να σχηματισθεί πλήρως.

Όμως, τα επιτυχή πειράματα με ποντίκια δε σημαίνουν κατ' ανάγκη ότι θα υπάρξει ανάλογη επιτυχία και στους ανθρώπους. «Αν πάντως καταφέρουμε να βρούμε ένα τρόπο να "χειραγωγήσουμε" αυτό το γονίδιο στους όρχεις, θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε ένα μη ορμονικό αντισυλληπτικό», δήλωσε ο Σμιθ. Όπως επεσήμανε, είναι σημαντικό ότι η δράση ενός τέτοιου μελλοντικού αντισυλληπτικού θα ήταν αναστρέψιμη και όχι μόνιμη, επειδή το συγκεκριμένο γονίδιο επιδρά στα κύτταρα του σπέρματος μόνο στα τελευταία στάδια της ανάπτυξής τους, συνεπώς δεν παρεμποδίζει την ικανότητα παραγωγής σπέρματος σε πρώτη φάση.

Όμως, άλλοι ερευνητές, όπως ο ανδρολόγος Άλαν Πέισι του πανεπιστημίου του Σέφιλντ, επισήμαναν ότι δεν θα είναι τόσο εύκολο το μελλοντικό μη ορμονικό αντισυλληπτικό να πετύχει τον ακριβή μοριακό στόχο του, χωρίς να προκαλέσει ανεπιθύμητες, ή και επικίνδυνες, παρενέργειες στον οργανισμό των ανδρών.

Πηγή: ΑΠΕ, PLoS Genetics